Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam Hoofdvragen: - Waarom gingen de Verenigde Staten over tot militair ingrijpen in Vietnam? - Waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving en in de internationale verhoudingen?

Officiële landstaal: Vietnamees Hoofdstad: Hanoi Regeringsvorm: Volksrepubliek Staatshoofd: Nguyen Minh Triet Regeringsleider: Nguyen Tan Dung Religie: boeddhisme 93%, rooms- katholicisme 6,7% Oppervlakte: 331.689 km²(ongeveer Italië) (1,3% water) Inwoners: 86.967.524 (262,2/km², Nederland is 397/km²)

Tropisch klimaat -Vruchtbaar, vooral in het zuiden. Twee grote rivierdelta's, de Rode Delta in het noorden en de Mekongdelta in het zuiden. Dankzij irrigatie en bedijking is rijstverbouw hier een belangrijk bestaansmiddel. -Noorden en midden erg bergachtig; de omstandigheden voor landbouw zijn hier moeilijker.

Ontwikkelingen in de 20e eeuw Strijd kapitalisme x communisme Kapitalisme: individu centraal, democratie, vrijheid, particuliere ondernemer, winststreven Communisme: collectief centraal, staat beslist, centraal geleide planeconomie, productie naar behoefte Probleem: systemen sluiten elkaar uit en zijn globalistisch Westerse waarden zijn universeel (overal geldig) Einddoel communisme is de wereldrevolutie en klasseloze maatschappij

Ontwikkelingen in de koloniale samenlevingen in Afrika , Azie en het Midden-Oosten: tussen 1914 en 1945 opkomst nationalisme na 1945 snelle dekolonisatie Verenigde Staten en Sovjet-Unie willen nieuwe staten inlijven in hun kamp Sommige nieuwe landen kiezen een derde weg: de derde wereld

Hoofdstuk 1. Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de Verenigde Staten betrokken bij de dekolonisatie van Indochina? 1.1 Nieuwe internationale verhoudingen na 1945 Geallieerde bondgenoten (VS, SU, GB) vallen uiteen in een communistisch en democratisch-kapitalisitsch kamp IJzeren Gordijn voor Oost-Europa (Fulton Speech Churchill 1946) Berlijn crisis (1948) Russen hebben de atoombom ook (1949) Communistische overwinning in China (1949)

Koreaanse oorlog 1950 - 1953 juni1950 oktober 1950 – juli 1951 september1950 Koreaanse oorlog 1950 - 1953 General Macarthur: Let’s bomb Red China! President Truman: Nope! You’re fired! juni1950 oktober 1950 – juli 1951 april 1951

1.2 Vijandbeelden Amerika: Sovjet-Unie is uit op wereldrevolutie. Onze antwoorden: - Truman doctrine (1947) - Containment (indammen communisme) - Militaire confrontatie (kernoorlog) niet uitsluiten Sovjet-Unie: Amerika is uit op wereldheerschappij door imperialisme. Onze antwoorden: - Revolutionaire bewegingen in Azië steunen - Militaire confrontatie (kernoorlog) niet uitsluiten China: Tussen 1945 en 1960 bondgenoot van Sovjet-Unie, daarna verwijdering

1.3 Dekolonisatie in Zuid-Oost-Azië Koloniale rijken in Azie: - Brits-Indie - Nederlands-Indie - Frans Indochina 1920 – 1940: opkomend nationalisme 1942 – 1945: Deel Azie onder Japanse controle augustus 1945: Japanse capitulatie na atoombommen Amerika 1945 – 1949: Kans voor nationalisten om de macht over te nemen Vanaf 1949: Dekolonisatie komt in de schaduw van Koude Oorlog Vietnam: Is het nationalisme of communisme?

1.4 Azië raakt bij de Koude Oorlog betrokken september 1949: Rusland heeft ook atoombommen oktober 1949: Chinese communisten winnen burgeroorlog januari 1950: Noord-Korea valt Zuid-Korea aan Actievere opstelling Amerika in Zuidoost Azie: - economische hulp - militaire steun (dreigen met kernwapens) - ingrijpen via marionettenregeringen - Dominotheorie

Einde Hoofdstuk 1: Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Beantwoord nu de deelvraag: Waarom raakten de Verenigde Staten betrokken bij de dekolonisatie van Indochina?

Hoofdstuk 2. Kolonisatie en dekolonisatie van Vietnam Deelvraag: op welke wijze voltrok het dekolonisatieproces zich in Vietnam? 2.1 Het Franse koloniale bestuur (1883 – 1954) Zuiden (Mekong-delta welvarender) dan Noorden. Kleine Frans georiënteerde elite van grootgrondbezitters - producten: rijst, maïs, katoen, fruit, suikerriet, cassave, koffie, thee en rubber - beperkte verbeteringen in infrastructuur en onderwijs - kleine katholieke minderheid Noorden en midden, meer kleine boeren, anti-Frans

2.2 Nationalisme, communisme en dekolonisatie in Vietnam Ho Chi Minh (1890 – 1969) - 1911 - 1920 in West-Europa (vooral Parijs) - 1920 mede-oprichter Franse communistische partij - 1922 naar Moskou, opgeleid als Komintern-agent - 1922 – 1927 werkt vanuit Zuid-China voor Vietnamese nationalisme - 1930 oprichting Indochinese communistische partij - 1941 oprichting Vietminh. Aanvallen vanuit Zuid-China Ho in Moskou voor het vijfde congres van de Komintern, 1924 http://www.freerepublic.com/focus/news/2327849/posts

2.2 Nationalisme, communisme en dekolonisatie in Vietnam Ho Chi Minh (1890 – 1969) - 28 augustus 1945 Democratische Republiek Vietnam (DRV) uitgeroepen met Ho als president. - 1946 Besprekingen met Frankrijk

2.3 De Akkoorden van Genève Fransen tegen onafhankelijkheid. Houden machtsbasis in het zuiden ` - 1954 Franse nederlaag bij Dien Bien Phu - 1955 Akkoorden van Genève (Frankrijk en DRV): - 1. Vietnam tijdelijk verdeeld langs de 17e breedtegraad - 2. Beide delen neutraal (geen militaire banden of afspraken) - 3. in 1956 nationale verkiezingen daarna hereniging Wat kwam er van deze punten terecht?

Einde hoofdstuk 2: Kolonisatie en dekolonisatie van Vietnam Beantwoord nu de deelvraag van hoofdstuk 2: Op welke wijze voltrok het dekolonisatieproces zich in Vietnam?

Hoofdstuk 3. Noord en Zuid-Vietnam na 1954 Deelvraag: waarom kwam het opnieuw tot een oorlog in Vietnam? 3.1 Noord-Vietnam: Het regime van Ho Chi Minh Opbouw communistische staat in het noorden: - nationalisatie bedrijven - planeconomie - anticommunistische Vietnamezen vluchten naar het zuiden - guerrillabeweging in Zuid-Vietnam gestart (NLF of Vietcong) Beeld in het westen: bevestiging van de domino-theorie

3.2 Zuid-Vietnam: het regime van Ngo Dinh Diem Opbouw anticommunistische staat in het zuiden: - militaire dictatuur onder Amerikaanse marionet - Amerikaanse steun bij opbouw Zuidvietnamees leger - verstrekte dorpen-politiek tegen Vietcong - oppositie wordt met geweld onderdrukt Beeld in het oosten: Amerika voert koloniale politiek met foute dictator als marionet

3.3 Noord en Zuid-Vietnam in het krachtenveld van de Koude Oorlog Volgens Amerika: - Zuid-Vietnam niet laten vallen (domino-theorie) - gezichtsverlies (leider van de Vrije Wereld) voorkomen - aan China en Sovjet-Unie laten zien dat we niet wijken - eigen soldaten sturen om ARVN te helpen Vietcong te verslaan Volgens Noord-Vietnam - hulp Sovjet-Unie en China tegen imperialisme - verenigd Vietnam einddoel - uitbreiding strijd in het zuiden door NLF(Vietcong)

Einde hoofdstuk 3: Noord en Zuid-Vietnam na 1954 Beantwoord nu zelf de deelvraag van hoofdstuk 3: Waarom kwam het opnieuw tot een oorlog in Vietnam?

Hoofdstuk 4. Een supermacht verliest een oorlog (1964-1973) Deelvraag: waardoor bleef een militaire overwinning voor de Verenigde Staten in de oorlog in Vietnam uit? 4.1 Uitgangspunten van de Amerikaanse strategie (1956 - 1963) - Zuid-Vietnam moet zelfstandige staat worden - Zuid-Vietnam moet anticommunistisch blijven - militair isoleren van Noord-Vietnam door ARVN - ARVN gaat Vietcong verslaan - beperkte inzet Amerikaanse leger (adviseurs, luchtsteun) Achtergrond strategie: domino-theorie en containment-opvatting

4.2 Falende strategie Escalatie oorlog vanaf 1964 (president Johnson) na incident in de Golf van Tonkin Congres neemt Golf van Tonkin-resolutie aan: president mag alle noodzakelijke maatregelen nemen om Zuid-Vietnam bij te staan. Praktijk: oorlogshandelingen verrichten zonder een oorlogsverklaring

- bombardementen op Noord-Vietnam (Rolling Thunder) 4.2 Falende strategie (1965 – 1968) Strategie Johnson: - bombardementen op Noord-Vietnam (Rolling Thunder) - infrastructuur vernietigen - aanvoerlijnen Vietcong vernietigen - Hanoi en Haiphong worden niet gebombardeerd - luchtsteun voor ARVN - beperkte inzet Amerikaanse troepen - begin 1965: 20.000 - eind 1965: 200.000 - begin 1968: 500.000

4.3 Steun van bondgenoten Zowel China als de Sovjet-Unie steunen Noord-Vietnam: - wapens - technisch personeel - geld Een communistisch blok? - China en Noord-Vietnam zijn eigenlijk oude vijanden, maar hebben nu een gemeenschappelijke vijand - verhouding China en Sovjet-Unie ook slecht

4.4 Het einde van de Amerikaanse interventie in Vietnam Waarom heeft de Amerikaanse strategie geen succes? - steun China en Sovjet-Unie -Vietcong blijft de baas op platteland in het zuiden - geen democratisch alternatief in Zuid-Vietnam - invloed bombardementen beperkt -Ho Chi Minh-route - Hanoi en Haiphong buiten schot - wapens en middelen vanuit Sovjet-Unie en China - effectieve guerrilla-oorlog Vietcong - frustratie bij Amerikaanse soldaten - luchtoorlog maakt veel burgerslachtoffers -napalm, agent orange - Amerikaanse thuisfront verliest vertrouwen in de oorlog - rol media

Tet-offensief 1968 keerpunt - Amerika: “oorlog is niet te winnen.” - Strategie Nixon (1969 – 1974): “Peace with honour” - vredesonderhandelingen in Parijs - terugtrekking Amerikanen en vietnamisering oorlog - zware bombardementen op Noorden - uitbreiding oorlog naar Laos en Cambodja - druk op China en Sovjet-Unie om Noord-Vietnam te laten tekenen - Parijse Akkoorden, 1973 - Amerikaanse troepen uit Vietnam - hereniging Vietnam na vrije verkiezingen - de facto hetzelfde als Geneve 1954 - Val van Saigon (Ho Chi Minh-stad), 1975 - Noord en Zuid verenigd in Socialistische Republiek Vietnam

Hoofdstuk 5. Gevolgen van de Vietnam-oorlog in Vietnam Deelvraag: welke gevolgen had de oorlog voor burgers en militairen in Vietnam? 5.1 Gevolgen van de Vietnam-oorlog voor de Vietnamese samenleving Ca. 3 miljoen doden in heel Vietnam (militairen en burgers) Noord-Vietnam: - ondergrondse oorlogseconomie - infrastructuur bovengronds vernield - schade door ontbladeringsmiddelen, onontplofte bommen en mijnen Zuid- Vietnam: - onveilige platteland ontvolkt - steden draaien op oorlogseconomie en corruptie - dollareconomie zonder eigen productie - leegloop na overwinning Noorden

jonge dienstplichtigen kwamen terecht in een smerige guerrilla-oorlog 5.2 Gevolgen van de Vietnam-oorlog voor Amerikaanse militairen in Vietnam jonge dienstplichtigen kwamen terecht in een smerige guerrilla-oorlog oorlog was niet te winnen geen helden maar schurken My Lai verdeeldheid Amerikaanse samenleving komt aan het licht "The draft (dienstplicht) is: white people sending black people to fight yellow people to protect the country they stole from the red people.“ - frustratie en onmacht soldaten live op tv gebracht door de media

Hoofdstuk 6. De oorlog aan het 'thuisfront' Deelvraag: welke invloed had de oorlog op de Amerikaanse samenleving en in welke mate beïnvloedde de Amerikaanse publieke opinie het verdere verloop van de oorlog?