Gebruik Educatief videomateriaal en NTR-Jeugdprogramma’s in het basisonderwijs 2012-2013 In de jaarrapportage over het gebruik van educatief videomateriaal in het basisonderwijs zijn dit jaar ihkv het nieuwe beleid ook andere vragen meegenomen, met name over de gebruikswijze en de functie of toegevoegde waarde van het NTR:Schooltv-aanbod. Ik zal eerst wat laten zien over het gebruik en met name de gebruikswijze van ons aanbod, vervolgens focus ik op didactische functies die ons materiaal vervult, steeds afgezet tegen het gebruik van educatief videomateriaal in bredere zin NTR: Jacinta Louwes 11-10-2013

Gebruikersonderzoek NTR Thuiskijkers: SKO cijfers Kijken op school: leerkrachten In het BO online: 2x/jr Basisvragenlijst , aangevuld met ad hoc vragen. Basis: Gebruik Gebruikswijze Beoordeling Behoeften Media Inhouden Communicatie Waarom ondervragen we leerkrachten? Volgens de MOA; Marktonderzoeksassociatie moet je, voor je kinderen van 12 gaat betrekken in het onderzoek de toestemming van ouders hebben. Dit geldt overigens ook als je kinderen in het tv-programma of online betrekt.

Trends in gebruik videomateriaal The gebruik van videomateriaal in het onderwijs is hoog en groeit nog steeds, ook het % leerkrachten dat het minstens 1x/week gebruikt

Gebruik educatief videomateriaal Bijna alle leerkrachten maken minstens 1x per week gebruik van educatief videomateriaal. Dat het belang van Schooltv-aanbod hierbinnen in het basisonderwijs aanzienlijk is blijkt uit deze tabel. 96% van alle leerkrachten gebruikt Schooltv-programma’s of Beeldbank-clips. Als we al video-materiaal gebruik op 100% stellen dan betreft, naar inschatting van de leerkrachten zelf, 40% van dit gebruik NTR:Schooltv-aanbod. Hoewel ook bijna alle leerkrachten tevens gebruik maken van andere educatieve filmpjes van internet, maakt dit naar inschatting van de leerkrachten slechts 17% (1/6e deel) van het totale videogebruik uit.

De programma’s zelf en de beeldbank zijn zeer belangrijk, zij worden door meer dan de helft van alle leerkrachten gebruikt. De sites worden door een kwart van de leerkrachten gebruikt, een vijfde van de leerkrachten geeft aan (ook) gebruik te maken van lesmateriaal.

Gebruiksfrequenties educatief videomateriaal 70% van de leerkrachten gebruikt meerdere keren per week educatief videomateriaal en bijna 90% minstens 1x per week Schooltv aanbod wordt door ruim 80% van de leerkrachten in het basisonderwijs minstens 1x per week gebruikt, maar bijna niet dagelijks. Tevens zijn de gebruiksfrequenties van enkele titels weergegeven op basis van alle leerkrachten binnen de betreffende doelgroep. We zien per titel een een groot verschil in gebruiksfrequentie op scholen Er zit groeipotentie in het vaker dagelijks of meerdere keren per week gebruiken van Schooltv-aanbod, maar in het licht van de nieuwe programmering is misschien nog prangerder de vraag Hoe handhaven we het wekelijkse bereik van kinderen op de basisschool? Food for thought 5 en 6:

Het digibord heeft welhaast een monopoliepositie verworven als het gaat om het bekijken van programma’s. Een vijfde van de leerkrachten geeft aan dat er (ook) gekeken wordt via computer of laptop. Slechts 2% maakt hiervoor gebruik van een tablet. Ik denk dat het gebruik van een tablet op scholen om programma’s op te bekijken dat van PC of laptop niet zal gaan overstijgen. Blijven we ervoor zorgen dat beeldmateriaal on-demand en op het digibord goed kan worden bekeken?

EDUCATIEF VIDEOMATERIAAL ALGEMEEN Zoals gezegd, 70% gebruikt meerdere keren per week of zelfs dagelijks educatief videomateriaal, en 60% ziet het als een onderdeel van de les, maar als het gaat om het belang ervan om lesdoelen te behalen, vindt ‘slechts’ een derde het redelijk belangrijk tot een wezenlijk onderdeel om lesdoelen te behalen, de helft vindt de functie van educatief videomateriaal hiervoor ‘enigszins belangrijk’. Welke functies vervult educatief videomateriaal dan volgens de leekrachten? in de volgende dia is dit in in het algemeen weergegeven en ook voor enkele titels specifiek, aangezien men kon kiezen uit totaal12 functies, (al dan niet didactisch), worden ‘voor de overzichtelijkheid’ eerst de 5 meest genoemde functies van educatief videomateriaal in algemene zin weergegeven. En ook voor 6 ntr-schooltv-titels waarbij dit gevraagd is. Schrik niet, dit leidt tot een grafiek met 35 staafjes, het is te veel maar… ik zal jullie er door heen proberen te leiden

Didactische functies educatief videomateriaal Meer dan de helft van de leerkrachten geeft aan gebruik te maken van educatief videomateriaal voor de hier genoemde 5 didactische functies. Die didactische functie zijn vrij voor de hand liggend: (zie het 1e blokje met staafjes) Ongeveer tweederde gebruikt educatief videomateriaal ‘ter illustratie/ verlevendiging van een les’ (vanaf gr 6 zelfs 75%) ‘bij een thema/project’(in gr 1 en 2 zelfs 80%) of ‘om iets uit te leggen’.(minder relevant in groep 1/2) Ruim de helft gebruikt videomateriaal ‘in aansluiting op een lesmethode’, of ‘ter introductie van een lesonderwerp’. Wat mij opvalt is dat Het Klokhuis en Vroeger&zo (de 2 laatste blokjes met staafjes) ook vaak gebruikt worden met deze algemene didactische functies : ter illustratie, bij een thema, om iets uit te leggen. En Het Klokhuis ook ter introductie van een onderwerp. Koekeloere wordt wel veel ingezet bij een thema, de overige 3 magazines vervullen relatief gezien veel minder vaak deze didactische functies. …………..maar waartoe worden ze dan wel gebruikt? Dat zien we op de volgende dia met de overige 7 voorgelegde functies (We hebben deze vraag helaas niet gesteld bij de Beeldbank.)

Het Unique Selling Point (USP) van de magazines is kennelijk dat …… Het Unique Selling Point (USP) van de magazines is kennelijk dat ……..zij relatief vaak worden gebruikt ‘om iets samen te beleven’ (paarse staaf) De magazine-titels en dan met name Nieuws uit de natuur worden relatief gezien vaker gebruikt om kerndoelen te behalen. (oranje staaf) Daarnaast dienen de magazines in de onderbouw ook ter ontspanning (1e donkerblauwe staaf) en als rustmoment (groene staaf) HBB en Nieuws uit de natuur worden ook wel ingezet om iets uit te leggen (in absolute zin resp 42% en 35%) Zijn de magazines een bijzondere vorm van educatief videomateriaal, waarbij het m.n. sociale functies relatief belangrijk zijn? Food for thought 7: Is het wenselijk om voor de nieuwe thuisprogramma’s het ‘samen beleven’ een functie te laten vervullen? Behalve dat bij de magazines en Klokhuis gevraagd is naar de didactische functies, is ook gevraagd naar de wijze van gebruik (werkvomen)

GEBRUIKSWIJZE NTR:SCHOOLTV-PROGRAMMA’S Ook hier zien we een aparte positie van de programma’s van Het Klokhuis en Vroeger&Zo; bij deze 2 titels is, behalve het samen kijken een veel voorkomende gebruikswijze: als het past bij een thema / onderwerp. Voor Koekeloere, NudN en het Weekjournaal geldt dat er vooral samen met de groep gekeken wordt. Het Weekjournaal wordt regelmatig gevolgd door een groepsgesprek Bij Nieuws uit de Natuur doen veel leekrachten met hun groep mee met de prijsvraag, dat is bij dit programma de 3e werkvorm.

Conclusies Gebruik van educatief videomateriaal en m.n. Schooltv is ‘gemeengoed’ in het BO Betrouwbaarheid afzender lijkt van belang in het BO? Er wordt hoofdzakelijk klassikaal gebruik gemaakt van videomateriaal De (didactische, onderwijskundige, sociale) functie(s) van educatief videomateriaal behoeft nader onderzoek / ontwikkeling De 4 Schooltv-magazines zijn een speciale vorm van educatief videomateriaal

Leerkrachten vinden Schooltv van deze tijd en aantrekkelijk/motiverend voor leerlingen. De beoordeling van de meer inhoudelijke aspecten als didactische kwaliteit, educatieve effectiviteit en aansluiting bij kerndoelen is weliswaar wat lager, maar toch zeer hoog, een 7,8 of 7,9.

Huisje Boompje Beestje Tijdstip kijken Huisje Boompje Beestje Klok huis Koeke- loere Nieuws uit de Natuur Week-jounaal Vroeger & Zo Kijkt op een vast tijdstip Ja 69% 11% 64% 74% 76% 10% Nee 31% 89% 36% 26% 24% 90% Klokhuis en ook Vroeger&Zo worden i.h.a. niet op een vast tijdstip bekeken De 4 magazines worden meestal wel op een vast moment bekeken; Koekeloere en HBB door ca twee derde van de leerkrachten en Nieuws uit de Natuur en het Weekjournaal door drie kwart van de leerkrachten. NudN en weekjournaal beide relatief vaak op vrijdagmiddag. Huisje boompje beestje op donderdagmiddag dinsdagmiddag, vrijdagochtend of woensdagochtend later in de ochtend Koekeloere op woensdagochtend om 9.00 uur maar ook later in de ochtend en op vrijdagochtend Nieuws uit de natuur op vrijdagmiddag Het Weekjournaal op vrijdag, grotendeels in de middag Food for thougt 4: uitzendtijdstip is niet belangrijk, scholen kiezen zelf moment, maar een vast moment zorgt wel voor meer gebruik en dus een groter bereik van kinderen. Hoe gaan we dat realiseren?