Nachtwerk en bewegen Bette Loef, Promovenda RIVM, Centrum voor Voeding, Preventie en Zorg; en Afdeling Sociale Geneeskunde, VUmc VvBN - HFNL 15-02-2018 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Nachtwerk Nachtwerk is noodzakelijk in de gezondheidszorg en in veel andere sectoren In Europa: bijna 1 op de 5 werkenden werkt ‘s nachts Mogelijke negatieve gezondheidseffecten? ? Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Bewegen Nachtwerk Leefstijlveranderingen Negatieve gezondheidseffecten Voorkomen van negatieve gezondheidseffecten door te focussen op beweeggedrag? Maar eerst.. Inzicht krijgen in het beweeggedrag van nachtwerkers is noodzakelijk Slaap Voeding Bewegen We weten dat …. Maar er zijn een aantal belangrijke aspecten die we niet weten. Namelijk … Ons SPR project probeert hier antwoord op te geven. Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Doel onderzoek nachtwerk en bewegen Eerdere studies nachtwerk en bewegen laten geen eenduidige resultaten zien, mogelijk door: Het gebruik van zelf-gerapporteerde beweegmaten? Het gebruik van “totale” beweegmaten? Ons doel: Vergelijken van beweeggedrag tijdens het werk en in de vrije tijd tussen nachtwerkers en dagwerkers Gebruik makend van objectieve maat voor beweeggedrag Rekening houdend met verschillende typen activiteiten Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Klokwerk+ onderzoek Doel is inzicht te krijgen in: Effecten van nachtwerk op lichaamsgewicht en het krijgen van infectieziekten Onderliggende mechanismen van deze gezondheidseffecten Biomarkers van verstoring biologische klok Waarom is dit belangrijk? Preventie van gezondheidsproblemen bij nachtwerkers Door middel van het ontwikkelen van programma’s en richtlijnen om het doen van nachtwerk zo gezond mogelijk te maken Gezonde en vitale werknemers zijn productiever en verzuimen minder! Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Hoe leidt nachtwerk tot gezondheidseffecten? Nachtwerk Verstoring dag/nacht ritme Verminderde slaap(kwaliteit)? Slechtere eetgewoonten? Minder beweging? Onregelmatige blootstelling aan (zon)licht? Minder vitamine D & verstoringen in immunologische factoren? We weten dat …. Maar er zijn een aantal belangrijke aspecten die we niet weten. Namelijk … Ons SPR project probeert hier antwoord op te geven. Toename lichaamsgewicht Toename infectieziekten Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Opzet Klokwerk+ Observationeel onderzoek Studiepopulatie: zorgverleners Nachtwerkers én dagwerkers Verpleegkundigen, artsen, paramedici, verzorgenden Uit verschillende Nederlandse ziekenhuizen Twee meetmomenten rondom griepseizoen Tijdlijn: Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Start Klokwerk+ Mei – september 2016: Zorgverleners uit 6 Nederlandse ziekenhuizen (≈18.000 zorgverleners) ontvingen uitnodiging voor deelname aan Klokwerk+ Uiteindelijk namen 611 zorgverleners deel aan baselinemeting Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Bijeenkomst I (Sep - Dec 2016) . 9 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Griep & luchtwegklachten app (Sep ‘16–Jun ‘17) Griepklachten en luchtwegklachten dagelijks aangeven in app 113.566 ingevulde dagboekjes (92%) 10 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Bijeenkomst II (Apr - Jun 2017) . Opkomst: 79% 11 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Studiepopulatie nachtwerk en bewegen 401 nachtwerkers Werken onregelmatige diensten en/of nachtdiensten 78 dagwerkers Werken geen onregelmatige diensten en geen nachtdiensten voor ten minste 6 maanden Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Objectief meten van bewegen Actigraph triaxial accelerometer Vastgetaped op rechterdij (waterdicht) Draagtijd: 24 uur per dag gedurende 7 dagen Data-analyse met Acti4 software1: Onderscheiden van verschillende activiteiten Bepalen hoe lang deze activiteiten zijn gedaan Uitkomstmaten: % van de werktijd en % van de vrije tijd: zitten, staan, lopen, rennen, traplopen, en fietsen 1 Ontwikkeld door National Research Centre for the Working Environment, Kopenhagen, Denemarken en the Federal Institute for Occupational Safety and Health, Berlijn, Duitsland Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Analyses Lineaire regressie analyse, gecorrigeerd voor: Leeftijd Geslacht Opleidingsniveau Burgerlijke staat Roken Beroep Gemiddelde draagtijd van de Actigraph: 105,9 wakkere uren (SD=14,0) over een gemiddelde van 6,9 draagdagen (SD=0,57) = meer dan 15 uur per dag! (exclusief slaap) 14 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Resultaten – Bewegen in de vrije tijd 15 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Resultaten – Bewegen tijdens het werk Dagwerkers Nachtwerkers *: p<0.05 16 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Associaties nachtwerk en bewegen   Vrije tijd Werktijd B (95%-BI) Zitten -0.8 (-3.2 – 1.7) -10.6 (-14.3 – -6.8)* Staan 0.4 (-1.5 – 2.3) 9.5 (6.4 – 12.6)* Lopen 0.1 (-0.5 – 0.8) 1.2 (0.1 – 2.2)* Rennen 0.11 (-0.09 – 0.30) 0.00 (-0.00 – 0.01) Traplopen 0.09 (-0.05 – 0.23) -0.14 (-0.20 – -0.07)* Fietsen 0.05 (-0.64 – 0.75) -0.00 (-0.19 – 0.19) Ref: dagwerkers. Gecorrigeerd voor covariaten. *: p<0.05. 17 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Belangrijkste bevindingen Bewegen in de vrije tijd Nachtwerkers ≈ dagwerkers → Onwaarschijnlijk dat bewegen in de vrije tijd een belangrijke rol speelt in de negatieve gezondheidseffecten van nachtwerk Bewegen tijdens het werk Nachtwerkers > dagwerkers Nachtwerkers t.o.v. dagwerkers: Zitten minder (-10.6%) Staan meer (+9.5%) Lopen meer (+1.2%) Gevolgen voor de gezondheid? 18 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Implicaties Zowel lange periodes achter elkaar zitten als lange periodes achter elkaar staan tijdens het werk is geassocieerd met gezondheidsrisico’s Aanbevelingen: Het is aan te raden dat werkenden tijdens het werk verschillende lichaamshoudingen aannemen, en hier regelmatig tussen wisselen. Toekomstig onderzoek: rekening houden met duur van ononderbroken periodes van verschillende activiteiten Meer onderzoek naar de gezondheidseffecten van bewegen tijdens het werk voor nachtwerkers 19 Nachtwerk en bewegen | Februari 2018

Meer informatie Nachtwerk en bewegen | Februari 2018