Lespakket Vrijheidsbeperking Les 2: Zorg voor vrijheid

Doel Aan het eind van deze les kun je vertellen wat vrijheidsbeperking is.

Waarom bespreken we vrijheidsbeperking? Universele verklaring van de rechten van de mens, Artikel 3: Ieder mens heeft recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon.

Wat gaan we bespreken? Wat zijn vrijheidsbeperkende maatregelen? Wat zijn de effecten? Criteria voor gebruik? Stellingen.

Wat zijn vrijheidsbeperkende maatregelen?

Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn … Volgens inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ): “Alle maatregelen die de vrijheid van cliënten beperken”. Bijvoorbeeld: Fysieke vrijheidsbeperking (Zweedse band, tafelblad). Medicatie die het gedrag beïnvloed (psychofarmaca). Domotica (sensor, uitluistersysteem, camera, deurverklikker). Individuele afspraken (afspraken over roken, tijdsafspraken). Groepsafspraken en huisregels (bepaalde kasten op slot, bedtijden).

Wat zijn de effecten?

Negatieve gevolgen (1) Vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals Zweedse banden, gaan in tegen de fundamentele rechten van de mens en hebben negatieve gevolgen voor het lichamelijk en geestelijk welbevinden. Mogelijke gevolgen zijn: Meer onrust (verzet). Meer incontinentie. Meer kans op decubitus. Minder beweging en hierdoor verlies van spiermassa en lenigheid. Het valrisico neemt hierdoor toe.

Negatieve gevolgen (2) Meer psychofarmaca : meer bijwerkingen. Letsel. Doden door ‘ophanging’ in de Zweedse band door onjuist gebruik. Psychische klachten als angst en depressie. Lichamelijke passiviteit leidt tot achteruitgang van het denkvermogen, het slaap-waakritme en stemming van cliënten.

Criteria voor gebruik?

Criteria vrijheidsbeperkende maatregelen Vrijheidsbeperking mag alleen om ernstig nadeel te voorkomen. Welke criteria zijn er? Proportionaliteit: maatregel staat in juiste verhouding tot aanleiding. Subsidiariteit: minst ingrijpende maatregel is gekozen. Effectiviteit: gekozen maatregel is het meest geschikt om het gestelde doel te bereiken

Valrisico Vrijheidsbeperkende maatregelen niet toepassen bij valrisico, omdat: Vastbinden van cliënten verhoogt het valrisico! Verminderen van heupgordels leidt niet tot meer valpartijen met ernstig letsel. Risico op ernstig letsel wordt overschat. Er zijn menselijker maatregelen om vallen te voorkomen (bijv. gevaarlijke situaties in kaart brengen en deze aanpassen).

Stellingen

Goede zorg moet 100% veilig zijn. Stelling 1

Ik voel me schuldig als een cliënt haar heup breekt. Stelling 2

Als iemand zich verzet tegen wassen moet je even doorzetten. Stelling 3

Als familie een vrijheidsbeperkende maatregel wil, dan moet je je daarbij neerleggen. Stelling 4

Eens of oneens? Als ik later oud en valgevaarlijk ben, hoop ik dat een verzorgende of verpleegkundige mij vastbindt.

Vrijheidsbeperking = ouderenmishandeling? JA! Lichamelijke mishandeling: zonder wettige reden vastbinden aan bed of stoel, drogeren. Schending van rechten: bijvoorbeeld ontzeggen van vrijheid en/of privacy, geen bezoek mogen ontvangen, het niet mogen gebruiken van de telefoon.