Het hoe en wat nu? Groot onderhoud historische contexten HAVO Liesbeth Dirks Schoonhovens College in samenwerking met Hanneke Tuithof (UU/Fontys)

Opbouw Hoe is de herziene syllabus tot stand gekomen Wat waren de mogelijkheden en onmogelijkheden voor de syllabuscommissie? Welke kenmerkende aspecten worden uitgewerkt via de nieuwe historische contexten? Kladversie nieuwe PTA maken Informatie en tips

Stellingen Ik ben tevreden met ons huidige PTA Wij behandelen eerst de tien tijdvakken en dan de historische contexten Wij hebben de historische contexten en de kenmerkende aspecten volledig geïntegreerd Wij nemen domein D rechtsstaat en democratie op in de behandeling van de tijdvakken/historische contexten en behandelen dit niet apart De thema’s die wij behandelen staan los van de kenmerkende aspecten en de historische contexten

onderwerpkeuze: havo Het Britse rijk 1585-1900 Duitsland in Europa 1918-1991 Nederland 1948-2008

Algemene klacht over het Havo programma -> overladenheid! 2018 Verlichting van programma Tijdvakken 1 t/m 4 zijn verplaatst van CE naar SE Schrappen voorbeelden Verlichtingsmaatregelen blijven ook in het nieuwe programma

Het proces om tot een herziene syllabus te komen focusgroepen -> aanbevelingen syllabuscommissie: 4 docenten + adviserende leden onderwerp keuzes opzet - synopsis wetenschapper - aanpassing tekst - controle wetenschapper veldraadpleging -> aanpassingen

Aanbevelingen focusgroepen Duidelijk verschil havo- vwo Minimaal één Nederlands onderwerp Minder euro-centrisch Balans tussen breedte en diepte Relevante, betekenisvolle onderwerpen geen voorbeelden onder de teksten Veel ka’s uitwerken, met meer spreiding over de tijd Zie: Elise Storck en Eline de Graaf, Meer en minder tegelijk, januari 2017

Veldraadpleging: bevindingen en aanpassingen Meerderheid tevreden maar: Havo: 36% te moeilijk, 41% te omvangrijk Aanpassingen: Havo Britse Rijk: geschrapt in delen VS en India Duitsland: denazificatie, ‘destasificatie’ en Baader Meinhof groep eruit Nederland: enkele termen eruit

Mogelijkheden en grenzen 49 kenmerkende aspecten -> geen aanpassingen maar … Aanbevelingen focusgroepen Wetenschappelijke discussies Beschikbaarheid bronnen Gevoelige kwesties HC ≠ thema

Havo Britse Rijk Duitsland Neder-land 16e eeuw 17e eeuw 18e eeuw 1900-1945 1945-nu Britse Rijk Duitsland Neder-land

onderwerpkeuze: havo Het Britse rijk 1585-1900 Duitsland in Europa 1918-1991 Nederland 1948-2008

Naar een nieuw PTA!

Welke kenmerkende aspecten worden uitgewerkt via de nieuwe historische contexten? Neem de herziene syllabus van havo Vul samen met een college het werkblad in

Examenprogramma sinds 2007 Domein A historisch besef, vaardigheden Domein B oriëntatiekennis, 10 tijdvakken (CE: tijdvak 5 t/m 10) Domein C Zelf te kiezen thema’s (2 voor Havo) Domein D Rechtsstaat en parlementaire democratie In 2001 heeft de Commissie de Rooij de tien tijdvakken voorgesteld ook voor het examenprogramma havo-vwo. Om 2007 is het nieuwe examenprogramma van start gegaan in de vierde klas van havo en vwo.

Maak een klad-PTA Bedenk wat je mee wilt nemen uit je oude PTA Bedenk welke opbouw je kiest Tijdvakken en dan historische contexten Tijdvakken afwisselen met historische contexten Tijdvakken en historische contexten integreren Denk aan alle domeinen

Havo In hoeverre worden de aangegeven kenmerkende aspecten in de historische context behandeld? Het Britse Rijk helemaal deels als voorbeeld 18. het begin van de Europese overzeese expansie x 21. de protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had; 25. wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie 27. rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek., economie en sociale verhoudingen 29. uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme 30. de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staats burgerschap 31. de industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving 32. discussies over de ‘sociale kwestie’ 33. de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie 34. de opkomst van emancipatiebewegingen; 35. voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces 36. de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Duitsland in Europa helemaal deels als voorbeeld 37. de rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie x 38. het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme 39. de crisis van het wereldkapitalisme 40. het voeren van twee wereldoorlogen 41. racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden; 42. de Duitse bezetting van Nederland 45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 47. de eenwording van Europa 48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

Nederland1948-2008 helemaal deels als voorbeeld 45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog x 46. de dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld 47. de eenwording van Europa 48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 49. de ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.

Voorbeeld PTA Geschiedenis Havo Historische Contexten en de kenmerkende aspecten geïntegreerd Tijdvakken Kenmerkende aspecten Historische contexten Thema’s Leer- jaar Tijdvak 1 t/m 4   Alle KA’s 4 Tijdvak 5 Bv thema over de Opstand gecombineerd met domein A Tijdvak 6 KA 24 Republiek KA 23 absolutisme KA 26 wetenschap-pelijke revolutie KA 25 (wereld-economie) Britse Rijk h1 VS Tijdvak 7 KA 29 (plantagekolonien) Britse Rijk h1 VS KA 27 Verlichting KA 27 de verlichte ideeën Britse Rijk h1 KA 28 Verlicht absolutisme KA 30 Franse Revolutie KA 30 (revoluties) Revolutie VS Tijdvak 8 KA 33 (imperialisme) Brits Indië h2, hierbij teruggrijpen op ka 25,29 Combineren met Domein D, parlementaire geschiedenis KA 31 (Industriële revolutie) Britse Rijk h3 KA 32 (sociale kwestie) KA 36 isme KA 34 emancipatie KA 35 democratisering

Tijdvak 9   KA 40 WOI Bijv: thema propaganda 5 KA 38 SU KA 39 wereldcrisis KA 38 (totalitaire staat) Duitsland h1 KA 37 (propaganda) Duitsland h1 KA 40 (WOII) Duitsland h1 KA 41 (genocide) Duitsland h1 KA 40 WOII KA 42 WOII in Nederland KA 43 massavernietigingswapens KA 44 verzet koloniën Tijdvak 10 KA 46 dekolonisatie KA 45 Koude oorlog Grote lijn VS-SU en kernwapens KA 45 Duitsland h2,3 Ka 47 Europa, grote lijn KA 47 (Europa) Duitsland h2,3 KA 48 (welvaart) Nederland h1,2 KA 49 (pluriforme samenleving) Nederland h1,2

Voorbeeld PTA Geschiedenis Havo Historische Contexten en de kenmerkende aspecten deels geïntegreerd Tijdvakken Kenmerkende aspecten   Historische contexten Thema’s Leer-jaar Tijdvak 1 t/m 4 Alle KA’s 4 Tijdvak 5 Bv thema over de Opstand gecombineerd met domein A Tijdvak 6 KA 24 Republiek KA 23 absolutisme KA 26 wetenschap-pelijke revolutie Tijdvak 7 KA 27 Verlichting KA 28 Verlicht absolutisme KA 30 democratische revoluties KA 25 (wereldeconomie) KA 29 (plantagekoloniën) Britse Rijk h1,h2 Tijdvak 8 KA 33 (imperialisme) Britse Rijk h2 Combineren met Domein D, parlementaire geschiedenis KA 31 (Industriële revolutie) KA 32 (sociale kwestie) Britse Rijk h3 KA 36 isme KA 34 emancipatie KA 35 democratisering

Tijdvak 9   KA 40 WOI Bijv. PO propaganda 5 KA 38 SU KA 39 wereldcrisis KA 38 (totalitaire staat) KA 37 (propaganda) KA 40 (WoII) KA 41 (genocide) Duitsland h1 KA 40 WOII KA 42 WOII in Nederland KA 43 massavernietigingswapens KA 44 verzet koloniën Tijdvak 10 KA 46 dekolonisatie KA 45 Koude oorlog Grote lijn VS-SU en kernwapens Ka 47 Europa, grote lijn KA 45 (Koude oorlog) KA 47 (Europa) Duitsland h2,3 KA 48 (welvaart) KA 49 (pluriforme samenleving) Nederland h1,2

Informatie https://www.vgnkleio.nl/nieuw-eindexamen-havo-vwo/ VGN, alle informatie op een rij www.uu.nl/geschiedenisendidactiek voor werkvormen http://histoforum.net/vakinformatie.htm voor actuele informatie Examenblad.nl voor de syllabi en examens dir@schoonhovenscollege.nl h.tuithof@uu.nl

Wie? Hanneke Tuithof: voorzitter Alderik Visser : secretaris SLO Saskia de Boer Cito Jan van Miert CvtE Maarten Bark focusgroepen, VGN Hellen Janssen VGN Ton de Beukelaer vaststellingscommissie voor het examen Liesbeth Dirks focusgroepen Geert van Besouw en Marianne Baas