Diagnose en classificatie in de Psychiatrie Prof dr Bert van Hemert Psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd Psychiatrie

Klinische diagnose Research diagnose Validiteit Betrouwbaarheid DBC diagnose Kosten-baten / 31 november ’18

Diagnosen in de psychiatrie De systematiek a) Symptomen b) Syndroomdiagnose c) Structuurdiagnose d) Classificatie Een kritiek / 31 november ’18

Klinisch redeneren 1. Klinische presentatie Verzamelen Anamnese Psychiatrisch onderzoek Voorgeschiedenis Overige gegevens 2. Differentiaal diagnose Belangrijkste klachten en symptomen Syndroomdiagnose Differentiaal diagnose Structuurdiagnose Classificatie (b.v. DSM-IV) 3. Diagnostisch actieplan Aanvullende informatie nodig? 4. Behandelplan volgens 6-Step Verzamelen Ordenen Aanvullen Behandelen / 31 november ’18november ’18

1) De systematiek – het medisch model Patiënt Symptomen Syndroomdiagnose Structuurdiagnose Prognose en behandeling / 31 november ’18november ’18

/ 31 november ’18

a) Symptomen Sombere stemming Verlies van interesse of plezier (anhedonie) Gewichtsverlies / toename Slapeloosheid / overmatig slapen Agitatie of remming Moeheid / verlies van energie Waardeloosheid / schuld Concentratie / besluiteloos Gedachten aan de dood; (doodswens - suïcidepoging) Affectief = voelen Affectief Conatief = willen Cognitief = denken (kennen) Cognitief Conatief / 31 november ’18november ’18

/ 31 november ’18

b) Hoofdgroepen psychiatrische syndromen Voorbeeld Dementie Schizofrenie Depressie Paniekstoornis PTSS Conversie stoornis Verslavingen Antisociale persoonlijkheidsstoornis Cognitieve stoornissen Psychotische stoornissen Stemmingsstoornissen Angst- en dwangstoornissen Stress- en aanpassingsstoornissen Somatoforme stoornissen Conatieve stoornissen Persoonlijkheids- en ontwikkelingsstoornissen / 31 november ’18november ’18

/ 31 november ’18

c) Kwetsbaarheid en weerbaarheid Biologisch Psychologisch Sociaal / 31 november ’18november ’18

Omgeving / actuele context Biologisch Psychologisch Sociaal / 31 november ’18november ’18

c) Voorbeeld structuurdiagnose Depressieve stoornis Kwetsbaarheid Depressie in de familie Emotionele verwaarlozing Luxerend Verkoudheid Problemen op werk Onderhoudend Neurobiologisch Psychologisch / sociaal / 31 november ’18november ’18

d) Classificatie Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th edition – DSM-IV (APA) International Classification of Disease 10th edition – ICD-10 (WHO) / 31

Prognose en behandeling d) Classificatie Patiënt Symptomen Classificatie Syndroom diagnose Structuurdiagnose Prognose en behandeling / 31 november ’18november ’18

d) Classificatie criteria / 31 november ’18

d) Depressieve stoornis – DSM-IV Sombere stemming Verlies van interesse of plezier (anhedonie) Gewichtsverlies / toename Slapeloosheid / overmatig slapen Agitatie of remming Moeheid / verlies van energie Waardeloosheid / schuld Concentratie / besluiteloos Gedachten aan de dood Exclusie Lijden / dysfunctie criterium Tenminste 1 3 of 4 Beter anders te verklaren Altijd vereist / 31 november ’18november ’18

d) Classificatie DSM-IV As 1 As 2 As 3 As 4 As 5 296.22 Depressieve stoornis, eenmalig, matig 799.90 Uitgestelde diagnose 460 Verkoudheid (ICD-9) Werkproblemen Global Assessment of functioning (GAF) 60 (matige symptomen OF matig dysfuncties) / 31 november ’18november ’18

2. Een kritiek – het “schandaal” DSM-5 / 31 november ’18november ’18

november ’18

Verdeling van symptomen / 31 november ’18

Verdeling van symptomen / 31 november ’18november ’18

Prognose en behandeling Classificatie Patiënt Symptomen Classificatie Syndroom diagnose Structuurdiagnose Prognose en behandeling / 31 november ’18november ’18

Classificatie – de wereld op zijn kop Patiënt Symptomen Classificatie Syndroom diagnose ? testkenmerken Structuurdiagnose Prognose en behandeling / 31 november ’18november ’18

Betrouwbaarheid Validiteit Wat betekent een “betrouwbaar” label 1 – Debat Betrouwbaarheid Validiteit Wat betekent een “betrouwbaar” label november ’18november ’18

Diagnosen in de psychiatrie De systematiek a) Symptomen b) Syndroomdiagnose c) Structuurdiagnose d) Classificatie Een kritiek / 31 november ’18