p. 1 Technologie en economische sectoren Yolande Berbers Departement computerwetenschappen Faculteit toegepaste wetenschappen Het internet

p. 2Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES overzicht •internet: geschiedenis •internet: werking •enkele belangrijke toepassingen •www (world wide web) •de programmeertaal Java •nieuwe tendensen –XML –multi tier toepassingen

p. 3Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES het Internet: geschiedenis •eind jaren 60: ARPAnet –Advanced Research Projects Agency van DOD in de VS –opgezet voor militair onderzoek –gedecentraliseerd –verbinding tussen diverse Amerikaanse universiteiten •begin jaren 70 –meer dan alleen gebruikt voor delen grote bestanden –ook elektronische post, mailinglijsten, nieuwsgroepen •eind jaren 70 –lokale netwerken hangen aan het ARPAnet –TPC/IP protocol meest gebruikt

p. 4Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES het Internet: geschiedenis •begin jaren 80 –DOD trekt zich terug op een ander netwerk •eind jaren 80 –NSF in VS verbindt 5 supercomputers via TCP/IP –dit wordt een ruggengraat van een groot netwerk •zeer snelle verbindingen tussen de hele grote computers •elke universiteit wordt regionaal verbonden met dichtstbijzijnde andere universiteit •jaren 90: aantal aansluitingen stijgt enorm –bedrijfswereld mag ook aansluiten –meer en meer individuele gebruikers sluiten aan

p. 6Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Internet: twee analogieën •Internet: vergeleken met autosnelweg –bericht verlaat computer meestal langs lokale kleine weg –verbindingen tussen belangrijke centra zijn veel breder •Internet evolueert zoals een taal –niemand is echt de baas –de gebruikers bepalen wat gebruikt wordt

p. 7Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES werking van het Internet •protocol: reeks afspraken en regels •pakketjes –kleine hoeveelheid info die als geheel verstuurd wordt –bevat o.a. bestemmeling en gegevens •sturen van groot bestand –bestand wordt eerst opgesplitst in vele pakketjes –elk pakket wordt afzonderlijk opgestuurd –versturing gaat via een aantal computers •elke tussenliggende computer stuurt pakketje 1 hop verder •kiest volgende hop via routering-tabellen •verschillende pakketjes kunnen verschillende weg volgen –bestand wordt weer samengesteld bij bestemmeling

p. 8Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES werking van het Internet •IP-protocol (Internet protocol) –zorgt voor het versturen van de individuele pakketjes •TCP (Transmission Control Protocol) –verzorgt opsplitsen + terug samenstellen van grote berichten •IP-adres –4 groepen cijfers, meestal 2 voor netwerk, 2 voor computernr. –vb: •DNS-naam (Domain Name System) –gebruiksvriendelijkere namen –vb: cs.kuleuven.ac.be

p. 9Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES enkele toepassingen • •nieuws •FTP (File Transfer Protocol) •Telnet •IRC (Internet Relay Chat) •WWW (world wide web)

p. 10Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES www: inleiding en achtergrond •1989: Tim Berners-Lee (CERN) “Information Management: A Proposal”  hypertext •najaar 1990: project CERN World Wide Web •1992: eerste grafische browser •dec. 1994: W3C (www Consortium)  HTML standaard •vanaf 1995: economisch steeds belangrijker –bv thema voor G7

p. 11Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES World Wide Web universitair onderzoek  beursindexen telefoonnummers  voetbaluitslagen bedrijven: Web-site: •informatie: bedrijf, producten, … •bestellen (elektronisch betalen)

p. 12Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Hypertekst … (meer info) … Een link is … … Meer informatie kan je hier vinden (Engels). Links … hypertek st … Hypertext Hypertext allows a document to … Computer AComputer B Hypertekst bevat verwijzingen naar andere documenten

p. 13Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES URL — Uniform Resource Location •Absoluut of relatief •Absoluut: protocol computer details(padnaam) •Protocol: –http (web-pagina) - mailto (elektronische post) –ftp (file transfer protocol) - news (USENET nieuwsgroep) –file (loaal bestand) - gopher, wais, shttp, telnet,...

p. 14Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES URL (vervolg) •Computer: –DNS-naam (Web-site) –optioneel –//domein.naam:poortnummer •Details: –padnaam – adres (mailto) –…–… •URL#naam –#naam: plaats in een pagina (i.p.v. het begin)

p. 15Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES URL (voorbeelden) /pub/README ftp://ftp.simtel.com/simtelnet/win95 telnet://pluto.cs.kuleuven.ac.be file:/user/rik/IW/practicum1 news:be.politics

p. 16Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Web Browser •Web pagina ophalen + tonen •Populaire Browsers: –Netscape Navigator –Microsoft Internet Explorer –HotJava (Sun) –…–… •HTTP Protocol +... –ftp – –news –telnet –gopher,...

p. 17Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES HTTP Hypertext Transfer Protocol cliënt server GET /index.html HTTP/

p. 18Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Web Server •Beheert lokale Web-pagina’s –vaak sub-boom van lokaal bestandensysteem •Taken: –geen visualisatie! –aanvragen browsers/servers beantwoorden –beveiliging –caching

p. 19Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES veel variaties voor web server

p. 20Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES

p. 21Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Zoeken op het Web •Web Indexen –hiërarchische structuur •Kunst, Computers, Internet, Ontspanning, … •subtopics, … –Web-sites zoeken met informatie over bepaald onderwerp –voorbeelden: Yahoo!, Lycos, Infoseek,... •Zoek-machines –gegevensbank van Web  ondervragen (woord/combinatie) –zoekrobots: hele Web-sites aflopen –pagina’s zoeken over onderwerp/combinatie –voorbeelden: Alta Vista, Webcrawler, Hotbot,...

p. 22Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES HTML — Hypertext Markup Language •Web-pagina –van alles: tekst (ascii), Word-document, rekenblad, foto,... –browser: visualiseren ! –standaard-formaat: HTML •Hypertext –tekst met verwijzingen naar andere teksten •Markup: –code (instructies) die structuur weergeven van document •Andere formaten: –hulp-programma’s of plug-ins of kopiëren

p. 23Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES HTML •Standaard Opmaaktaal •Veel programma’s kunnen naar HTML omzetten –tekstverwerkers, Web-editors, … •Eenvoudige editor: –zelf pagina maken –Notepad (Windows), vi (Unix), … • •opvolger: XML

p. 24Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES HTML: HTLM-merktekens •Merktekens (tags) Tekst

p. 25Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES HTML: Basisstructuur Document Dit is de titel … andere hoofding informatie … … inhoud van het document …

p. 26Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES programmeertaal Java •eenvoudig, Object Oriented, vertrouwd •robust en beveiligd •architectuur-neutraal en overdraagbaar •ge-interpreteerd (niet gecompileerd) •threaded (voorzien voor parallellisme) •dynamisch

p. 27Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Java kiest voor interpretatie Java Source Java bytecode libraries Java bytecode Java compiler Java Virtual Machine hardware operating systems

p. 28Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES Java Applets •Java Applets –stukje Java-programma –zit in web-pagina –wordt uitgevoerd door browser –gebaseerd op architectuur onafhankelijkheid en interpretatie van Java

p. 29Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES nieuwe ontwikkelingen •veel bestaande, niet gekoppelde software systemen –legacy software –betekent grote investering –men wil dit integreren via internet •binnen bedrijven (is aan de gang, bv KULeuven) •tussen bedrijven (nog zeer nieuw) –oud model: client-server (geen internet) –nieuw model: multi tier via webtoepassingen

p. 30Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES multi-tier toepassingen

p. 31Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES technologieen voor web-toep. •nieuw: behandelen gebruikers-invoer •CGI-scripts –Common Gateway Interface –kan formulier verwerken en antwoorden •Servlets –Java-code op server –voert uit bij oproep bepaalde pagina •Server Pages –pagina en java code zijn gemengd

p. 32Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES technologieen voor web-toep. •klassieke technologie –combinatie van HTML en code –maakt gebruik van 2 soorten expertises •opsteller van documenten •programmeurs –scheidt inhoud en verwerking: artificieel

p. 33Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES nadelen van HTML

p. 34Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES XML •XML: eXtended Markup Language –opvolger HTML –inhoud en verwerking (acties) samen –minder nadruk op layout

p. 35Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES agents •agent –XML document met acties voor bij bepaalde gebeurtenissen •chronologische agent –doet iets op bepaald uur, bepaald interval •transactie agent –treedt in actie bij oproep pagina •markeer agent –bv volgt wat een surfer doet

p. 36Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES voordelen van XML

p. 37Yolande Berbers, departement computerwetenschappen TES ontwikkeling webtoepassing •initiele ontwikkeling –anders dan traditionele software –combinatie verschillende technologieen •deployment –duizenden gebruikers vanaf begin –veel “gevaarlijker” •onderhoud –men wil continu iets nieuws/anders •vervolg project (altijd !!)