Een voorbeeld van de wetenschappelijke cyclus: Supergeleiding

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
2 Materie in 3 toestanden: vaste stof, vloeistof en gas
Advertisements

Samenvatting Lading is omgeven door elektrisch veld
College Fysisch Wereldbeeld versie 5
Het Meten van “Subatomaire Deeltjes”
Hoe kun je kosmische deeltjes en straling waarnemen?
8 Van elektromagneet tot elektrische motor
SUPERCOMET Project Gren Ireson, Loughborough University & Peter Uylings, UvA 1 Supergeleiding Hot Science, High Tech en.. Super Cool!
havo: hoofdstuk 6 (stevin deel 1) vwo : hoofdstuk 6 (stevin deel 1)
Vormen van inductie Transformatie Zelfinductie
Elektrische en magnetische velden H16 Newton 5HAVO Na2
Hoofdstuk 8 De wetenschapsgeschiedenis van druk
Temperatuur en volume Uitzetten of krimpen
Vorming van sterren Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP
Witte dwergen, Neutronensterren en Zwarte Gaten
Herhaling hfd. 7 elektriciteit
Nanodeeltjes voor hoog efficiënte supergeleiders
College Fysisch Wereldbeeld 2
College Fysisch Wereldbeeld 2
Quarksoep in het lab André Mischke Universiteit Utrecht and Nikhef Amsterdam Bessensap – 4 juni 2012 Wat voor soort materie was het allervroegste heelal?
Hoofdstuk 7 Elektrische structuur van de halfgeleider
Krachten.
De Lijken van Sterren Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP
Licht van de sterren Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen
Hoofdstuk 2 Samenvatting
Vragen over vragen.  Gebruik de site!   Wat weet je van een stof als de snelheid van moleculen veranderen? van EPN.
Extra Dimensies VENI dossiernr Ivo van Vulpen.
dr. H.J. Bulten Mechanica najaar 2007
de colleges in vogelvlucht
21 oktober Inhoudsopgave Waar is alles uit opgebouwd? Hoe testen we deze theoriën? Het LHCb experiment Wat heb ik gedaan? Wat zijn mijn conclusies?
OEFENTENTAMENOPGAVES KLASSIEKE NATUURKUNDE 1B ELECTROSTATICA & MAGNETOSTATICA Een verzameling vraagstukken uit oude tentamens. Tijdindicatie: ongeveer.
HUISWERK -DEELTENTAMEN KLASSIEKE NATUURKUNDE 1C uiterste inleverdatum 10 oktober 2003 bij Linde of Vreeswijk persoonlijk of postvakje op NIKHEF Verplicht.
ATLAS 3D-schets Één van de acht stroomlussen waar het in deze opgave om gaat z r  3D-aanzicht 5 m I= A (a) zij-aanzicht (b) voor-aanzicht (z=0)
Enkelvoudige harmonische trillingen
Productie en transport van elektrisch vermogen
Geleiding in vaste stoffen
Warmte.
Leiden 11/10/2005 Lekkende quantum computers Jeroen van den Brink JvdB, Jasper van Wezel, Jan Zaanen, Physical Review Letters 94, (2005)
Overzicht tweede college “ruis”
warmte Warmte is een energievorm en is niet hetzelfde als temperatuur.
Warmte inhoud 1. Inleiding (deze les dus) 2. Warmtecapaciteit
Samenvatting H 8 Materie
Temperatuur en volume: uitzetten of krimpen
Hogeschool Rotterdam L. Gernand| ELEKTRON
ATLAS 3D-schets Één van de acht stroomlussen waar het in deze opgave om gaat z r  3D-aanzicht 5 m I= A (a) zij-aanzicht (b) voor-aanzicht (z=0)
Oct slide College 5: Ising en Schelling/Magneten en Mensen 1 gedrag op microschaal gedrag op macroschaal complexiteit: ↔
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Alles en Niks VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning Nieuwe Meer 26 okt 2014.
Wie ben ik? Gijs van Banning, 64 jaar, meer dan 30 jaar ervaring in vloeistofdynamica en modellering, veel combinatie van weersverwachtingen met hydrodynamica,
Jo van den Brand HOVO: 4 december 2014
Conceptversie.
Magnetische koeling: een echt alternatief?
Institute for Nanoscale Physics and Chemistry Visualisatie van magnetische domeinen met kerr-microscoop Nano Nu 9-10 november 2007.
Soortelijke warmte van gassen
Samenvatting Conceptversie.
Het Scholierenproject “Kosmische Straling”: Een speurtocht naar bijzondere signalen uit het heelal Johan Messchendorp, KVI 2003.
Jo van den Brand HOVO: 27 november 2014
Hoge Energie Fysica Introductie in de experimentele hoge energie fysica Stan Bentvelsen NIKHEF Kruislaan SJ Amsterdam Kamer H250 – tel
© Maarten Walraven en Robert Nederlof
1 Electrische velden in di-elektrica=isolatoren concepten.
De elektrische stroomkring
Samenvatting CONCEPT.
De grens van het waarneembare heelal Space Class Sonnenborgh 5 oct 2010 John Heise, Universiteit Utrecht SRON-Ruimteonderzoek Nederland.
Inleiding Atmosfeer College 11
HUISWERK -DEELTENTAMEN KLASSIEKE NATUURKUNDE 1C uiterste inleverdatum 10 oktober 2003 bij Linde of Vreeswijk persoonlijk of postvakje op NIKHEF Verplicht.
Vandaag les3 Vorige: inleiding – Big Bang Big bang Heelal als geheel
Stroming rond deeltjes
Hoe klein kan het zijn 17 december 2011 Sijbrand de Jong.
Herhaling Hoofdstuk 4: Breking
Overgangsmetalen – deel 1 §
§13.6 Onzekerheidsrelatie
Newtoniaanse Kosmologie College 7: Inflatie
Transcript van de presentatie:

Een voorbeeld van de wetenschappelijke cyclus: Supergeleiding Jeroen Goedkoop Zaanlands College Jeroen Goedkoop 2012

Nobel Prizes for superconductivity: Girls wanted Heike Kamerling Onnes Lev Davidovich Landau John Bardeen Leon Neil Cooper John Robert Schrieffer Ivar Giaever J. Georg Bednorz K. Alexander Müller Alexei A. Abrikosov Vitaly L. Ginzburg Anthony J. Leggett Brian David Josephson

Supergeleiding Heike Kamerlingh Onnes 1911: Maakt helium vloeibaar 1913: Ontdekking supergeleiding

43 jaar later: BCS theorie 1957 Theoretische verklaring Koppeling van electronen (Fermionen) tot Cooperparen (Bosonen) Condensatie van Cooperparen in macroscopische golffunctie die door het hele materiaal loopt: geen weerstand door onzuiverheden of roostertrillingen Voorspelling: Supergeleiding boven ~40 K niet mogelijk Jeroen Goedkoop 2012

Naar kamertemperatuur supergeleiding??? Overgangstemperatuur voor supergeleiding vs. jaar van ontdekking Supergeleiding leek rond 1980 klaar Jeroen Goedkoop 2012

En Toen: Jeroen Goedkoop 2012

Hoge Tc supergeleiders 1986 Nieuwe klasse ontdekt Geen metalen maar oxides Uitgangsmateriaal is isolator Tc 10x hoger dan in metalen! Kenmerk: CuO vlakken Geen BCS supergeleiders YBa2Cu3O7 Jeroen Goedkoop 2012

Waarom naar kamertemperatuur Supergeleiding? Kamertemperatuur supergeleiding zou een enorme impact hebben: ~10 % van elektriciteit gaat verloren in transport naar huishoudens  ~2 centrales minder in Nederland Weerstandsloze motoren (stofzuiger, autos, …) Zwevende treinen

Eigenschappen van supergeleiders Uit het college Gecondenseerde Materie 2 (jaar 3 van de bachelor) Eigenschappen van supergeleiders

Superconductors 10.1. Introduction 10.2. Magnetic Properties of Superconductors 10.3. The London equation* 10.4. The Theory of Superconductivity* 10.5. Macroscopic Quantum Phenomena* 10.6. High Temperature Superconductors* Kamerlingh Onnes 1908: Helium vloeibaar 1911: Supergeleiding Alexei A. Abrikosov Vitaly L. Ginzburg Anthony J. Leggett Nobelprijs 2003: www.nobel.se

Supergeleidend! 1. Beneden kritische temperatuur TC verdwijnt weerstand I

Voorkomen onder elementen:

Op naar kamertemperatuur!

Perfect diamagnetisme 2. In lange dunne staven // B: Expulsie van magnetische flux 3. Afschermstromen aan oppervlak 4. Repulsieve kracht  levitatie bij afkoelen B = 0 Movie

Perfect diamagnetisme - vervolg Kleine velden, groter dan kritisch veld Bc , vernietigen al supergeleiding B < Bc B > Bc Voorbeeld: Kwik (Tc = 4.2 K) BC (mT) T (K) Superconducting Normal TC Bc is temperatuurafhankelijk Uitdrukking goed bij Tc, verder niet meer dan interpolatie naar Bc

Kritische stroom 7. Supergeleiding wordt vernietigd als de supergeleidende stroom een magneetveld B > BC produceert Veld het grootst aan rand van stroomdraad I

Magnetisatie: Perfect diamagnetisme Be (mT) - μ0 M (mT) Voorbeeld: Lange loden staaf (Soms kleine hysterese door fluxopsluiting) B B 8. Magnetisatie is evenredig met B

Imperfect diamagnetisme Andere vormen dan lange cilinder: intermediate state Voorbeeld: Bol in magnetisch veld Veld aan equator hoger door flux expulse overgang wordt waargenomen bij Be = 2/3 Bc Zwart: normaal Wit: supergeleidend

Thermodynamica 9. Anomalie (sprong) in soortelijke warmte Cv bij kritische temperatuur TC Normal metal (Weak field) Superconductor TC Al T (K) Soortelijke warmte Exponentieel groeiende Cv (voorT 0) is karakteristiek voor energie gap (Δ) in excitatiespectrum. vgl. twee-niveau systeem:

Flux penetration in MgB2 @ 3K http://www.fys.uio.no/super/dend/#movie

Isotope effect TC wordt hoger als je lichtere isotopen gebruikt! TC ~ M0.5  fononen spelen een rol !

Tunneling spectroscopie: Supergeleidende band gap Tunnel junctie STM Pt Nb oxide Nb

4 K STM spectroscopie van BaFe2-xCoxAs2

Hoge Tc supergeleiders 1986 Nieuwe klasse ontdekt Geen metalen maar oxides Uitgangsmateriaal is isolator Tc 10x hoger dan in metalen! Kenmerk: CuO vlakken Geen BCS supergeleiders YBa2Cu3O7 Jeroen Goedkoop 2012

De supergeleidende golffunctie Electronen met tegengestelde k en spin vormen Cooperparen |k,-k> Totale impuls 0, totale spin=0 Cooperparen condenseren in supergeleidende grondtoestand met golffunctie= 0 e-i Golffunctie is constant in ruimte Amplitude bepaald door dichtheid van supergeleidende electronen: nsc = |0* 0 | Fase  varieert over correlatielengte x (r)= 0 ei(r) ©Jeroen Goedkoop 2005/2007

Resumé Fenomenologie Weerstand verdwijnt Perfect diamagnetisme Type 1: totale fluxexpulsie onder TC Type 2: penetratie van fluxquanta tussen HC1 en HC2 (mixed state, Abrikosov rooster) Anomalie in soortelijke warmte Cv London penetratie lengte l BCS: Opening van gap aan EF Vorming van Cooper paren door attractieve interactie via virtuele fononen (cooperatief) Grootte van paren gegeven door coherentielengte x HTCS: How do they do it?

2028 theory