BELGIE: EEN NIEUWE ECONOMIE? Prof. Dr. Leo Sleuwaegen Vlerick Leuven Gent Management School/KULeuven

Nieuwe economie Kenniseconomie Diensteneconomie Netwerkeconomie Groeieconomie

Economic Growth in Selected Regions and Countries Source: International Monetary Fund, April 2007

Average annual growth of GDP

Growth factors: productivity and hours worked

Growth factors: Labour, capital and MFP

Structure of the Belgian economy (share as a per cent of total value added)   1970 1980 1995 2003 2010 Agriculture 4,2% 2,6% 1,7% 1,4% 1,3% Industry 43,7% 36,9% 29,5% 25,7% 24,4% Energy 6,1% 5,8% 3,4% 3,0% Manufacturing industries 30,5% 23,3% 20,7% 17,7% 16,3% Construction 7,1% 7,8% 5,4% 5,0% 5,1% Market services 40,8% 46,1% 57,4% 60,8% 62,9% Transports and communication 6,9% 7,4% 7,3% 7,2% 8,2% Health 5,3% 6,5% 8,0% Services to households and firms 10,2% 15,5% 23,2% 25,9% 27,1% Other market services 20,4% 17,9% 20,5% 20,3% 19,6% Non market services 13,9% 18,0% 15,9% 16,0% 14,9%

Unbalanced growth Productivity growth PrIce evolution Manufacturing Services Services Manufacturing

Stages of development BELGIUM Step 3 INNOVATION-DRIVEN ECONOMY Step 2 Sofisticated Corporate Strategies Creativity Innovation Entrepreneurship EFFICIENCY-DRIVEN ECONOMY Step 1 FACTOR-DRIVEN ECONOMY Efficient product market Efficient labor market Efficient financial markets Technological learning International openness Institutions Physical infrastructure Macro-economic stability

Belgie : een kennis gedreven economie ? Aandeel kennisintensieve sectoren R&D uitgaven Groeibijdrage van kennisintensieve sectoren

Job Creation: 1995-2005 (% growth)

Creative processes Entrepreneurship Innovation Internationalisation

Entrepreneurship: TEA index

R&D as Share of GDP (%) 1994-2004

Share of export in domestic economy (goods and services - 2006) 177.6 Sources: OECD, NAI.

Some macro indicators: Development in world trade share (goods and services - percentage) Source: OECD.

Concentration of exports and imports according to value added in 2004 Concentration of exports across value added percentiles Cumulative share in total exports Percentile of the ranking by value added Manufacturing Wholesale and retail Source: NBB.

Export performance gain market share lose market share

Some macro indicators: Importance of FDI in domestic economy (percentage of GDP, 2006) Source: UNCTAD.

Focus op Vlaanderen VIA: Vlaanderen Vergeleken.-Studiedienst van de Vlaamse regering- 2007

Prestatie- indicatoren

Werkende bevolking

Werkende bevolking

Werkende bevolking

Innovatie

Een vergelijking met de topregio’s Topregio’s hebben hogere werkzaamheidsgraad: vooral 55-64 jaar Een hogere deeltijdse tewerkstelling Een hogere deelname van vrouwen Een grotere intensiteit van levenslang leren Meer octrooien –vooral high-tech, ICT : Zuid-Nederland, Duitse gebieden, Finland & Zweden vormen de top

Energie-intensiteit

De concurrentiële positie van ondernemingen in België Case Studies

Kernvragen Welke mechanismen hanteren ondernemingen in België om hun concurrentiële positie te behouden/verbeteren? Zijn er verschillen merkbaar tussen verschillende soorten ondernemingen (naar sector, grootte,...)? Hoe speelt de Belgische context hierin een rol: stimulans of belemmering?

Methodologie Gebruik van Case-methodologie (Yin, 1989) Half-gestructureerd interview Selectie van zeven cases

Strategische tendenzen Grote klantgerichtheid: nadruk op dienstverlening Spreiden van waardeketen Upgraden van activiteiten

Porter: Waardeketen

Basismechanismen Offshoring en automatisering Outsourcing Technology sourcing Nadruk op dienstverlening

Conclusies Twee duidelijk verschillende mechanismen merkbaar om concurrentiële positie te kunnen behouden: Kennisintensieve/hoogtechnologische sectoren: focus op enkele niches waarin men unieke kennis binnenshuis beschikbaar heeft Niet-kennisintensieve/laagtechnologische sectoren: uitbreiding van activiteiten naar segmenten met hogere TW + uitbreiding naar diensten

Handicaps -Gebrek aan geschikt personeel -Flexibele tijdsregeling -Administratieve lasten -Conservatieve vakbondswerking -Hoge loonwig

Vijf paradoxen

Vijf paradoxen Belgie heeft een grote beschikbaarheid aan menselijk kapitaal. De aanwending ervan vindt men echter niet terug in de exportstructuur. Belgie scoort goed in tal van technologische sectoren waar weinig lokale economische activiteit aanwezig is. Belgie heeft een lage ondernemerschapsgraad maar blijft rond the EU gemiddelde groeien in BBP. Belgie is een van de meest open economieën in de wereld maar heeft zelf weinig grote multinationale ondernemingen. Belgie heeft een van de grootste overheidssectoren in de wereld maar scoort slecht inzake effectiviteit en efficientie van overheidsdiensten en regulering.