GROENE VARKENS ZONDER RODE CIJFERS Ir. Johan Meeus, Ir. Walter Vandepitte, Ing. Maarten Michiels

Groene varkens zonder rode cijfers Geel , 6/09/2011 Ir. Johan Meeus, zelfstandig consulent voor biologische varkenshouders Gent, 13/09/2011  Ir. Walter Vandepitte, Directeur Veevoeding, Molens Dedobbeleer NV , Graankaai, 1500 HALLE

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Biologische varkensproductie : Regelgeving Volgende wetteksten zijn van toepassing CE N° 834/2007 (algemene regelgeving) CE N° 889/2008 (uitvoeringsbesluiten) Duur van de omschakeling : 6 à 12 maand voor uitlopen 6 maand voor varkens (vanaf aanvang biologisch voer en huisvesting conform regelgeving) Grondverbonden : Biologische mest moet op biologische grond hetzij eigen biologische gronden hetzij met geschreven afzetovereenkomst met biologische akkerbouwer

Biologische varkensproductie : Regelgeving Herkomst van de dieren : Max. 20% vervanging met gangbare gelten ofwel aankoop gelten tot 35 kg Scheiding gangbaar/bio : Verbod om gangbare en biologische dieren van eenzelfde diersoort te houden op een bedrijf. Huisvesting : Maximum 50% van binnenruimte met roostervloer Uitloop verplicht voor alle varkens behalve zeugen rond het werpen (2 weken). Uitloop mag slechts gedeeltelijk overdekt zijn.

Biologische varkensproductie : Regelgeving Minimale oppervlakte regels (bijlage III – verordening EG 889/2008) Vb. varkens 85 – 110 kg : 1,3 m² binnen en 1 m² buiten Staltypes : Huisvesting in stal met uitlopen weide (outdoor) – max. 2 GVE/ha

Biologische varkensproductie : Regelgeving Voeding : Max. 5% gangbare ingrediënten toegelaten tot 31/12/2011 – daarna 100% bio Max. 30% grondstoffen in omschakeling (oms. 2) voor aangekocht voeders tenzij voeders van het eigen bedrijf (100%) Spenen van biggen : minimum 40 dagen oud Gezondheidszorg : Maximum 1 allopatische behandeling per vleesvarken. Geen preventieve allopatische behandelingen toegestaan. Fytotherapeutische behandelingen en ontwormen worden niet meegerekend als behandeling.

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Biologische varkensproductie : Situering De crisis in de varkenshouderij duurt nu al 5 jaar Biologische varkenshouderij : positief arbeidsinkomen Biologische varkenshouderij : zeer kleine sector (<1%) Voederprijzen laatste tijd zeer sterk gestegen

Biologische varkensproductie : Situering De vraag overtreft het aanbod In andere biologische sectoren ( eieren, kippenvlees) stijgt de vraag met 30% per jaar 2 Belgische slachterijen : PQA – Malmédy Détry , nu Westvlees – Aubel Laatste jaren : stabiele prijs : 3,20 €/ kg geslacht

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Uitgangspunten : Biologisch bedrijf Gangbaar Klein bedrijf Gemiddeld bedrijf Aantal zeugen 50 150 Gespeende biggen/zeug 20 24 26 Verkochte varkens/zeug 18 22,08 24,44 Voederconversie 20-115 kg 3,75 2,85 2,75 Voederverbruik zeug /jaar 1202 kg 1158 kg 1132 kg

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Uitgangspunten : Kosten Veevoeders Per ton geleverd Biologisch Juli 2010 tem Juni 2011 Juli 2011 100 % Januari 2012 Startermeel 490 € 535 € 565 € Biggenmeel 463 € 510 € 545 € Mestvarkensmeel 428 € 475 € 505 € Zeugenmeel dracht 380 € 430 € 465 € Zeugenmeel lactatie 440 € 485 €

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens TOTALE KOSTEN/ZEUG/JAAR Biologisch bedrijf Gangbaar Klein bedrijf Gemiddeld bedrijf Werkkrediet 216 € 180 € Afschrijving en interesten 566 € 607 € 586 € Onderhoud 50 € Verwarming en elektriciteit 122 € 170 € 190 € Strooisel/Mestafzet 18 € 35 € Taksen/Verzekeringen 30 € Veeartskosten 60 € 65 € Aankoop zeugen 158 € 175 € 179 €

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens TOTALE KOSTEN/ZEUG/JAAR Biologisch bedrijf Gangbaar Klein bedrijf Gemiddeld bedrijf Voeders : Startermeel 216 € 284 € 296 € Biggenmeel 483 € 357 € 365 € Mestvarkensmeel 2.446 € 1.529 € Zeugenmeel dracht 311 € 229 € 222 € Zeugenmeel lactatie 169 € 121 € 102 € Totaal voeders : 3.625 € 2.520 € 2.514 € Totale kosten : 4.835 € 3.810 € 3.849 €

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens TOTALE OPBRENGSTEN /ZEUG/JAAR Biologisch bedrijf Gangbaar Klein bedrijf Gemiddeld bedrijf Slachtvarkens, per kg geslacht 3,19 € 1,38 € 1,40 € Zeugen, per kg geslacht 1,66 € 0,73 € Verkochte varkens 5.447,72 € 2.890,88 € 3.246,24 € Verkochte zeugen 119,52 € 62,37 € 69,30 € Totaal : 5.567,24 € 2.953,25 € 3.315,54 € Saldo /zeug/jaar : + 732 € -860 € -537 € BEDRIJFSSALDO/jaar : +36.600 € -43.000 € -80.550 € BEDRIJFSSALDO/jaar : (JULI 11) +16.626 € -31.663 € -42.321 €

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens IMPACT VAN DE VERBETERING VAN DE TECHNISCHE CIJFERS (gangbaar) : Verbetering VC (gangbaar) 1 punt : 3,4 euro/vleesvarken Verbetering productiviteit zeugen (1 extra big/zeug/jaar) : + 3,5 euro/vleesvarken Verlaging uitval : (1% minder) : + 0,70 euro/vleesvarken Prijsverschil verkoop : 1 cent beter : + 0,9 euro/vleesvarken

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens IMPACT VAN DE VERBETERING VAN DE TECHNISCHE CIJFERS (gangbaar) : In dit voorbeeld : 2,36 afgeleverd varkens extra x 3,4 euro = 8,03 euro 1 punt verbetering voederconversie x 3,4 euro = 3,40 euro 2% minder uitval x 0,7 euro = 1,40 euro 2 cent extra x 0,9 euro = 1,8 euro Totaal = 14,63 euro/afgeleverd vleesvarken x 1104 (vleesvarkens) = 16.150 euro of 323 euro/zeug

Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens VOOR BIO ECONOMISCHE IMPACT KENCIJFERS x 2 Berekeningen aan gemiddelde voederprijzen van laatste jaar : 01/07/2010 t.e.m. 30/06/2011 Ook saldo met voederprijzen van juli 2011 Vanaf 01-01-2012 wordt 100 % biologisch voeder verplicht. Nu is dit nog 95%. Daardoor stijgen de voederprijzen nog. Dit zet het bedrijfssaldo wel sterk onder druk Een oplossing is streven naar een grotere productiviteit

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Impact productiviteit op arbeidsinkomen Vakkennis en inzet hebben een grote impact op de uiteindelijke rentabiliteit Aantal verkochte varkens per zeug en per jaar is doorslaggevend De voederconversie is ook cruciaal. Bij biologische varkens tot 1 kg per kg aanwinst hoger dan bij gangbare varkens Reden : buitenbeloop – minder optimale klimaatregeling

Impact productiviteit op arbeidsinkomen Uitgangspunten : 8 biggen gespeend/ worp 9 biggen gespeend/ worp 10 biggen gespeend/ worp Aantal zeugen 100 Gespeende biggen/zeug 16,80 19,62 22,20 Verkochte varkens/zeug 14,60 17,70 20,30 Voederconversie 20-115 kg 4,00 3,75 3,70 Voederverbruik zeug /jaar 1148 kg 1191 kg 1213 kg

Impact productiviteit op arbeidsinkomen TOTALE KOSTEN/ZEUG/JAAR 8 biggen gespeend/ worp 9 biggen gespeend/ worp 10 biggen gespeend/ worp Werkkrediet 216 € Afschrijving en interesten 566 € Onderhoud 50 € Verwarming en elektriciteit 122 € Strooisel/Mestafzet 18 € Taksen/Verzekeringen 30 € Veeartskosten Aankoop zeugen 158 €

Impact productiviteit op arbeidsinkomen TOTALE KOSTEN/ZEUG/JAAR 8 biggen gespeend/ worp 9 biggen gespeend/ worp 10 biggen gespeend/ worp Voeders : Startermeel 181 € 211 € 239 € Biggenmeel 438 € 474 € 508 € Mestvarkensmeel 2.160 € 2.400 € 2.708 € Zeugenmeel dracht 297 € 308 € 314 € Zeugenmeel lactatie 161 € 167 € 170 € Totaal voeders : 3.237 € 3.560 € 3.939 € Totale kosten : 4.447 € 5.149 € 5.512 €

Impact productiviteit op arbeidsinkomen TOTALE OPBRENGSTEN /ZEUG/JAAR 8 biggen gespeend/ worp 9 biggen gespeend/ worp 10 biggen gespeend/ worp Slachtvarkens, per kg geslacht 3,19 € Zeugen, per kg gesclacht 1,66 € Verkochte varkens 4.423 € 5.344 € 6.130 € Verkochte zeugen 120 € Totaal : 4.543 € 5.463 € 7.048 € Saldo /zeug/jaar : + 96 € + 692 € + 1.536 € BEDRIJFSSALDO/jaar : + 9.582 € + 69.266 € + 153.614 € (JULI 11) -26.141 € + 30.017 € + 66.772 €

Impact productiviteit op arbeidsinkomen Mits een voldoende productiviteit blijft het arbeidsinkomen in de biologische varkenshouderij positief De stijgende voederprijzen zet die rentabiliteit wel sterk onder druk

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Onbekendheid met de sector Arbeidsbehoefte is veel hoger Biologische varkenshouderij is strikt grondverbonden (afzet biologische mest moet op biologische grond) Extra investeringen : buitenbeloop, ruwvoedervoorziening, mogelijkheid tot wroeten Banken baseren zich op modellen uit de gangbare varkenshouderij (schaalvergroting)

Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Omschakelingsperiode van minimum 6 maand, vanaf begin biologisch voederen = 60 % duurder. Voor uitlopen is 12 maand omschakeling de regel. Verkorte omschakeling mogelijk mits bewijs te leveren dat geen niet toegelaten behandelingen uitgevoerd werden (chemische bemesting of onkruidverdelging) Indien eigen granen gevoederd worden start de omschakeling op het moment van de oogst 2e jaar omschakeling. Geen gangbare en biologische varkens op hetzelfde bedrijf

Inhoud Biologische varkensproductie : Regelgeving Biologische varkensproductie : Situering Arbeidsinkomen gangbare <> biologische varkens Impact productiviteit op arbeidsinkomen Omschakelen naar biologische varkens : belemmeringen Slotconclusie

Slotconclusie De vraag overtreft actueel het aanbod. De vraag groeit nog steeds Er zijn exportkansen Er is plaats voor enkele gesloten bedrijven met 50 tot 100 zeugen De huidige productie in België +/- 20.000 vleesvarkens voldoet niet aan de vraag . Alleen productieve bedrijven maken een kans De prijs betaald aan de varkenshouder moet omhoog daar de reeds gestegen kosten nog verder zullen stijgen

BEDANKT VOOR U AANDACHT, VRAGEN?