Aard van de prikkel: geluid Geluidsreceptoren Aard van de prikkel: geluid

Golven = trillingen doorheen middenstof Wat is geluid? Geluiden zijn trillingen. Geluid = trillingen Geluid Toonhoogte Geluidssterkte Resonantie Ontstaan vanuit een trillend voorwerp (geluidsbron): viool, stem, fluit, …… Verplaatsen zich via middenstof: gassen, vloeistoffen, vaste stoffen. Ontvangen door geluidsreceptoren (fonoreceptoren) in het oor. Gehoorspectrum Geluidsbron Middenstof Geluidsreceptoren Golven = trillingen doorheen middenstof

Wat is toonhoogte? Tonen: geluiden die we kunnen horen. Toonhoogte of frequentie: aantal trillingen per seconde.  Uitgedrukt in Hertz (Hz)  1Hz = 1 trilling per seconde Geluidssterkte Resonantie Gehoorspectrum Hoge toon Lage toon

Wat is geluidssterkte? Geluidssterkte = geluidsintensiteit = volume: hoeveelheid trillingsenergie, uitwijking van de trilling;  Uitgedrukt in decibel (dB);  Decibelschaal. Geluid Toonhoogte Geluidssterkte Resonantie Hoge geluidssterkte Lage geluidssterkte Gehoorspectrum

Wat is resonantie? Resonantie: een trillend voorwerp brengt een ander voorwerp aan het trillen. Geluid Toonhoogte Voorbeelden: Vensters trillen mee als een vliegtuig overvliegt. Deur rammelt als er geboord wordt in de muur. Krachtige stem kan kristallen glas doen barsten. Geluidssterkte Resonantie Gehoorspectrum Resonantie aantonen met twee identieke stemvorken

Wat is het gehoorspectrum van de mens? Ons gehoorspectrum: frequenties tussen 16 Hz en 20 000 Hz;  Verschillen van persoon tot persoon;  Verkleint met ouder worden. Geluid Toonhoogte Geluidssterkte Resonantie Grootste gevoeligheid: tussen 2 000 en 4 000 Hz; Ultrageluiden (> 20 000 Hz) horen we niet; Infrageluiden (< 16 Hz) horen we niet. Gehoorspectrum Echolocatie: geluid uitzenden en echogeluid opvangen  voorwerpen lokaliseren. → Bv.: vleermuizen, dolfijnen, sommige walvissen.

Geluidsbron: aanstrijken snaren  trillen van de snaren Trillende snaren van een viool

Geluidsbron: spreken of zingen  trillen van de stembanden Trillende stembanden

Geluidsbron: fluiten  trillen van lucht Trillende luchtkolom in fluit

luchtdruk 1 golflengte = 1 trilling tijd Lage toon, lage frequentie

luchtdruk 1 golflengte = 1 trilling tijd Hoge toon, hoge frequentie

Verschil in geluidssterkte

120 dB: pijngrens 80 dB: gevaargrens 0 dB: gehoordrempel Decibelschaal: speciale schaal die per 10 dB erbij komt, geluidsintensiteit wordt telkens tienmaal groter. 120 dB: pijngrens Geluid = pijnlijk  gehoorschade 80 dB: gevaargrens Langdurige blootstelling  gehoorschade 0 dB: gehoordrempel Decibelschaal

Klankkasten naar elkaar toegekeerd en eentje aanslaan. Geluid dempen met je hand bij aangeslagen stemvork  geluid gaat verder bij de niet-aangeslagen stemvork De niet aangeslagen stemvork trilt mee of resoneert.

Dolfijn maakt gebruik van echolocatie in het water om een prooi te vinden.