De sector van de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorziening Rapportering over het boekjaar 2017

De sector van de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorziening - Boekjaar 2017 Executive summary 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Executive summary De sector van de IBP's blijft een zeer heterogene sector Eind 2017 waren er 201 rapporterende IBP’s (waaronder 8 in vereffening of vereffend) Het balanstotaal (35,1 mia €) is, voornamelijk omwille van de overdracht vanuit pensioeninstellingen van buiten de Belgische IBP-sector, gestegen met 18 %. De stijging van de technische voorzieningen, onder meer door de verdere daling van de gemiddelde actualisatievoet (van 3,5 % naar 3,25 %), leidt tot een lichte daling van de dekkingsgraad. Desondanks is er nog steeds een ruime financiering van de technische voorzieningen. Het gemiddelde rendement bedraagt 5,3 % in 2017 Balanstotaal van IBP’s die (ook) grensoverschrijdende activiteiten uitoefenen stijgt verder tot 8,9 mia € Aantal deelnemers stijgt met 3,6 % tot 1.734.315. 22% van deze stijging doet zich voor bij IBP’s met ook grensoverschrijdende activiteiten 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Executive summary IBP's beleggen nog altijd voornamelijk in ICB's (aandelen-ICB's en obligatie- ICB's) De blootstelling op aandelen en obligaties blijft op hetzelfde niveau als de afgelopen jaren, met dit jaar een lichte daling van de rechtstreekse blootstelling op zowel obligaties als aandelen en een lichte stijging van de onrechtstreekse exposure op obligaties Rechtstreekse blootstelling op Obligaties: 11,28 % Aandelen: 8,96 % Totale blootstelling op Obligaties: 45,58 % Aandelen: 41,56 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

De sector van de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorziening - Boekjaar 2017 Kerncijfers 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Aantal rapporterende IBP's: 201 Balanstotaal: 35,1 mia € Technische voorzieningen: 27,7 mia € Aantal deelnemers: 1,73 mio Dekkingsgraad KTV + marge: 149 % Dekkingsgraad LTV + marge: 124 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector - balanstotaal Evolutie balanstotaal 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector - balanstotaal Heterogene sector (in Euro) Aantal instellingen % instellingen Balanswaarde % totaal > 1 Mia 9 4% 16.337.109.413 46% 1 Mia <> 500 Mio 8 5.636.150.904 16% 100 mln <>500 mln 43 21% 8.822.130.128 25% 10 mln <>100 mln 91 45% 4.158.227.249 12% <10 mln 50 193.330.574 1% Totaal 201 100% 35.146.948.269 62 % van het balanstotaal van de sector is in handen van slechts 8 % van het totaal aantal IBP’s, terwijl een vierde van het aantal IBP’s, nl. die met een balanstotaal van minder dan 10 mio euro, slechts 1% van het balanstotaal van de sector vertegenwoordigt. 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Top 10 volgens balanstotaal Balanstotaal: 17,3 mia € = 49 % van balanstotaal sector Technische voorzieningen: 12,6 mia € = 46 % van technische voorzieningen sector Aantal deelnemers: 437.000 = 25 % van aantal deelnemers sector Dekkingsgraad KTV + marge: 158 % Dekkingsgraad LTV + marge: 131 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Top 50 volgens balanstotaal Balanstotaal: 29,7 mia € = 84 % van balanstotaal sector Technische voorzieningen: 22,9 mia € = 83 % van technische voorzieningen sector Aantal deelnemers: 1.431.000 = 82 % van aantal deelnemers sector Dekkingsgraad KTV + marge: 152 % Dekkingsgraad LTV + marge: 126 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector - deelnemers Evolutie aantal deelnemers 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector - deelnemers Categorieën van deelnemers* Omschrijving 2012 2013 2014 2015 2016 2017 1. Actieve deelnemers 973.899 1.002.011 940.179 938.417 963.672 974.842 2. Uitgetreden deelnemers met uitgestelde rechten 383.687 438.596 502.574 539.269 672.2741 717.195 3. Rentegenieters (pensioen-, overlevings-, wezen-, en invaliditeitsrenten) 37.350 37.106 34.594 35.593 38.474 42.278 Dubbeltellingen inbegrepen: een aantal deelnemers behoort tot verschillende categorieën van deelnemers of tot verschillende instellingen 1 Een honderdduizendtal slapers zonder rechten werden voor de eerste maal meegeteld. 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Aantal deelnemers per IBP Sector - deelnemers Heterogene sector Aantal deelnemers per IBP Aantal instellingen % aantal deelnemers Groter dan 100.000 5 2% 1.255.625 72% Tussen 10.000 en 100.000 9 4% 183.159 11% Tussen 1.000 en 10.000 78 39% 258.610 15% Tussen 100 en 1.000 77 38% 36.002 Tussen 0 en 100 32 16% 919 0,1% Totaal 201 100% 1.734.315 83 % van de deelnemers zit in 6% van het aantal IBP's (vnl. sectorfondsen) en 54 % van de IBP's is goed voor 2,1 % van de deelnemers 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector - deelnemers Aantal deelnemers* volgens aard en type van regeling 2017 DB DC DC+tarief Cash Balance Totaal Totaal aantal Ondernemingsregeling 5% 0% 1% 10% 209.286 Multi-werkgeversregeling 8% 4% 13% 258.622 Sectorregeling 40% 12% 75% 1.538.067 Individuele pensioentoezegging 0,002% 0,001% 0,004% 77 Zelfstandigen 0,2% 1,4% 1,6% 33.371 23% 49% 14% 15% 100% 2.039.423 * Een aantal deelnemers is aangesloten bij meerdere regelingen (eventueel van een verschillend type) waardoor het totaal op deze slide afwijkt van het totaal aantal deelnemers op slides 6, 11, 12 en 13 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector – type van de toezegging Evolutie van het type van de pensioentoezeggingen   Technische voorzieningen* Aantal deelnemers** 2013 2014 2015 2016 2017 2016*** DB 74% 70% 67% 72% 18% 17% 23% DC met tarief 9% 10% 8% 2% 14% Cash Balance 5% 7% 4% 6% 19% 15% DC 13% 16% 12% 61% 63% 48% 49% Totaal 100% * Technische voorzieningen "pensioen en overlijden na pensionering" ** Een aantal deelnemers is aangesloten bij meerdere regelingen (eventueel van een verschillend type) *** De shift van DC naar DC met tarief vindt haar oorzaak in de toevoeging van regelingen bij een groot sectorfonds (zie ook voetnoot 1 bij slide 12) 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Samenstelling portefeuille 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Samenstelling ICB's 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Samenstelling portefeuille (ICB's uitgesplitst) 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Peer groups in functie van pijler en inrichter Eerste pijler Tweede pijler Sectorfondsen Multi-werkgeverfondsen met economische band Multi-werkgeverfondsen zonder economische band Mono-werkgeverfondsen Zelfstandigen 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Eerste pijler Aantal rapporterende IBP's: 5 Balanstotaal: 3,1 mia € Technische voorzieningen: 2,3 mia € Aantal deelnemers: 15.000 Dekkingsgraad LTV + marge: 132 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler (totaal) Aantal rapporterende IBP's: 197 Balanstotaal: 32 mia € Technische voorzieningen: 25,3 mia € Aantal deelnemers: 1,72 mio Dekkingsgraad KTV + marge: 145% Dekkingsgraad LTV + marge: 123 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: sectorfondsen Aantal rapporterende IBP's: 11 Balanstotaal: 5 mia € Technische voorzieningen: 3,3 mia € Aantal deelnemers: 1,29 mio Dekkingsgraad KTV + marge: 162 % Dekkingsgraad LTV + marge: 148 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: multi-werkgevers met economische band Aantal rapporterende IBP's: 107 Balanstotaal: 22,1 mia € Technische voorzieningen: 17,7 mia € Aantal deelnemers: 312.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 141 % Dekkingsgraad LTV + marge: 122 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: multi-werkgevers zonder economische band Aantal rapporterende IBP's: 6 Balanstotaal: 476 mio € Technische voorzieningen: 417 mio € Aantal deelnemers: 9.100 Dekkingsgraad KTV + marge: 126 % Dekkingsgraad LTV + marge: 112 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: mono-werkgevers Aantal rapporterende IBP's: 63 Balanstotaal: 2,4 mia € Technische voorzieningen: 2,1 mia € Aantal deelnemers: 71.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 131 % Dekkingsgraad LTV + marge: 108 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: zelfstandigen Aantal rapporterende IBP's: 3 Balanstotaal: 2,1 mia € Technische voorzieningen: 1,8 mia € Aantal deelnemers: 33.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 190 % Dekkingsgraad LTV + marge: 109 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van pijler en inrichter 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Peer groups in functie van het type van de pensioentoezegging IBP's met minstens één plan met één of andere vorm van beloofd rendement IBP's met uitsluitend DC-plannen zonder tarief 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van het type van de pensioentoezegging IBP's met minstens één plan met één of andere vorm van beloofd rendement Aantal rapporterende IBP's: 170 Balanstotaal: 33,3 mia € Technische voorzieningen: 26 mia € Aantal deelnemers: 991.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 151 % Dekkingsgraad LTV + marge: 125 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van het type van de pensioentoezegging IBP's met uitsluitend DC-plannen zonder tarief Aantal rapporterende IBP's: 31 Balanstotaal: 1,9 mia € Technische voorzieningen: 1,7 mia € Aantal deelnemers: 743.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 110 % Dekkingsgraad LTV + marge: 109 % 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van het type van de pensioentoezegging 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van het type van de pensioentoezegging 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van het type van de pensioentoezegging 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Sector Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit IBP's met enkel activiteiten in België IBP's met ook grensoverschrijdende activiteiten 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit IBP's met ook grensoverschrijdende activiteiten Aantal rapporterende IBP's: 20 Balanstotaal: 8,9 mia € Technische voorzieningen: 8 mia € Aantal deelnemers: 61.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 122 % Dekkingsgraad LTV + marge: 106 % Actief in Bahrein, Cyprus, Denemarken, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Jordanië, Koeweit, Libanon, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oman, Palestina, Qatar, Saoedi-Arabië, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Arabische Emiraten, Yemen, Zwitserland 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit Evolutie balanstotaal 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit * * De dekkingsgraad KTV is voor de grensoverschrijdende activiteiten veel lager dan voor de Belgische ten gevolge van de toepassing in de meeste landen van een veel lagere actualisatievoet voor de berekening van de verworven reserves (KTV) 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Samenvattende tabel IBP's   Aantal Balanstotaal (mia €) Dekkingsgraad KTV + marge LTV + marge Technische voorzieningen Aantal deelnemers 2016 2017 Sector 199 201 29,8 35,1 151% 149% 125% 124% 23,2 27,7 1.674.420 1.734.315 Eerste pijler 5 3,0 3,1 133% 132% 2,2 2,3 14.978 15.117 Tweede pijler 194 197 26,8 32,0 147% 145% 123% 21,1 25,3 1.659.442 1.719.198 Sectorfondsen 12 11 5,3 5,0 157% 162% 140% 148% 3,7 3,3 1.270.315 1.293.252 Multi-WG met band 107 16,5 22,1 141% 126% 122% 12,9 17,7 274.215 311.601 Multi-WG zonder band 4 6 0,2 0,5 121% 107% 112% 0,4 5.379 9.142 Mono-werkgevers 68 63 2,7 2,4 128% 131% 110% 108% 2,1 76.018 71.335 Zelfstandigen 3 174% 190% 109% 1,8 33.515 33.424 Vereffening 8 0,01 0% 101% 444 Minstens 1 DB, DC+tarief of CB 171 170 28,2 33,3 154% 127% 21,8 26,0 968.141 991.191 Uitsluitend DC 28 31 1,5 1,9 1,4 1,7 706.279 743.124 België 181 24,7 26,2 158% 160% 130% 18,5 19,6 1.626.834 1.673.436 Grensoverschrijdend 18 20 5,1 8,9 106% 4,7 8,0 47.586 60.879 % balanstotaal van de sector Grootste 10 47% 49% 14,1 17,3 169% 136% 10,0 12,6 430.608 436.602 Grootste 50 83% 84% 24,8 29,7 155% 152% 18,9 22,9 1.066.089 1.430.722 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

IBP's tov groepsverzekeringen, bedrijfsleiderverzekeringen en derde pijler * In miljard € 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Eerste pijler beheerd door IBP's 1,9 1,8 2,1 2,2 2,3 Tweede pijler 62,7 66,7 71,1 75,9 79,9 86,3 94,5 IBP 11,7 13,0 14,0 15,6 16,6 21,1 25,3 Groepsverzekering 47,6 50,4 53,9 56,9 59,7 62,1 63,7 Bedrijfsleiderverzekering 3,3 3,4 3,6 3,1 5,5 Derde pijler 21,6 23,7 25,1 26,8 30,2 32,2 34,0 Verzekeringen 10,4 11,0 10,7 11,2 13,1 14,1 14,7 Pensioenspaarfondsen 11,3 12,7 14,3 17,2 18,1 19,4 * IBP’s: technische voorzieningen, verzekeringen: technische voorziening leven, pensioenspaarfondsen: inventariswaarde 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017

Lexicon IBP: Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening ICB: Instelling voor collectieve belegging KTV (korte termijn technische voorzieningen): voorzieningen die overeenstemmen met de door de aangeslotenen verworven pensioenrechten LTV (lange termijn technische voorzieningen): een niveau van voorzieningen waarbij bovenop de verworven pensioenrechten een veiligheidsbuffer wordt ingebouwd DB: defined benefits (te bereiken doel) DC: defined contributions (vaste bijdragen) XB: cross-border (grensoverschrijdend) WG: werkgever 11 september 2018 Rapportering over het boekjaar 2017