Koolhydraten H11§3

Enzymen Sacharides Vertering Opname

Enzymen Wat zijn enzymen? Eiwitten met een katalyserende functie

Chemische verbindingen verbreken, kost energie: de activeringsenergie Een enzym verlaagd de benodigde activeringsenergie

Enzymen Substraat Enzym-substraatcomplex Specifiek! Enzym-substraatcomplex Het enzym wordt dus zelf niet verbruikt!

Optimum-grafiek Enzymactiviteit pH temperatuur Te hoge temperatuur, te lage pH en te hoge pH  denaturatie (vormverandering)  functieverlies

Sacharose (het substraat) bestaat uit fructose en glucose Sacharose bindt aan het enzym sacharase en vormt een substraat-enzymcomplex De zuurstofbrug tussen fructose en glucose, op de actieve plaats. M.b.v. H2O splitst sacharose in glucose en fructose Glucose en fructose ontkoppelen van sacharase

Hydrolyse vs. condensatie Hydrolyse: Splitsen van chemische verbinding met behulp van water Bijv. vorming glucose/fructose uit sacharose Condensatie: Vormen van chemische verbinding, waarbij water vrijkomt Vorming van glycogeen uit glucose

Monosarcharide (monomeer) Disarcharide (dimeer) Polysacharide (polymeer)

Vertering = grote moleculen afbreken tot ze door de membranen van de darmwandcellen (en dus) opgenomen kunnen worden in het inwendig milieu We zetten dus polysachariden om in disachariden en uiteindelijk in monosarchariden Waar? Mondholte, slokdarm, dunne darm

Amylase Speekselklieren Alvleesklier Waarom? pH maag eiwitafbraak

Opname Gekoppeld transport Glucose + Na+-ion Met concentratiegradiënt mee: dus passief Terugpompen Na +-ion = actief Weefselvloeistof  bloedvaten darmvilli  poortader  lever

Eiwitten H11§4

12-vingerige darm/dunne darm Aminozuur Eiwitten Maag 12-vingerige darm/dunne darm Peptidasen

Aminozuur Amino-groep Carbonzuur-groep Rest-groep Fundamentele aminozuren Komen in onze eiwitten voor en hebben we nodig Essentiële aminozuren Kunnen we niet zelf maken (8) Let op: Het gaat dus om essentiële aminozuren, niet om essentiële eiwitten

Eiwitten Eiwitten = polymeren van aminozuren – honderden Polypeptide = kleinere keten van aminozuren – tientallen Dipeptiden = 2 aan elkaar gekoppelde aminozuren

Maag Slijm Zoutzuur (HCl) Pepsinogeen Maagportier Bescherming tegen zuur en verteringsenzymen Zoutzuur (HCl) 1,5-3,5 pH! Activatie pepsinogeen Pepsinogeen Wordt omgezet in peptase Peptase  hydrolyse eiwitpolymeren in kleinere polypeptideketens Activeert ook pepsinogeen Maagportier NaHCO3

12-vingerige darm / dunne darm Trypsinogeen (afkomstig alvleesklier) Chymo-trypsinogeen (afkomstig alvleesklier) Worden geactiveerd in 12-vingerige darm Hydrolyse eiwitten tot polypeptiden  maar tussen specifieke aminozuren Trypsinogeen  Tryptase  splitst lysine en arginine Chymo-trypsinogeen  Chymo-tryptase  leucine en serine

Peptidasen Exopeptidasen  knippen aan het uiteinde van een polypeptideketen (afkomstig van alvleesklier + darmsap) Aminopeptidase Carboxypeptidasen Endopeptidasen (afkomstig van alvleesklier + darmsap)  knippen midden in een polypeptideketen Dipeptidasen (darmsap) hydrolyse dipeptiden

Exo- en endopeptidasen

Dipeptidase

Opname Via transporteiwitten

Wat hebben we gedaan?

24