Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Katrien Devolder Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Dr. Katrien Devolder Bioethics Institute Ghent (BIG) Universiteit Gent

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Katrien Devolder Planning: Wat is kloneren? Kloneren voor onderzoek en therapie (stamcelonderzoek) Reproductief kloneren Ethische vragen? Discussie 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Katrien Devolder Wat is kloneren? Kopiëren van een DNA sequens of van het volledige genoom van een organisme Somatische celkerntransplantatie 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Somatische celkerntransplantatie 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Dolly 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Een belangrijk onderscheid: Katrien Devolder Een belangrijk onderscheid: Reproductief kloneren (Geassisteerde reproductie) Kloneren voor onderzoek en therapie (stamcelonderzoek) 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Kloneren voor onderzoek en therapie Katrien Devolder Kloneren voor onderzoek en therapie Stamcelonderzoek: Stamcellen: Ongedifferentieerde cellen met vermogen tot: Proliferatie Differentiatie Elke cel in ons lichaam stamt af van een stamcel 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Waar vinden we stamcellen? Prille embryo’s (embryonale stamcellen) Geaborteerde Foetussen (foetale stamcellen) Navelstrengbloed (neonatale stamcellen) Na de geboorte (volwassen stamcellen) 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Hartspiercellen uit embryonale stamcellen Katrien Devolder Hartspiercellen uit embryonale stamcellen ES cellen 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Kloneren voor therapie: zelftransplantatie Katrien Devolder Kloneren voor therapie: zelftransplantatie 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Kloneren voor therapie Katrien Devolder Kloneren voor therapie Cellulaire modellen van ziektes Kennis over ziektes Testen van medicatie en toxiciteit Kennis over menselijke ontwikkeling en de onderliggende mechanismen van celregulering 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Ethische vragen 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

1. Creëren en doden van embryo’s 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Dilemma… 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoek Katrien Devolder 1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoek Immoreel Morele plicht Embryo is persoon Embryo moet beschermd worden als een persoon * Embryo is cluster cellen Embryo heeft geen morele status en moet dus niet beschermd worden 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoek Katrien Devolder 1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoek Soms te rechtvaardigen IVF embryo’s Embryo heeft morele of symbolische waarde Embryo moet behandeld worden met respect Belangrijke doeleinden Geen minder controversiële alternatieven Als verlies beschouwen 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten 2. Nood aan eicellen Eiceldonatie: Risico’s en ongemakken Geen voordeel voor de donor Onzeker of beloftes zullen waargemaakt worden Financiële aanmoediging Commodificatie van reproductieve weefsels Vrijwillige beslissing? Alternatieven 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

3. Economische bezwaren, rechtvaardigheid en alternatieve oplossingen Kost Arbeidsintensief Alternatieven? Gentherapie, pharmacogenetica, nanotechnologie,... Andere stamcelbronnen: Navelstrengbloed, volwassen stamcellen, ... iPS cells Takahashi et al. (2007). Induction of Pluripotent Stem Cells from Adult Human Fibroblasts by Defined Factors Cell:131(5):861-72 Yu et al.(2007). Induced Pluripotent Stem Cell Lines Derived from Human Somatic Cells, Science 318(5858):1917-20 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Kloneren voor Onderzoek en Therapie: Ethische Aspecten Katrien Devolder Kloneren voor Onderzoek en Therapie: Ethische Aspecten Creëren en doden van prille embryo’s Nood aan eicellen Economische overwegingen, rechtvaardigheid en alternatieven Hellend vlak naar reproductief kloneren 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

4. Het hellend vlak naar reproductief kloneren Is er een hellend vlak? Is het onwenselijk om naar de bodem te glijden? 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

B. Reproductief kloneren Voortplantingswens Voorkomen dat ziektes overgeërfd worden door kind ‘gezonde’ genen mee te geven Een kind genen geven van een persoon met gewenste eigenschappen Een kind creëren als stamceldonor voor een ziek broertje of zusje (‘saviour siblings’) 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

1. Veiligheid en efficientie 26/11/2007 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Principiële bezwaren tegen reproductief kloneren Katrien Devolder Principiële bezwaren tegen reproductief kloneren Identiteit, individualiteit, autonomie Onsterfelijkheid en vervangingskinderen Vooroordelen en respect voor klonen Verwarde familierelaties Menselijke waardigheid Adoptie Genetische diversiteit Eugenetica 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

2. Identiteit, individualiteit en autonomie 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten

Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten