De jeugd van tegenwoordig Utrecht 28 januari 2011| Aletta Smits

Agenda Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen ‘wij’ er mee omgaan? Ervaringen Wetenschap Hoe kunnen ‘wij’ er mee omgaan? Dilemma: aansluiten of hard zijn?

Kiezen voor het leven? In de puberteit worden dingen voor altijd vastgelegd en In de puberteit hoeft niets definitief beslist

Wat ik heb gedaan is muziek bij elkaar gezocht die ook bij elkaar past, Nederlandstalig, bij Nederlandstalig, gitaar bij gitaar etc. En de kwaliteit is in beide gevallen vergelijkbaar, er is dus niks mis met de moderne versie. De oude muziek staat altijd links, de nieuwe rechts. In de Powerpoint eerst een scherm met beide fragmenten, dan een scherm met foto's van de artiesten. Kun je erbij vertellen wat je wilt. Misschien kun je de sheets in je eigen PP plakken, anders start je hem gewoon apart op.... 1962 - The Twist - Chubby Checker. Werd zelfs 2 x een nr 1 hit in 1960 en 1962. Een revolutie op dansgebied, iedereen kende het. Rechts: Dans anno nu: Armin van Buuren, een dj/producer die in 2007 als beste dj ter wereld werd uitgeroepen, en won de Ned Popprijs 2007. Dit is een remix van Unforgiveable, uit 2009. Ook dansmuziek, maar nu een kleine halve eeuw later.... 1969 Marvin Gaye, heerlijke zwarte soulmuziek. (later door zijn vader doodgeschoten). Prachtige stem, sfeervolle songs. Rechts: De Black Eyed Peas haalden met dit nummer de 2e plaats in 2005, en je kunt ze rangschikken onder de meest vernieuwende acts vanuit de hiphop. Prachtige vocalen, vooral de koortjes. En verrassend genoeg weer een enorme hit met een cover van een seventies song van Sergio Mendes (niet dit nummer dus). Winnaars van Grammy Awards. 1976 Wie kent hem niet, de Britse gitarist met dat rare mondbuisje (magic tube) dat dit karakteristieke nummer opleverde. Peter Frampton. Rechts: Britse gitaarpop leeft nog steeds, zoals de heerlijk neurotisch hoekige Arctic Monekys, bekend via My Sapce en dit jaar weer op Lowlands. Dit is hun nummer Brianstorm (geen schrijffout). 1983 Dolly Dots, met hun enige nummer 1 hit en wel uit 1983 dus. Een Nationaal gebeuren vooral. Rechts: Wel Internationale erkenning voor deze eigentijdse meidenband Sugababes (2005), ook 2e plaats in Nederland. Ze zingen zelf, en wonnen de belangrijkste Engelse muziekprijs de Brit Award in categorie Dance Acts. 1987 Tenslotte: niet de grootste nederlandse hit van 1987 (dat was op afstand Sailing Home van Piet Veerman) maar wel de bekendste. VOF de KUnst, herkenbare nederlandstalige liedproductie. Rechts: de grens is inmiddels wel weer wat verder opgeschoven, onder meer door de getalenteerde Eindhovense rapper Extince, hier met Repper-de-klep uit 2007. 'Spraakwater 'uit 1995 is een klassieker. En net als VOF... met een lekker zuidelijk accent. Laat even weten of het lukt. Ben

Wie zei dit? Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training – jonge mensen … spreken hun ouders tegen…en tiranniseren hun leraren. Wie heeft zijn puberdroom waargemaakt? Groots en meeslepend leven In mijn gedichten wil ik wonen Ik ben onsterfelijk Hans van Mierlo

Pubers/Adolescenten Maakt drie dingen mee Lichamelijke en seksuele ontwikkeling (puber-ontwikkeling) Doorontwikkeling van hersenschors (complexe vaardigheden) Doorontwikkeling van de identiteit

Lichamelijke en seksuele ontwikkeling Vandaag Gisteren

Lichamelijke en seksuele ontwikkeling Two and a half men

Doorontwikkeling van cortex

Ontwikkeling van de identiteit EXACTITUDES Ari Versluis / Ellie Uyttenbroek

Begeleiding van pubers tijdens opleiding Wat kom je tegen? Waar hebben zij last van? Waar heb jij last van? Keuze is vol overgave School/keuzes/volwassen leven stoort Hoe dring je tot ze door? Waarom volgen ze je ijzeren logica niet? Waarom hebben ze niet dezelfde zorgen als jij?

Vijf revoluties: Mens is chemisch proces Mens is niet het middelpunt Mens is wordt bepaald door erfelijkheid/ scheppen wordt mensenwerk Mens is niet rationeel Mens is product van evolutie

Opbouw van de hersen 1) We delen met amfibieen en reptielen: hersenstam en kleine hersenen 2) Ganglia en limbisch systeem: fundament van het gevoelsleven 3) Cortex

Verbinding tussen de hersendelen

De prefrontale cortex doet het nog niet.. De gebieden waar pubers last van hebben Hypothalamus Amygdala Insula Hersens van kind van 6: 95% van volwassene Dus zeker van een puber mag je wat verwachten Want hoe lang kan een mens over 5% doen? Hersenen groeien van achteren naar voren: bewegen kan al vrij snel, motoriek ook – kleine turnertjes in peking; gezichtsvermogen Dan het middelste deel dat functies integreert: cerebellum Voorste hersendelen, waar het controlecentrum zetelt: dat duurt nog even. En dat heeft consequenties!! Achterhoofdskwab Occipitale kwab: visuele informatie Wandbeenkwab parietale kwab: tastzin slaabkwab temporale kwab: taalfuncties, auditief, verbaal geheugen Frontaalkwab: mentale functies, zoals impuls controle, beoordelingsvermogen, probleemoplossing, planning, sociaal gedrag, taal en geheugen Hypothalamus: slaap, seksueel gedrag, honger, dorst, afgifte van hormonen Amygdala: emoties Hippocampus: feiten en informatie Cerebellum: integreert info en coordineert beweging Thalamus filter informatie en geeft door Hippocampus

Vier keer puberbrein (Nelis & van Sark 2009: 31) Resultaat Veroorzaakt door Geen helikopterview Minder (efficiente) verbindingen tussen de hersendelen Ratio op achterstand Frontaalkwab in ontwikkeling Heftige emoties Amygalda meer de overhand Kicks Stijgende hormoonspiegel (thalamus/hypothalamus/insula) Lagere overdrachtssnelheid informatie ; minder probleemoplossend vermogen; moeite met overizcht houden; slechtere concentratie; wisselingen in overwicht hersendelen: van rationeel naar emotioneel en omgekeerd Minder vermogen tot abstraheren, moeite met keuzes maken; moeite met plannen en anticiperen; moeite met prioriteiten stellen Emoties minder onder controle, negatieve emoties sneller de overhand; moeite met lezen van gezichtexpressei en heirdoor minder inlevingsvermogen Enorme stemmingswisselingen, verhoogde roekeloosheid, lagere impulscontrole, minder relativeringsvermogen; sterkere reactie op potentiele beloning dan op gevaar 1: witte stof, verbinding. Veel gebruikt versterkt. Minder gebruikt sterven af. Maar efficiency slag moet aan het begin van de puberteit nog gemaakt worden: daardoor – moeite met concentreren en moeite met overzicht houden. Overdracht van informatie is relatief laag – probleemoplossend vermogen is klein. Daarom moddert groepje brugklassers door in project als ze dreigen vast te lopen. Of 16-jarige steekt kop in het zand bij oplopende mobiele telefoonrekening 2. Abstract denken lange tijd probleem. Maken van weloverwogen keuzes. Of lange termijn consequenties van belsissingen. Niet plannen en anticiperen en geen prioriteiten stellen. 3 Nucleus accumbens, amygdala, insula: zogenaamde stimulerende systemen – die zetten aan tot actie. Doen doen doen, go go go, nu doen meteen uitproberen eerst genieten. Frontaal kwab zou het moeten remmen, maar die hebben ze dus nog niet. En bovendien is door gebrek aan verbindingen de prefrontale kwab niet altijd op de hoogte

Bewijs van motoriek en lef

Stukje wandelen? Zwemmen met haaien? Onderzoek Eveline Crone (2009) Zwemmen met haaien. Op zich gevaarlijk maar kan leuk zijn Minder activiteit in insula (walging)

Dare-devil skater

Voorspeller van studiesucces: uitgesteld verlangen

Reëel beroepsbeeld mogelijk? Maar wat is het beroepsbeeld van een acteur? Wat is uw beroepsbeeld? Ik zeg niet dat het niet moet. Het moet ook. Maar het is niet helemaal te doen Voorbeeld: accountant, fysiotherapeut Ratio wordt aangesproken: gaat over wat kun je en hoe zit een opleiding in elkaar en waar leidt je voor op. Dat is moeilijk verwerken. En cognitieve dissonantie speelt grote rol Voorbeeld theaterwetenschappen. En overactieve hormonen: kicks. Beloning.

Ik ben 17, doe eindexamen vwo en moet definitief mijn studiekeuze voor volgend jaar maken. Maar hoe moet ik dat doen als er zoveel dingen zijn die ik leuk en interessant vind? Ik ben aangenomen op de modeacademie, maar ik ben bang dat ik hier niet genoeg voldoening uit kan halen omdat het zo’n specifieke weg is die ik hiermee insla, ook al voelt het goed. Nu is mijn plan: ik kies voor d emode en als ik het niet leuk vind of dingen ‘mis’ kan ik altijd nog stoppen en keizen voor een andere studie – die misschien ook meer zekerheid biedt dan een artistieke opleiding. Al met al vind ik het gewoon heel moeilijk om te weten waar nou preceis mijn ‘hart’ ligt, wat mijn gevoel zeg en wat mijn verstand (Lies, 17, Utrecht)

U bent een prefrontale cortex!

Selectie uit referenties Crone, E. 2009. Het puberende brein: Over de ontwikkeling van de hersenen in de unieke periode van de adolescentie. Amsterdam: Bert Bakker. Nelis, H & Y. van Sark. 2009. Puberbrein binnenstebuiten: wat beweegt jongeren van 10 tot 25 jaar? Utrecht: Kosmos Uitgevers Paap, M. 2004. Het kiezen van een MBO-opleiding. PvdA. 2008. Concept-voorstellen verbetering VMBO. Tbv. PvdA congres 24 november 2008. Smits, A. 2007. Checlist Studierendement. Leiden: Universiteit Leiden Traineepool 10. 2008. Weten wat je wilt. Amsterdam: Gemeente Amsterdam Van der Boom, E., R. van der Aa & G. de Bruin. 2009. Goed voorbeeld doet goed volgen. Rotterdam: Ecorys. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Ministerie van OC&W. Van Grinsven, V & E. Elphick. 2008. Aansluiting vmbo mbo: een gedeelde zorg. Utrecht: Adviesgroep MBO Van Reijendam, W. “Het studeert niet makkelijk met 30.000 euro schuld”. In: Mbo Magazine, december 2008. Elk, R. van, Steeg, M. van der & Webbink, D. (2009). The effect of early tracking on participation in higher education. Den Haag: Centraal Planbureau. Kemenade, J. van. (2008). Een voorwerp van aanhoudende zorglijkheid. Rede bij zijn afscheid als hoogleraar bij de Open Universiteit. Congresmap Lustrumcongres Ruud de Moor Centrum.

Aletta Smits 06-42832431 asmits@deloeftraining.nl