2 Materie in 3 toestanden: vaste stof, vloeistof en gas Thema 5: Materie 2 Materie in 3 toestanden: vaste stof, vloeistof en gas p109

2 Materie komt voor in verschillende fasen vloeibare de …………………... fase vaste de …………………... fase p109

IJzererts Hoogoven Cokes Walserij Staalplaat Staalgieterij Blz. 7 SIDMAR Hoogoven Cokes Staalgieterij Walserij Staalplaat Meridiaan 2A p109

2 Materie komt voor in verschillende fasen gasvormige de ……………….…………... fase p109

Vaste stof Vloeistof Gas CO2 Opdracht 3 Het glas is een De schuimwijn is een Vloeistof De opstijgende belletjes zijn een Gas CO2

1.2 Materie komt voor in verschillende fasen vaste Als ijs in de …………… fase Als water in de ……… ……………….. fase vloeibare Als waterdamp in de ……………….. fase gasvormige p109

p109

Fase bij kamertemperatuur Extra opgave Voorwerp Materie Fase bij kamertemperatuur Krijtje Nietje Diepvrieszakje Hagelsteen kalk vast ijzer vast plastiek vast water vloeibaar p109

Opgave 2 Welk metaal komt bij kamertemperatuur in vloeibare fase voor? kwik p109

Structuur van de Zon Materie met een zeer hoge temperatuur bevindt zich in een bijzondere toestand: de elektronen en kernen bewegen los van elkaar, en vormen een gas van geladen deeltjes. Een dergelijke toestand heet een plasma. Plasma wordt wel de 'vierde toestand van de materie' genoemd, omdat materie bij toenemende temperatuur na de vaste, vloeibare en gasvormige fase in de plasma-fase komt. Plasma is de meest voorkomende toestand in het heelal: de zon en alle sterren bestaan uit plasma (geïoniseerd gas, dwz dat er één of meerdere vrije elektronen aanwezig zijn die niet aan een atoom of molecule gebonden zijn. Deze vrije electronen maken het plasma electrisch geleidend zodat het sterk op elektromagnetische velden reageert)

Zonnewind, poollicht en radiostoringen

Zonnewind, poollicht en radiostoringen

Jupiter Jupiter wordt terecht een reus genoemd. Hij heeft een diameter van 142700 km – meer dan 11 keer de diameter van de aarde zijn massa bedraagt meer dan het dubbele van alle andere planeten in het zonnestelsel samen. Jupiter straal 2.5 keer meer energie uit dan de planeet van de zon ontvangt. Dit verschijnsel vindt zijn oorsprong in scheikundige reacties in de kern van de planeet.  Jupiter wordt daarom ook wel een " mislukte ster" genoemd. Hoewel Jupiter voor een enorme afmetingen heeft, zijn de massa en de inwendige temperatuur echter niet voldoende groot om een nucleaire fusiereactie teweeg te brengen. 

Waterstof Waterstof is het meest voorkomende element in het heelal. Water, organische stoffen en levende organismen bevatten waterstof. Wolken van waterstof staan aan de oorsprong van stervorming. Sterren bestaan een groot deel van hun bestaan vooral uit waterstof in de plasmafase. Waterstof speelt een vitale rol in het op gang houden van processen in het universum door de kernfusie processen tussen waterstofatomen waarbij helium kernen worden gevormd. Hierbij komen enorme hoeveelheden energie vrij. Waterstof wordt door velen gezien als een van de belangrijkste componenten van toekomstige schone en duurzame energiesystemen.

Een groot deel van de waterstofatomen die op aarde voorkomen is gebonden in water. Een watermolecuul bestaat uit twee waterstofatomen en een zuurstofatoom (H2O). Verder komen waterstofatomen veel voor in organische verbindingen en fossiele brandstoffen. Methaan (CH4), dat als bijproduct ontstaat bij de afbraak van organisch materiaal, is een belangrijke leverancier van waterstof voor de industrie.

Opdracht 3 Uit één soort materie Uit meerdere soorten materie ……………………………... gemaakt uit …………….……………. ……………………………... gemaakt uit …………….……………. Uit meerdere soorten materie ……………………………... gemaakt uit …………….……………. …………………………………………………………………………. ……………………………... gemaakt uit …………….……………. …………………………………………………………………………. Noem 4 soorten materie …………………………… ….…………………………………………………...

De vaste fase De vloeibare fase De gasvormige fase Noem vier soorten materie die bij kamertemperatuur voorkomen in: De vaste fase De vloeibare fase De gasvormige fase