j.roesink_uu utrecht_november 2013 JFK 22 november 1963 22 november 2013 22 Foto Arnold Newman j.roesink_uu utrecht_november 2013

j.roesink_uu utrecht_november 2013 Historisch voorbeeld: ‘Ich bin ein Berliner’-toespraak van president Kennedy in Berlijn (1963) Kenmerkend aspect: 37, 45 Opdracht: zie Wheeling speech j.roesink_uu utrecht_november 2013

j.roesink_uu utrecht_november 2013 Ka 45: Koude oorlog Ka 37: propaganda Bron: Polygoon journaal juni 1963 Kennedy bezoekt West Berlijn, Chroesjtsjov bezoekt twee dagen na het vertrek van Kennedy Oost Berlijn. Kennedy bezoekt de muur, polygoon wereldnieuws juni 1963 3 minuten brandenburgertor was door de oost-Duitsers afgesloten met rode banieren. Hier kwam kort voor Kennedy’s aankomst een vrachtwagen aangereden met daarop een enorm billboard. Dit billboard was te zien voor Kennedy en alle aanwezige hoogwardigheidsbekleders. Het bord toonde de mededeling dat de DDR de overeenkomsten van Jalta en Potsdam was nagekomen door het nazisme en het duitse militarisme uit te roeien. Tevens werd de vraag gesteld aan de Amerikaanse president wanneer dit in west-duitsland en west-berlijn zou gebeuren. Het Polygoon wereldnieuws journaal van juni 1963 noemde dit een staaltje van communistische propaganda. Leg dit uit. http://www.jfklibrary.org/Asset-Viewer/Archives/JFKWHP-KN-C29208.aspx http://archive2.jfklibrary.org/JFKWHP/1963/Month%2006/Day%2026/JFKWHP-1963-06-26-B/JFKWHP-KN-C29207.jpg   http://www.geschiedenis24.nl/speler.program.10077330.html http://www.dhm.de/ausstellungen/kennedy/berlinbesuch/ddr/pop_up/friedensdienst.htm http://www.geschiedenis24.nl/speler.program.10077330.html j.roesink_uu utrecht_november 2013

j.roesink_uu utrecht_november 2013 Opdracht propaganda Bron: Polygoonwereldnieuws juni 1963 http://www.geschiedenis24.nl/speler.program.10077330.html Opdracht: Het plaatsen van het billboard door de Oostduitsers werd door het Polygoonjournaal in 1963 communistische propaganda genoemd. Leg dit uit. Kennis: propaganda (kenmerkend aspect 37) en ‘begrippen’ nazisme, communisme, militarisme, Kennedy, conferentie van Potsdam. Kennedy bezoekt West Berlijn, Chroesjtsjov bezoekt twee dagen na het vertrek van Kennedy Oost Berlijn. Kennedy bezoekt de muur, polygoon wereldnieuws juni 1963 3 minuten brandenburgertor was door de oost-Duitsers afgesloten met rode banieren. Hier kwam kort voor Kennedy’s aankomst een vrachtwagen aangereden met daarop een enorm billboard. Dit billboard was te zien voor Kennedy en alle aanwezige hoogwardigheidsbekleders. Het bord toonde de mededeling dat de DDR de overeenkomsten van Jalta en Potsdam was nagekomen door het nazisme en het duitse militarisme uit te roeien. Tevens werd de vraag gesteld aan de Amerikaanse president wanneer dit in west-duitsland en west-berlijn zou gebeuren. Het Polygoon wereldnieuws journaal van juni 1963 noemde dit een staaltje van communistische propaganda. Leg dit uit. j.roesink_uu utrecht_november 2013

j.roesink_uu utrecht_november 2013 (kern)begrippen nazisme communisme propaganda Conferentie van Potsdam Chroesjtsjov Kennedy Bron http://www.geschiedenis24.nl/speler.program.10077330.html Kennedy bezoekt West Berlijn, Chroesjtsjov bezoekt twee dagen na het vertrek van Kennedy Oost Berlijn. Kennedy bezoekt de muur, polygoon wereldnieuws juni 1963 3 minuten brandenburgertor was door de oost-Duitsers afgesloten met rode banieren. Hier kwam kort voor Kennedy’s aankomst een vrachtwagen aangereden met daarop een enorm billboard. Dit billboard was te zien voor Kennedy en alle aanwezige hoogwardigheidsbekleders. Het bord toonde de mededeling dat de DDR de overeenkomsten van Jalta en Potsdam was nagekomen door het nazisme en het duitse militarisme uit te roeien. Tevens werd de vraag gesteld aan de Amerikaanse president wanneer dit in west-duitsland en west-berlijn zou gebeuren. Het Polygoon wereldnieuws journaal van juni 1963 noemde dit een staaltje van communistische propaganda. Leg dit uit. http://www.jfklibrary.org/Asset-Viewer/Archives/JFKWHP-KN-C29208.aspx http://archive2.jfklibrary.org/JFKWHP/1963/Month%2006/Day%2026/JFKWHP-1963-06-26-B/JFKWHP-KN-C29207.jpg   http://www.geschiedenis24.nl/speler.program.10077330.html http://www.dhm.de/ausstellungen/kennedy/berlinbesuch/ddr/pop_up/friedensdienst.htm j.roesink_uu utrecht_november 2013

WORKSHOP Historische context Koude oorlog Bronnen en begrippen in de les Judith Roesink Docent Marnix Gymnasium Rotterdam/ auteur Examenbundel j.roesink_uu utrecht_november 2013

j.roesink_uu utrecht_november 2013 Workshop Benodigdheden: *Reader *Kopieën: -leidende vragen -Opdr. Sovjet buitenlands beleid Bronnen: Speech (‘Wheeling-speech’ McCarthy) Witte huis- documenten (Angola)- zie reader (Kern)begrippen en kenmerkende aspecten Opdrachten: Instap: JFK en propaganda Zie bronnen Begrippen (thema: Buitenlands beleid Sovjet-Unie + begrippen uit de beschrijvende teksten) j.roesink_uu utrecht_november 2013

Niet alleen McCarthy polariseerde Net als McCarthy wel wat reuring en publiciteit kon gebruiken om herkozen te worden voor een tweede termijn als senator van Wisonsin (het einde van zijn eerste termijn naderde in febr 1950), zo werkte de media ook mee aan polarisatie. Zo kiest de Wheeling Intelligencer duidelijk partij voor McCarthy/Republikeinen (truman wordt verweten ervanaf te weten, maar niet in te willen grijpen). McCarthy maakt het publiek deelgenoot van een geheim. De Wheeling Intelligencer is een (publieke) opiniemaker en doet dat in dit geval door te polariseren. -tweespalt Mc Carthy vs Truman -tweespalt Reds vs Amerikanen -tweespalt Amerikaanse christelijke waarden vs De Wheeling Intelligencer was de eerste krant die berichtte over de toespraak van Mc Carthy over de communisten in Amerika. Later zouden andere kranten volgen (en namen de berichtgeving inclusief het wij-zij denken over) Voorkant Wheeling Intelligencer, 10 februari 1950 Bron: http://www.wvencyclopedia.org/media/22368 j.roesink_uu utrecht_november 2013

Angola: niet zo zwart wit als het lijkt Opland in De Volkskrant 7-11-1975 Bron: http://search.socialhistory.org/Record/1453637 j.roesink_uu utrecht_november 2013

j.roesink_uu utrecht_november 2013 Beschrijvende tekst overstijgende opdr.: Sovjet buitenlands beleid tijdens KO Docent: instructie + leerlingen (lln): groepsvorming (basisgroepjes van vier). Docent: uitdelen van de enveloppen en het kwadrant + lln: neerleggen van de kaartjes in de juiste kwadranten. Docent: huiswerk óf lln: schrijven korte bio Docent: instructie +lln: expertvorm, daarna uitwisselen in groepje Docent +lln: klassikaal nabespreken j.roesink_uu utrecht_november 2013

Sovjet BuZA Potsdam Vreedzame co-existentie Atoombom (1945) Hongaarse Opstand 1956 Marshallplan Tweede crisis Berlijn Blokkade Berlijn Bouw muur 1961 Chroesjtsjov 1953-64 Cuba crisis 1962 Stalin 1922-53 Dood 1953 Onvermijdelijk conflict SU-VS Geen oorlog, wel bewapening Detente Sovjet BuZA Glasnost en Perestrojka Brezjnev-doctrine Loslaten Brezjnev doctrine CENTRALE LEIDING POLITBURO DIPLOMATIEKE INSTRUCTIE IN POLITBURO MINISTERIE BUITENLANDSE ZAKEN VOERT UIT DIPLOMATEN ZONDER RUIMTE VOOR ONDERHANDELEN REVOLUTIONAIRE MYTHE: wereld wordt socialistisch, uitbreiding over Oost-Europa en China Tegelijk in werkelijkheid: IMPERIALE “REALPOLITIK’ (streven naar machtsevenwicht door pariteit) Vanaf jaren zestig werk aan revolutie in Derde Wereld PRESTIGE VAN OVERWINNAAR IN WO II PRESTIGE VAN SUPERMOGENDHEID Praagse Lente (1956) Val Berlijnse muur 1989 Detente Salt-1 (1972) Brezjnev 1964-82 Gorbatsjov 1985-92 Terugtrekken uit de wereld Geen oorlog, door pariteit