Academisch Erfgoed in de Universiteit Antwerpen Balans en perspectief Academisch erfgoed in Vlaanderen Trudi Noordermeer 15 mei 2014

Feiten & cijfers UAntwerpen 20 109 studenten (waarvan 17% buitenlander, 116 nationaliteiten) 1479 doctoraatsstudenten 192 doctoraten in 2013 4200 wetenschappelijke publicaties per jaar 4987 personeelsleden (waarvan 17% buitenlander, 81 nationaliteiten) 631 professoren (13%) 308 assistenten (6%) 2423 onderzoekers (49%) 1294 administratief en technisch personeel (26%) 60 000 alumni

UAntwerpen ‘Jonge’ universiteit Fusie 3 interuniversitaire instellingen in 2003 Oorsprong midden negentiende eeuw - en midden twintigste eeuw 2003: ca. 7.000 studenten 2014: ruim 20.000 studenten Nog geen strategisch beleid voor een Universiteitsarchief, academisch erfgoed en kunstpatrimonium: er was nog geen tijd/interesse voor

UAntwerpen Raad Dienstverlening, mei 2013: goedkeuring voor pilootprojecten mbt Universiteitsarchief Academisch Erfgoed Kunstpatrimonium Doel : pilootprojecten uitvoeren om te komen tot een strategisch beleid voor het erfgoed

Visie: Academisch ERFGOED in context Academisch, wetenschappelijk en technologisch erfgoed in relatie tot Onroerend erfgoed: gebouwen Bijzondere collecties Universiteitsbibliotheek Universiteitsarchief Kunstpatrimonium

Universiteitsbibliotheek Bijzondere Collecties: Waardevolle en historische collecties Oude en kostbare boeken, gedrukt voor 1831 Handschriften Prenten en tekeningen

Universiteitsarchief Administratieve en wetenschappelijk archieven UAntwerpen en voorgangers Koninklijk Aardrijkskundig Genootschap Antwerpen Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis Kathedraalarchief te gast tot augustus 2014 Studiecentrum voor Onderneming en Beurs Wetenschappelijk archief prof Fernand Suykens Etc………

Collectie moderne kunst Circa 700 schilderijen en beelden Kunst op de Campus beheert Doel uitdagen vragen stellen zin van het leven verwondering oproepen Jean-Michel Folon

Stappen in UAntwerpen mbt erfgoed Inventarisatie Deselectie: ontdubbeling en sanering Registratie / catalografie in duurzame omgeving Standaarden, zodat uitwisseling mogelijk is Integrale benadering erfgoed Brocade : metadata voor bibliotheekmaterialen, archivalia en (museale) objecten Digitalisering Contextualisering Beschikbaarstelling (fysiek en digitaal, via het web) Plan voor opslag, behoud en beheer

Pilot projecten / investeringen Bijzondere Collecties Universiteitsbibliotheek Universiteitsarchief Kunstpatrimonium Academisch erfgoed

Bijzondere Collecties Investeringen inrichting leeszaal, infrastructuur (magazijnen), materialen voor behoud en beheer Investeringen collectievorming: boeken en prenten Infrastructuur Digitalisering: scanner/fototoestellen en digitaal platform voor opslag en beschikbaarstelling Afdeling is onderdeel van werking van Universiteitsbibliotheek

Universiteitsarchief Brocade: nieuwe modules registratie/beschrijving archivalia op collectie- en stuksniveau archivalia in hun context Koninklijk Aardrijkskundig Genootschap Antwerpen: pilot 2013 digitalisering afbeeldingen Inventarisatie wetenschappelijke en administratieve archieven UAntwerpen: 2014/5 Ontwikkeling strategisch plan (digitale) archivering

Kunstpatrimonium Module in Brocade voor beschrijving objecten Huidige access databank converteren Invoer 700 kunst objecten: 2014/5 Digitalisering objecten Contextinformatie Referenties naar boeken en wetenschappelijke artikelen - in eigen collectie Publicatie via web (indien toegestaan vanwege auteursrechten)

Academisch erfgoed Doel Beschrijving collecties en individuele objecten in Brocade module voor objecten Digitalisering objecten Digitalisering handleidingen / contextinformatie Publicatie op het web (indien toegestaan) Dit werk is nog niet ingepland Belangrijke 1E stap: inventarisatie Balans en Perspectief

Resultaten inventarisatie Balans en Perspectief 1e inventarisatie in de UAntwerpen 1e inventarisatie Antwerpse associatie: AUHA Artesis Plantijn Hogeschool (AP) Karel de Grote-Hogeschool Hogere Zeevaartschool Overzicht beschikbaar via website Nota bene Nog niet geïnventariseerd: materiaal bijeengebracht door Marc Demolder Grote collectie wetenschappelijke, technische en medische apparatuur

Collectie ratten- en muizenvallen (prof dr Herwig Leirs)

Resultaat inventarisatie Media-apparatuur: 1500 Diergeneeskunde: 3.000 Academische, wetenschappelijke en technologische instrumenten Anatomie: 690 Pathologische anatomie: 200 Historische kaarten Dierkunde: 12.230 Herbarium: 4.665 Mineralen: 100-den Muizen- en rattenvallen: 300

Historische kaarten: didactische collectie

Resultaat inventarisatie Onderwijsplaten biologie, 70 Preparaten biologie: 7.000 Topografische kaarten Elektronenmicroscopen: 2 Kristalmodellen: 50 Natuurkunde: 50 Mineralen en gesteenten Leesapparaten microfilm en microfiche: 4 Medische en paramedische apparatuur

Collectie academisch, wetenschappelijk en technologisch erfgoed

Resultaat inventarisatie Artesis Plantijn Gesteenten Topografische kaarten: 1.400 Gezondheidszorg Karel de Grote-Hogeschool Robotica: 212 (Meet)instrumenten (bio)chemie Auto-elektronica: 1 Elektromechanica: 30 Hogere Zeevaartschool Oude (meet)instrumenten: 71

Collectie maritieme instrumenten Hogere Zeevaartschool

Opmerkingen / bevindingen Project Balans en Perspectief was zeer belangrijk voor de bewustwording van waarde academisch erfgoed in de UAntwerpen en de Antwerpse associatie In Antwerpen staan we nog aan het begin Buitenlandse ervaringen tonen aan: Erfgoedwaarde krijgt opnieuw onderzoeks- en onderwijswaarde door beschikbaarstelling, contextualisering, digitalisering en valorisatie

Opmerkingen/bevindingen: ‘Alles’ hoeft niet bewaard te blijven: gemotiveerde deselectie aan te raden (persoonlijke mening) Afstemming op nationaal en internationaal niveau is belangrijk Contextinformatie en handleidingen zijn essentieel

Met dank aan Marc Demolder Hoeder van academisch, wetenschappelijk en technologisch erfgoed in de UAntwerpen Collega’s van de werkgroep bibliotheken AUHA Dirk Desaever Chris Goetschalckx Han Jacobs Sissi Loostermans Fotograaf Jesse Willems

Vragen?