November 2012 Warmtestromen binnen het EU-ETS3 Indicatief beeld van het ‘ETS-effect’ bij investeringsbeslissingen in warmteprojecten

2 Situatie (Uitgangspunten) Gratis toewijzingEmissie-uitstootNeveneffecten Efficiëntere WKK vervangt WKK (brandstofconsumptie  ; elektriciteitsproductie  ; gelijke warmteproductie en –consumptie) Toename elektriciteitsproductie WKK vervangt ketel (gelijke warmteproductie en –consumptie) Elektriciteitsproductie Extra ketel (productie  ; warmteproductie en -consumptie  ) Toename van productiecapaciteit Ketel minder (productie  ; warmteproductie en -consumptie  ) Afname van productiecapaciteit Elektriciteitsopwekking uit restwarmte (bijv.: ORC) (gelijke warmteproductie) Elektriciteitsproductie Intern optimaliseren (warmteproductie en -consumptie  met <50%) Warmte-import van ETS (eigen warmteproductie  ; gelijke eigen consumptie) Warmte-inkoop Warmte-import van niet-ETS (eigen warmteproductie  ; gelijke eigen consumptie) Warmte-inkoop Export van restwarmte aan ETS (gelijke warmteproductie) Warmte-verkoop Export van restwarmte aan niet-ETS (gelijke warmteproductie en eigen consumptie) Warmte-verkoop Biogas vervangt fossiele brandstof (gelijke warmteproductie en -consumptie) Gebruik van restwarmte voor extra koeling (gelijke warmteproductie) Koeling zonder elektriciteitsconsumptie Afname ToenameAfname Toename - W-BM: warmtebenchmark; P-BM: productbenchmark - Algemene uitgangspunten: 1) Productie blijft gelijk tenzij anders aangegeven; 2) Installatie blijft deel uitmaken van het EU-ETS; - Effecten worden alleen voor de beschouwde installatie gegeven (bijv. warme-import bij een bedrijf betekent export bij een ander bedrijf); - Lijst van neveneffecten is niet uitputtend (bijv. warmte-inkoop leidt ook tot contractonderhandelingen, lotsverbondenheid met leverancier, etc.) - Lees ook slides 4 t/m 6 voor meer detailinformatie over de gratis toewijzing W-BM P-BM W-BM P-BM !

3 Enkele vuistregels •Initieel toegekende gratis toewijzing alleen veranderen bij een verandering in activiteitsniveau, warmte-export, carbon leakage status, sectoroverschrijdende factor. Het activiteitsniveau is: - In geval van de productbenchmark: productie - In geval van de warmtebenchmark: de som van netto eigen warmteconsumptie en export naar niet-ETS-installaties /-entiteiten. Warmte geconsumeerd ten behoeve van elektriciteitsproductie telt niet mee. Alleen warmte geproduceerd in een proces dat onder het EU-ETS valt telt mee met uitzondering van warmte geproduceerd in salpeterzuurproductie. •Een toename in activiteitsniveau kan alleen leiden tot meer gratis toewijzing indien deze het gevolg is van een fysieke wijziging binnen een ETS-installatie •Een afname in activiteitsniveau kan alleen leiden tot minder gratis toewijzing indien deze het gevolg is van een fysieke wijziging binnen een ETS-installatie óf wanneer de afname zeer sterk is (> 50%). •Fysieke wijzigingen die uitsluitend tot doel hebben energie-efficiëntie binnen de subinstallatie te verhogen kunnen normaliter niet leiden tot een afname in gratis toewijzing. Disclaimer •Deze sheetpresentatie geeft een indicatief beeld van het effect van de toewijzingsregels binnen ETS op investeringsbeslissingen van verschillende warmteprojecten. •Elk investeringsproject is uniek en heeft specifieke kenmerken en details. Bij het bepalen van het ETS-effect zijn details erg belangrijk. Voor wat betreft de juiste interpretatie verwijzen we naar de EU-ETS regelgeving, guidance documenten en de Nea-leidraad voor nieuwkomers en en veranderingen. Bij twijfel adviseren wij u de NEa te raadplegen. •Aan deze sheetpresentatie kunnen geen rechten worden ontleend.

4 Situatie (Uitgangspunten) Gratis toewijzingToelichting Efficiëntere WKK vervangt WKK (brandstofconsumptie  ; elektriciteitsproductie  ; gelijke warmteproductie en –consumptie) W-BM: Warmte consumptie verandert niet dus geen verandering in toewijzing P-BM: idem voor productie WKK vervangt ketel (gelijke warmteproductie en –consumptie) idem Extra ketel (productie  ; warmteproductie en -consumptie  ) Toename in activiteitsniveau i.c.m. fysieke verandering kan tot meer toewijzing leiden Ketel minder (productie  ; warmteproductie en -consumptie  ) Afname in activiteitsniveau i.c.m. fysieke verandering kan tot minder toewijzing leiden Elektriciteitsopwekking uit restwarmte (bijv.: ORC) (gelijke warmteproductie) W-BM: Teruggewonnen warmte moet mogelijk worden afgetrokken van activiteitsniveau (netto warmte consumptie). Hoewel deze daling i.c.m. met fysieke verandering tot afname in toewijzing zou kunnen leiden, is dat hier niet het geval indien er sprake is van verbetering energie-efficiëntie binnen de subinstallatie. Bij terugwinning >50% van warmte (theoretische situatie) kan een gedeeltelijke stopzetting plaatsvinden. P-BM: geen afname in activiteitsniveau (productie) dus geen afname in toewijzing Intern optimaliseren (warmteproductie en -consumptie  met <50%) W-BM: Teruggewonnen warmte moet mogelijk worden afgetrokken van activiteitsniveau (netto warmteconsumptie). Afname i.c.m. met fysieke verandering kan tot afname in toewijzing leiden, maar regel treedt in werking dat energie-efficiëntie maatregelen niet tot significante cap. vermindering kunnen leiden. Geen gedeeltelijke stopzetting want terugwinning <50% P-BM: geen afname in activiteitsniveau (productie) dus geen afname in toewijzing Afname Toename

5 Situatie (Uitgangspunten) Gratis toewijzingToelichting Warmte-import van ETS (eigen warmteproductie  ; gelijke eigen consumptie) W-BM: Warmteconsumptie verandert niet dus geen verandering in toewijzing P-BM: idem voor productie Warmte-import van niet-ETS (eigen warmteproductie  ; gelijke eigen consumptie) W-BM: Warmte van niet-ETS telt niet mee met het activiteitsniveau (netto warmteconsumptie). Afname in activiteitsniveau i.c.m. met fysieke verandering kan tot afname in toewijzing leiden. Bij import >50% van niet-ETS-warmte kan ook gedeeltelijke stopzetting plaatsvinden. P-BM: geen afname in activiteitsniveau (productie) dus geen afname in toewijzing Export van restwarmte aan ETS (gelijke warmteproductie en eigen consumptie) W-BM: Teruggewonnen warmte moet mogelijk worden afgetrokken van activiteitsniveau (netto warmteconsumptie). Hoewel deze daling i.c.m. met fysieke verandering tot afname in toewijzing zou kunnen leiden, is dat hier niet het geval indien er sprake is van verbetering energie-efficiëntie binnen de subinstallatie. Bij terugwinning >50% van warmte (theoretische situatie) kan een gedeeltelijke stopzetting plaatsvinden. P-BM: Geen afname in activiteitsniveau (productie) dus geen afname in toewijzing. Export van restwarmte aan niet-ETS (gelijke warmteproductie en eigen consumptie) W-BM: Som van netto warmteconsumptie en -export blijft gelijk omdat export in eerste instantie van de netto consumptie moet worden afgetrokken. Daarom geen toename in allocatie, tenzij de CL- status van het niet-ETS bedrijf exposed is en dat van exporterend ETS bedrijf niet of vice versa: dan valt de warmte-export namelijk mogelijkerwijs in nieuwe W-BM subinstallatie. P-BM: Warmte-export valt niet in product-BM en krijgt daarom mogelijk extra allocatie via een W-BM. Afname Toename W-BM P-BM W-BM P-BM

6 Situatie (Uitgangspunten) Gratis toewijzingToelichting Biogas vervangt fossiele brandstof (gelijke warmteproductie en -consumptie) W-BM: Warmteconsumptie verandert niet dus geen verandering in toewijzing P-BM: idem voor productie Gebruik van restwarmte voor extra koeling (gelijke warmteproductie) W-BM: Netto consumptie blijft gelijk omdat teruggewonnen warmte mogelijk in eerste instantie van netto consumptie moet worden afgetrokken. Daarna wordt deze er weer bij opgeteld omdat het wordt gebruikt voor koeling. Daarom geen toename in allocatie, tenzij de CL-status van de koeling exposed is en dat van het proces waarvan wordt teruggewonnen niet of vice versa: Dan valt de koeling namelijk mogelijkerwijs in nieuwe W-BM subinstallatie. Hiervoor is wel een fysieke verandering nodig. P-BM: Wanneer koeling in P-BM grens valt dan geen toename. Wanneer koeling er niet binnen valt dan mogelijk extra allocatie via een W-BM subinstallatie. Afname Toename