Uitwisseling van stoffen Hoe sneller hoe beter!
Het zeven van zand Stel je wilt 200 emmers met zand zeven. Je hebt de onderstaande zeven hiervoor beschikbaar: Welke gebruik je? C A B
Oppervlakte is belangrijk Natuurlijk zeef C. Hoe groter het oppervlakte van je zeef, Hoe sneller het zeven gaat. Dus: Oppervlakte is belangrijk bij het uitwisselen van stoffen!
Kippen Stel je hebt 200 kippen. Je hebt drie rennen waar de kippen in kunnen leven. De ren waar de kippen nu in zitten moet worden schoongemaakt en je wilt de kippen naar één van de andere twee rennen brengen. Je hebt weinig tijd dus het moet zo snel mogelijk.
Schoon te maken ren. A B Boompje Naar welke ren breng je de kippen?
Afstand Natuurlijk breng je de kippen naar ren A. Die is dichtbij dus dat gaat sneller. Dus: de afstand bepaalt mede de snelheid van de uitwisseling van stoffen.
Badeendjes Stel je hebt een bad met badeendjes. Je laat de badeendjes willekeurig drijven vanaf één punt. Je wilt zien hoe snel er 5 van de badeendjes aan de overkant van het bad zijn. Wanneer gaat dit het snelst: als je 10 badeendjes loslaat of 200?
Concentratieverschil Als je er 200 loslaat zal dit waarschijnlijk het snelst gaan. Dus: Hoe groter het concentratieverschil hoe sneller de uitwisseling van een stof zal plaatsvinden.
Wet van Fick Dit alles noemen we de wet van Fick: x = O * (C2 – C1) / l * Dc X = de diffusiesnelheid van een stof O = oppervlakte waarover de stof diffundeert C2-C1 = verschil in concentratie tussen het beginpunt en het eind punt van de diffusie L = afstand waarover de diffusie plaats vindt. Dc = is de diffusieconstante. Deze is afhankelijk van de afstand, temperatuur, molecuulgrootte, etc.
Ademhaling bij vissen Vissen ademen met kieuwen. Hierbij laten ze zuurstofrijk water langs zuurstofarm bloed stromen. Het doel is natuurlijk om zoveel mogelijk zuurstof op te nemen zo snel mogelijk. Wat voor eigenschappen verwacht je daarom bij kieuwen? (wet van fick!!)
Ademhaling bij vissen Eigenschappen van kieuwen: Groot oppervlak Groot concentratieverschil (zuurstofrijk water met zuurstofarm bloed) Dunne scheiding tussen de haarvaten en het water.
Concentratieverschil Hoe langer je het concentratieverschil in stand houdt hoe meer stof uitgewisseld kan worden. Tegenstroomprincipe! http://www.bioplek.org/animaties%20onderbouw/gaswisselingvis.html