Rechtsongelijkheid: wie een zorg? Alwin van Dijk a.a.van.dijk@rug.nl 1
Grote rechtsongelijkheid Gelijke feiten kunnen evengoed tot veroordeling als vrijspraak (poging) doodslag in het verkeer leiden Voorbeeld: inrijden op agent: poging doodslag (287 Sr) poging zware mishandeling (302 Sr) bedreiging (285 Sr) art. 5 WVW algehele vrijspraak * Zie ‘Database opzet in het verkeer’, online toegankelijk via http://hdl.handle.net/11370/f041da76-6d0d-491e-a271-49e5643623c6 2
Rechtsongelijkheid en de HR Zolang de feitenrechter de juiste termen gebruikt om opzet te omlijnen en de veroordeling of vrijspraak niet ‘volstrekt onbegrijpelijk’ is, zal de Hoge Raad niet casseren! 3
De cassatievrije zone lage bewijskracht hoge bewijskracht Linker zone: cassatie veroordeling; geen cassatie vrijspraak Rechter zone: geen cassatie veroordeling; cassatie vrijspraak Midden: geen cassatie veroordeling; geen cassatie vrijspraak * Zie Van Dijk, A.A., ‘Opzet, kans en keuzes: een analyse van doodslag in het verkeer’, Uitgeverij Paris 2017, hoofdstuk 2, http://hdl.handle.net/11370/3626a286-d4f0-482c-b8a4-37662500550d
Drie verklaringen Er wordt gebruikgemaakt van verschillende inferentieregels (algemene ervaringsregels) om opzet af te leiden Verschillende invulling van het in dubio pro reo-beginsel Het leerstuk opzet wordt verschillend geïnterpreteerd 5
Is rechtsongelijkheid erg? Opvatting 1: NEE, de feitenrechter is een conflictbeslechter als hij de zaak integer behandelt, zijn vrijspraak en veroordeling even goed Opvatting 2 (mijn opvatting): JA, rechtsongelijkheid impliceert onjuistheid gegeven één (moeilijk kenbare) werkelijkheid en één (moeilijk kenbare) interpretatie van het recht kan het niet zo zijn dat vrijspraak en veroordeling van dezelfde zaak beide juist zijn 6