Zelf aan de slag Ervaringen met telefonische coaching van ouders met drukke, opstandige of angstige kinderen

Kinderen en gedragsproblemen  Gedragsproblemen: - Internaliserend - Externaliserend • Ongeveer kinderen (0-12 jaar) in werkgebied Altrecht • Omgeving (ouders, brussen, school) Start in 2002

Programmadoel  Voorkomen van gedragsstoornissen en angst- en stemmingsstoornissen  Voorkomen van secundaire gedragsproblemen  Bevorderen van een goede omgang met gedragsproblemen en een zo gezond mogelijke sociaal-emotionele ontwikkeling

Aanbod I  SoVa: ‘Alles Kidzzz’ en ‘Schatjes’  Ouderavonden, oudergroepen  Cursus voor ouders van buitenlandse adoptiekinderen  Knallende ruzie thuis  Brussengroep ASS  Informatiebijeenkomsten en deskundigheidsbevordering

Aanbod II  Zelfhulp - Een druk of opstandig kind? Zelf aan de slag! - Een bang of stil kind? Zelf aan de slag! - Een kind met ASS? Zelf aan de slag! (werktitel, in ontwikkeling)

Aanleiding ‘Zelf aan de slag’  Pro-actief bezig zijn met de eigen gezondheid  Eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid  Notitie Altrecht Preventie over versterking zelfzorg in het omgaan met psychische problemen  Vroegtijdig, gevarieerd, stepped-care (prevention)

Verwachtingen  Voorziet in vraag en behoefte  Terugbrengen van de vraag naar zorg  Terugbrengen van en aanbod tijdens wachtlijst en wachttijd  Positieve resultaten

Randvoorwaarden  Raad van Bestuur  Zorgverzekeraar  Projectorganisatie en medewerkers  Wetenschappelijke onderbouwing  Intentie om zelfhulp binnen de preventieprogramma’s te implementeren

Trimbos, literatuuronderzoek  Zelfhulp is (potentieel) effectief (ook op langere termijn)  Tussen zelfhulp en face-to-face therapie bestaan qua effect geen verschillen van betekenis  Grote mate van ‘compliance’is belangrijk voor effect  Coaching vergroot compliance (uitleg, intake/motivatie)  Niet geschikt bij psychiatrische aandoening/verslaving/crisissituatie

Trimbos; Aandachtspunten I  Kennismakingsgesprek  Rol en werkwijze coach  Clientkenmerken  Vorm (video, cd-rom, groepsbijeenkomst)  Eerste schakel in een stepped-care aanpak

Aandachtspunten II • Gericht op gezonde kanten, kracht en mogelijkheden van deelnemers zelf en van hun omgeving • Aanleren van probleemoplossende vaardigheden

Voordelen  Laagdrempelig  ‘Preventie-voordeur’  Kortdurend  Vraaggericht  Kosteneffectief  Geen wachttijd/wachtlijst  Stepped-care (prevention)

De training  Aanmelding  Kennismakingsgesprek  Werkboek  Telefonische coaching  Evaluatie  Follow-up  Logboek  Registratie

Doelgroep Ouders van kinderen met gedragsproblemen die: • Opvoedingsvaardigheden willen vergroten • Gedrag van hun kind beter willen begrijpen en ermee leren omgaan • Willen werken aan gedragsverandering bij hun kind

Criteria  Voldoende motivatie  Lichte tot matige klachten  Geen crissisituatie  In staat tot zelfstudie  Kunnen reflecteren op eigen gedrag

Exclusie-criteria  Verslavingsproblematiek  Psychiatrische aandoening  Gebrekkige Nederlandse leesvaardigheid

Stand van zaken.  Meer lage SES en allochtonen  80 deelnemers in 1,5 jaar  RvB positief  Soms te zware doelgroep  Laagdrempelig, vraaggericht, direct starten, praktisch, toepasbaar, grote compliance (coach)

Evaluatie pilot • Laagdrempelig, klantvriendelijk, goede tijdsinvestering en materialen • Motiverende, structurerende, stimulerende rol van de eigen persoonlijke coach • Effect op klachten is matig tot groot (ook bij follow-up)

Resultaten - Nieuwe handvatten en tips - Andere en positieve kijk op het kind - Het kind beter begrijpen en kunnen helpen - Verandering, de-escalerend - Gezinssituatie en eigen welbevinden zijn verbeterd

Bereikte ouders  33% is doorverwezen door met name artsen en klinisch pedagogen  25% van de kinderen is eerder in behandeling (medicamenteus, (spel)therapie) geweest (terugvalpreventie)  Bij 25% van de deelnemende ouders heeft het kind momenteel hulpverlening

Interesse  B. Lievegoedkliniek  Commerciele bureaus  Riagg / GGZ  Trimbos Instituut  Artsen, orthotheken, bibliotheken, opvoedbureau’s, (S)BO  Universiteiten

Toekomst  ‘Zelf aan de slag’ heeft zich bewezen  Standaardisatie, kwaliteit en effectiviteit  Landelijke spreiding  ondersteuning  Combinatie groepsbijeenkomsten en telefonische coaching