Zuurstof Grens ?! Bart J. Veldhuis 1*I-opleiding Tiel. Opdracht van Rob Kool: Wanneer wordt zuurstof giftig. Wat gebeurd er en hoe lossen we het (niet) op. Inclusief: Ook na O2 vergiftiging op de kant O2. Wat moet je minimaal weten om te kunnen omgaan met Nitrox duikers. Bart J. Veldhuis

Even vooraf: Opdracht van Rob… APRE: Analyse, Planning, Realisatie, Evaluatie Thema les = Veiligheid  Doelstelling: (SMART omschreven…) 1. Aan het einde van de les kunnen de cursisten van de 1*I-opleiding-Tiel vertellen tot welke maximale PO2’s sportduikers en instructeurs veilig kunnen duiken. 2. Aan het einde van de les kunnen de cursisten van de 1*I-opleiding-Tiel benoemen wat de aandachtspunten zijn voor de omgang met Nitrox-duikers. 3. Aan het einde van de les kunnen de cursisten van de 1*I-opleiding-Tiel vertellen in welke gevallen je extra zuurstof toedient na de duik. Termen APRE en SMART zullen nog uitgebreid aanbod komen in de cursus. De hele 1*Instructeursopleiding is doordrenkt met het begrip: “Veiligheid”.

Nog een klein stukje ‘Analyse’ * Wie heeft de Nitrox specialisatie gevolgd? * Wie duikt er ook echt met Nitrox? Nitrox, zeker voor instructeurs ivm met de vele opstijgingen die we soms maken: minder stikstof belasting. Daarnaast is Nitrox goed voor de oudere duikers onder ons: 30+

Toch maar even wat huiswerk gedaan…! Welke Zuurstof grens? In mijn vak (Anesthesie) geef ik de hele dag zuurstof en desondanks kom ik niet aan de maximale zuurstof grenzen toe. Dus toch maar even opgezocht. Als 3* kun je boven de stof staan … als je jezelf maar erg goed voorbereid op een les. Tip: MAAK JE HUISWERK! Toch maar even wat huiswerk gedaan…!

Toxiciteit = Dosis x Exposure Water is giftig… De mate van giftigheid wordt bepaald door de hoeveelheid (dosis) en de tijd dat je er aan wordt blootgesteld. Een glas water is levensreddend. Dompel iemands hoofd in een emmer en na 10 minuten is hij dood. Een volle emmer kun je minstens 10x voor dit doel gebruiken. Toxiciteit = Dosis x Exposure (Giftigheid = Hoeveelheid x Blootstellingsduur) Dosis =PO2 Exposure = Tijd

Toxiciteit = Dosis x Exposure Een zwembad is dus eigenlijk een massavernietigingswapen. Toxiciteit = Dosis x Exposure (Giftigheid = Hoeveelheid x Blootstellingsduur) Dosis =PO2 Exposure = Tijd

Partiële zuurstofspanning? Bekend begrip? De druk van een mengsel van twee gassen in een vast volume is de som van de drukken van de twee gassen in dat volume afzonderlijk Dalton was de eerste die naar de Partiële gasdrukken keek. Plucht ≈ PO2 + PN2 John Dalton (1766 – 1844) Voorbeeld: PO2 van 32% bij 2 bar = 0,64 Bar

PO2 = 2 bar Geen Luchtbellen 100% zuurstof Rebreathers in WO-II Geen Luchtbellen 100% zuurstof Onder de 10 meter problemen… * Paul Bert (Fransman) was een van de eerste die onderzoek deed naar Zuurstof toxiciteit, het zogenaamde: “Paul-Bert-effect”. * US-Navy gebruikt tijdens WO-II rebreathers om duikers mijnen te laten plakken op schepen. * Zij ontdekken met schade en schande dat een PO2 van 2 bar na een tijdje te hoog is… PO2 = 2 bar (Partiële zuurstofspanning = Dosis)

Lange blootstelling (> 12 uur 100% bij 1 bar) Langdurige zuurstofvergiftiging Lange blootstelling (> 12 uur 100% bij 1 bar) Beschadiging Surfactant Ontstekingsreactie in de longen Longoedeem Bindweefsel vorming Sportduikers hebben geen lange blootstelling aan zuurstof. Dit effect is dan ook voor hen verwaarloosbaar. Vandaar dat CNS en UPTD berekeningen zijn komen te vervallen. Bij lange duiken met een Rebreather wordt het ander verhaal. Daarom staan de meeste Rebreathers dan ook op een partiële zuurstofspanning van maximaal 1,2 bar.

Dosis: Bescherm mechanisme: Vaatvernauwing. Acute zuurstofvergiftiging: CNS-intoxicatie Dosis: Bescherm mechanisme: Vaatvernauwing. Zuurstof gebonden aan Hemoglobine, daardoor lichte stijging PCO2 in het bloed. Dit geeft vaatverwijding in de hersenen. Vaatverwijding in hersenen, verhoogt PO2 in de hersenen. Vermoedelijk vrije zuurstof radicalen, die het GABA systeem beïnvloeden. CNS staat voor Central Nervous System. Vaatvernauwing in de hersenen is een beschermingsmechanisme tegen een te hoge PO2. Echter, doordat het hemoglobine volledig verzadigd is (en blijft) met zuurstof kan de CO2 niet meer binden aan de erythrocyt. De productie van CO2 is constant. Ergo: de PCO2 neemt iets toe, met een lichte verzuring tot gevolg. Dit heeft als effect dat de vaatvernauwing in de hersenen een vaatverwijding wordt. (Immers: Een hoog CO2 betekend een slechte ventilatie en dus …!) Vervolgens slaat de Zuurstofintoxicatie genadeloos toe.

Gamma Aminoboterzuur = Neurotransmitter Slechts ter kennisgeving: GABA is een neurotransmitter, waarvan we denken dat die gestoord wordt door de aanwezigheid van veel vrije zuurstof radicalen. Daardoor gestoorde prikkeloverdracht met als gevolg een epileptisch insult.

Spiertrekkingen (mondhoeken) Angst Verschijnselen CNS Spiertrekkingen (mondhoeken) Angst Tunnelvisie, oorsuizingen & Hallucinaties Misselijkheid, Duizelig en Braakneigingen Spasmen van het middenrif en hikken Convulsies CNS: Spreekt voor zich. Vaak is het eerste dat je merkt de Convulsies. Nitrox specialisatie boek, blz. 64-65, 70-73 Duikgeneeskunde, Elsevier , blz 108, 166 & 232 Aesclepios ontmoet Poseidon, blz. 172-175

symetrische en grove spiertrekkingen Convulsies (= Epileptisch insult) Tonische fase bewustzijnsverlies inhouden van adem complete spierverkramping Clonische fase symetrische en grove spiertrekkingen Post-ictale fase verslapping langzaam terugkeer bewustzijn verward en geheugenstoornis ± 1 minuut Convulsies…

Proberen te voorkomen… Behandeling Epileptisch insult? Proberen te voorkomen… Door: Altijd zelf je ademgas na te meten Flessen correct labelen Plan je duik Bespreek je plan vooraf met je buddy Duik je plan Eigen veiligheid eerst! Automaat laten inhouden Wachten op verslapping Dan…Transport naar de oppervlakte Zuurstof toediening op de wal ! Behandeling Epileptisch insult

Werken (Instructeurs).. 1,4 bar Huidige grens? Wie??? PO2 Werken (Instructeurs).. Recreatief……………………. Nood & Decompressie… 1,4 bar 1,5 bar 1,6 bar Als 1*I cursist, wordt je dan gerekend tot instructeur of tot recreatief duiker? 2* boek zegt op blz 100, hoofdstuk 4: “Die 1,5 bar blijkt inmiddels te veel te zijn. Tegenwoordig wordt 1,4 bar als maximum voor een actieve duiker beschouwd.” De 1,5 bar zal over een tijdje wel gaan verdwijnen is de verwachting. Moderne Rebreathers: 1,2 bar (ivm Blootstellingsduur) Nitrox specialisatie boek, blz. 64 onderaan Aesclepios ontmoet Poseidon, blz. 173

Eigen verantwoordelijkheid! Wat moet je weten van een Nitrox duiker? Eigen verantwoordelijkheid! EANx (x = percentage zuurstof) MOD (Maximum Operating Depth) Nitrox duikers hebben hun eigen verantwoordelijkheid voor de gassen waarmee ze duiken!!! EANx staat voor: Enriched Air Nitrox, waarbij de ‘ x ’ staat voor het zuurstof percentage. Voorbeeld: EAN32 = 32 % Zuurstof. MOD = Maximum Operating Depth. Of te wel Maximale duikdiepte waar iemand na toe mag gaan. EANx en MOD kunnen prima op de duiklijst.

Zie duiklijst! Fysiologische grenzen: Nitrox Basis duikers mogen: nultijdduiken maken, binnen de limieten van hun al behaalde duikbrevet, met een maximale diepte van 30 meter. Pagina 21, hoofdstuk 1, Opleiding Nitrox (basis) Zie duiklijst! Simpel MOD staatje voor op de duiklijst.

Voorwaarde: Zelf ademen! Zuurstof toediening na afloop… Voorwaarde: Zelf ademen! Bij alle duikziekten (Mogelijk dat duikers met een hyperventilatie hier niet goed op reageren!  ) In elk geval van twijfel Dus ook na zuurstofvergiftiging onderwater! Geef je zuurstof? Dan ook 112 bellen EN het DMC! Bij alle gevallen van twijfel: zuurstof toedienen als het slachtoffer spontaan ademt. Dus ook bij Zuurstof intoxicatie op diepte, als het slachtoffer weer boven is! Beademen met zuurstof is alleen voor de professionals!

Mogelijkheid tot Vragen en een open en eerlijke evaluatie… Dank voor uw aandacht!