Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand Opstanden in de Nederlanden tegen Filips II. Oorzaken: strenge godsdienstpolitiek, hoge belastingdruk, centralisatiepolitiek 1 De Republiek in een tijd van vorsten 1

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand 1566 smeekschrift om de kettervervolgingen te staken, afgewezen. 2 De Republiek in een tijd van vorsten 2

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand Beeldenstorm vanuit Vlaanderen naar noorden. 3 De Republiek in een tijd van vorsten 3

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand Filips wilde vervolgens de Beeldenstormers straffen en stuurde Alva (1507 - 1582). Hij verhevigde de vervolgingen. 4 De Republiek in een tijd van vorsten 4

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand 1568 Horne en Egmont onthoofd, start 80-jarige oorlog. (1568 – 1648)(1609 – 1621 twaalfjarig bestand) 5 De Republiek in een tijd van vorsten 5

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand Stadhouder Willem van Oranje (1533 - 1584) neemt de leiding over de Opstand. 6 De Republiek in een tijd van vorsten 6

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand De gewesten proberen de burgeroorlog te stoppen middels de Pacificatie van Gent (1576). Doelen: Spaanse troepen verdrijven, nieuwe landvoogd, vervolgingen ketters opheffen. Calvinistische kerk in Holland en Zeeland. Andere gewesten katholieken vrij. Willem van Oranje bewindhebber over Holland en Zeeland. Later vrije vergadering over de godsdienstkwestie. 7 De Republiek in een tijd van vorsten 7

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand In 1579 verdeeldheid over de te volgen koers. Zuidelijke gewesten Unie van Atrecht (Arras) 1579, verzoening met Filips II Even later Noordelijke gewesten Unie van Utrecht. (volgende dia kaart) 8 De Republiek in een tijd van vorsten 8

9 9

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand In feite is dit het begin van de Republiek. Vervolgens verklaarde Filips Willem van Oranje vogelvrij. In 1581 tekenen de gewesten van de Unie van Utrecht het Plakkaat van Verlatinghe en nemen formeel afscheid van hun vorst. De zoektocht naar een nieuwe is niet succesvol en in 1588 stichten ze de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. 10 De Republiek in een tijd van vorsten 1010

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand 11 De Republiek in een tijd van vorsten 1111

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand Willem van Oranje was de machtigste man van de Republiek. Hij zag verdraagzaamheid als middel tot herstel van de orde. Paradoxaal genoeg echter moest van Oranje het echter hebben van de steun van orthodoxe protestanten die hier in feite niet voor waren. Er was in principe vrijheid van geloof in de gewesten, maar in de praktijk werd dat uiteindelijk “vrijheid van geweten”. 12 De Republiek in een tijd van vorsten 1212

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand De Nederlanden waren onder Karel V al welvarend, maar vanaf het begin van de Opstand begon er een periode van bloei die ongeveer tot 1672 zou duren. De oorzaken zijn te vinden in een complex samenspel van factoren. - Verstedelijking en Oostzeehandel leiden tot groei van de nijverheid en scheepsbouw en verdere uitbouw van de commerciële landbouw. - Gebrek aan middeleeuwse instituten als gilden en feodale machten en uitvindingen versterkten deze dynamiek. Ligging van Amsterdam Val van Antwerpen 1585 zorgde voor een toestroom van rijke handelaren en (hoog) geschoolde arbeiders. 13 De Republiek in een tijd van vorsten 1313

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand In Frankrijk en Engeland bleef traditionele landbouw de belangrijkste bron van inkomsten   In Frankrijk oorlog tussen katholieken en hugenoten. In 1572 een huwelijk tussen de zus van de katholieke koning en de hugenoot Hendrik van de Bourbon Navarra. 14 De Republiek in een tijd van vorsten 1414

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand Het huwelijk ontaarde in een slachting “De bloedbruiloft“ of “Bartholomeusnacht”. Van Navarra wordt koning en katholiek.  15 De Republiek in een tijd van vorsten 1515

Hoofdstuk 2: 1555 – 1588 De Nederlandse Opstand In Engeland wordt in 1558 Elisabeth I (1533-1603) koningin. Rust. 16 De Republiek in een tijd van vorsten 1616