Spaarfiscaliteit, vermogensbelasting en fiscale amnestie Studiedag Vlaams Regionaal Comité van het ACV Zonder pardon. Spaarfiscaliteit, vermogensbelasting en fiscale amnestie Prof. Dr. Jozef Pacolet Ilse Van De Putte Véroniqe Coudron Hoger Instituut voor de Arbeid Katholieke Universiteit Leuven Brussel, ACV- Brussel – D.H.Camara Maandag 20 september 2004

Inhoud Definitie en soorten kapitaalinkomstenbelasting en vermogensbelasting Omvang vermogen en kapitaalinkomen Belastinginkomsten in België Kapitaalbelasting in België en impliciete belastingdruk Kapitaalbelasting in internationaal perspectief: OESO en EU Fiscale amnestie in Europa Fiscale amnestie in België Naar een billijke, rechtvaardige en doeltreffende fiscaliteit

Definitie en soorten kapitaalinkomstenbelasting en vermogensbelasting Kapitaalinkomstenbelasting binnen inkomstenbelasting en of onder vorm van roerende en onroerende voorheffing Vermogensbelasting : andere dan inkomensbelastingen Weerkerende belastingen op onroerend goed, op netto roerend goed, op kapitaaltransacties Patrimonium, schenkings- en erfenisrechten Diverse taksen Belasting op inkomens van zelfstandigen op te splitsen in arbeid en kapitaalinkomen Vennootschapsbelasting

Structuur van het Belgische gezinsvermogen

Gezinsvermogen in % BBP

Structuur van financiële activa van particulieren

De meerwaardeneconomie?

Nominale versus reële kapitaalopbrengsten

Belastingen in % BBP

Aandeel belastingen in totale fiscale en parafiscale ontvangsten

Aandeel vermogensbelasting in België en andere landen

Aandeel vermogensbelasting in België en andere landen (vervolg)

Evolutie belastingen op kapitaal

Aandeel voornaamste kapitaalbelastingen in totale ontvangsten

Impliciete belastingdruk Impliciete belastingdruk op Arbeid, Consumptie Kapitaal

Impliciete aanslagvoet in de EU,1970-1995

Impliciete aanslagvoet in de EU,1997-2002

Impliciete aanslagvoet in de België,1970-1997

Impliciete aanslagvoet in de België,1997-2002

Impliciete aanslagvoet op arbeid in een aantal EU-landen en de VS, 1995-2002 SE FI BE FR IT DK DE AT EL PT NL ES LU IE UK VS 10 20 30 40 50 % 1995 2002

Impliciete aanslagvoet op kapitaal in een aantal EU-landen en de VS, 1995-2002 FR IE LU SE UK FI BE ES NL DK AT IT DE EL PT VS 10 20 30 40 % 1995 2002

Impliciete aanslagvoet op consumptie in een aantal EU-landen en de VS, 1995-2002 DK SE FI IE NL LU AT BE UK PT DE EL FR IT ES VS 5 10 15 20 25 30 35 % 1995 2002

Total belastingen (inclusief sociale zekerheidsbijdragen) als % van het BBP SE DK BE FI AT FR LU IT DE SI NL PL HU PT EL ES UK CZ EE SK CY LV MT LT IE 10 20 30 40 50 60 1995 2002

Impliciete aanslagvoet van kapitaalinkomen en nominale aanslagvoet vennootschapsbelasting

Belangrijkste maatregelen kapitaalbelasting in België 1962: Globalisatie en RV 20 % jaren ‘70: Verhoging vrijgestelde schijf spaarboekje 1979: Laatste perequatie kadastrale inkomens jaren ‘80: Verlaging vennootschapsbelasting van 48% naar 39%, bevrijdende RV naar 25%, fiscale stimuli aandelenverwerving, verlaging tarieven personenbelasting jaren ‘90: Succes Beveks, verlaging RV tot 10% en nadien terug stijging, hervorming langetermijnsparen, indexatie KI, invoeren, aanpassen of afschaffen aantal taksen Verlaging successierechten 2003: Vennootschapsbelasting 33% 2004: Fiscale amnestie

Evolutie van het tarief van roerende voorheffing, 1962-1998 1962-1967 27,25% of 15% + inkomstenbelasting 1967-1984 20% + inkomstenbelasting 1984-1990 25% en bevrijdend in de personenbelasting uitz. AFV-aandelen: 20% 1990-1993 25% niet-vastrentende 10% vastrentende uitz. 20,6% AFV-aandelen Juli 1993 25,75% niet-vastrentende 10,3% vastrentende uitz. 20,6% AFV-aandelen 1994 25,75% niet-vastrentende 13,39% vastrentende en VV (verminderde voorheffing)-aandelen uitz. 20,6% AFV-aandelen 1996 25% niet-vastrentende 15% vastrentende en VV-aandelen uitz. 20% AFV-aandelen (zeer uitzonderlijk *) 1998 25% niet-vastrentende 15% vastrentende, VV-aandelen en aandelen van KMO’s op de beurs

Tarieven op interesten aan particulieren: België in internationaal perspectief

Belastingtarieven dividenden particulieren: België in internationaal perspectief

Tarieven successierechten in rechte lijn, per gewest In %, per schijf, erfdeel in 1000 euro

Tarieven successierechten in rechte lijn en zijlijn in Vlaanderen en andere Waals gewest In %, per schijf, erfdeel in 1000 euro

Aantal overlijdens en aantal aangiftes in de successierechten in Vlaanderen en België

Aangegeven roerend en onroerend vermogen bij sterfte in België, 1985-1994

Aangegeven roerend en onroerend vermogen bij sterfte in Vlaanderen, 1997-2003

Fiscale amnestie in Europa Italië Frankrijk Duitsland Europees? Vergelijking van tarieven, verhoopt en werkelijk resultaat Andere lessen uit het buitenland

Fiscale amnestie in België Achtergronden Voorwaarden voor succes Verhoopt en werkelijk resultaat Evaluatie

Resultaten België (op 15 juli 2004) Geregulariseerd kapitaal 200 mio euro Boete Totaal geïnd bedrag 17,53 mio euro Vooropgesteld bedrag tegen eind 2004 850 mio euro Objectief Minister Reynders september 2004 200-300 mio euro Aantal attesten 759

De kost van het niet belasten Definitie eigenlijke en oneigenlijke fiscale uitgaven Vormen van niet- belasting op kapitaalinkomen Niet geïnde belastingen Vergelijking omvang belastingen op kapitaalinkomen en kost van niet bealsting

De kost van het niet belasten anno 1997 (in mia euro) Last van belasten Kost van niet-belasten Belasting op kapitaal 14,3 Fiscale uitgaven kapitaal 7,6 Verlaagde RV 3,1 Bevek’s 0,7 Totaal niet belasten 11,4 Belastingen op meerwaarde -2,9 8,9 Bevrijdende RV PM Totale fiscale ontvangsten 65,7 Fiscale fraude Totale parafis. Ontvangsten 32,3 Totale fiscale uitgaven 30,9 Totaal 97,0 Totale sociale uitgaven

Naar een billijke/ rechtvaardige en doeltreffende fiscaliteit Fiscaliteit en parafiscaliteit en verlaging van de belastingdruk op arbeid Belastingdruk op roerend en onroerend inkomen Belasting op schenkingen en erfenissen

Samenvatting en besluit België kende een bescheiden rol toe aan kapitaalinkomstenbelasting Toch is er weinig manoeuvreerruimte Verruimen van de basis en bestrijden van ontduiken/ontwijken is nodig België benutte ook niet de marge om alternatieve inkomsten te vinden Tegenover 14.3 miljard belastingen staan misschien 11,5 miljard niet belasten Elders in Europa en de wereld gaat men verder in de kapitaalinkomstenbelasting

Samenvatting en besluit (vervolg) DE OESO en de Europese spaarrichtlijn zijn stappen vooruit maar zijn maar een minimum België moet Europees en in eigen land streven naar een verdere verruiming van het belasten van beleggingsproducten De korf van fiscale vrijstellingen kan herbekeken worden Fiscale amnestie is een spook dat over Europa waart Voor België is het overbodig En blijkt het ook ondoelmatig te zijn qua opbrengst Het is pervers op het vlak van burgerzin en schaadt de modelstaat België ‘Bundestreu’ maakt dat Vlaanderen het Belgisch beleid moest volgen, wat ook gebeurde

Samenvatting en besluit (vervolg) Hervormingen in de erfenis- en schenkingsrechten ,die variëren van niet belasten tot confiscatie, zijn nodig Daarnaast moet de fiscale hervorming het hebben van redelijke tarieven en een brede basis Fiscale constructies blijven aan belang winnen, ook in de personenbelasting en vermogensplanning Zeker op Belgisch vlak zou een inventaris van deze instrumenten dienen gemaakt en hun kost moeten berekend Een Europese strategie om deze instrumenten verder te inventariseren en ontmoedigen is aangewezen

Verder informatie/commentaar: Volledig rapport: www.hiva.be Verder informatie/commentaar: jozef.pacolet@hiva.kuleuven.ac.be