ACT CASUSCONCEPTUALISATIE Analyse van psychologische (in) flexibiliteit

Waarom een casusconceptualisatie? helpt om beter theoretisch begrip te krijgen van ACT helpt om bij complexe problematiek gefocust, consistent en diepgaand te interveniëren. vervangt niet een bredere assessment van fysieke gezondheid, functioneren in familie en gezin, ontwikkelingsgeschiedenis, of psychiatrisch onderzoek

Visie op behandeling Hoe ziet de cliënt zijn probleem op dit moment? Wat denkt de cliënt dat er moet gebeuren ? Wat zijn de doelen van de cliënt ? Zijn de doelen van de therapeut en cliënt met elkaar in overeenstemming? Informed consent voor een ACT behandeling: herformulering van de visie van de cliënt op een ACT consistente wijze

Huidig moment Inflexibel = dominantie van denken aan verleden/toekomst, onvermogen tot opmerkzaamheid van hier-en-nu. Vb piekeren, rumineren, snel afleidbaar zijn, plannen, organiseren, verontschuldigen, waakzaam zijn, dissociatie.

Huidig moment Flexibel = de aandacht kunnen richten, intentioneel en flexibel Behulpzaam : positieve ervaringen in het verleden met mindfulness, of spirituele ervaringen momenten in het leven waarin de cliënt zich intens aanwezig voelde en in contact met het leven, ook al was het moeilijk.

Acceptatie en bereidheid Inflexibel: experientiële vermijding wat wordt vermeden: gedachten, emoties, herinneringen, lichamelijke sensaties, e.d. wat is de prijs van vermijding, wat wordt gevreesd als de vermijding of fusie wordt opgegeven hoe wordt vermeden: gedragsrepertoire

Acceptatie en bereidheid: Voorbeelden van inflexibiliteit Interne vermijding: afleiding, piekeren, dissociatie, jezelf voorhouden dat je anders moet denken, dagdromen Overte vermijding: verslavingsgedrag, zelfverwonding, sensatie-zoeken, vermijding van fysieke situaties of fysieke reminders, suicidaliteit In-sessie vermijding: verandering van onderwerp, argumenteren, agressiviteit, uitval uit therapie, te laat komen, regelmatige acute crisis hebben, lachen, een extreme focus op het positieve.

Acceptatie en bereidheid Flexibel: acceptatie en bereidheid Behulpzaam : eerdere ervaringen met actieve acceptatie en kunnen loslaten

Defusie Inflexibel: cognitieve fusie Breng de specifieke gefuseerde inhoud en de vorm die fusie aanneemt in kaart: rationaliseren, analyseren, probleem oplossen, oordelen, verhalen, redenen, regels. Is er sprake van ‘leven in toekomst of verleden’? Is er een overtuiging dat verandering niet mogelijk is vanwege een levensverhaal?

Defusie Voorbeelden van fusie Perfectionisme, zelf-kritiek. Sterk op logica gebaseerde of rigide denkpatronen Een overmatig focus op inzicht en begrip Een sterk geloof in de werkzaamheid van controle Een sterk geloof dat innerlijke ervaringen gevaarlijk kunnen zijn Gelijk willen hebben

Defusie Flexibel: defusie Gedachten en andere aspecten van de ervaring kunnen nemen zoals ze zijn en er met afstand naar kunnen kijken. Behulpzaam : eerdere ervaringen waarin de praktijk anders was dan wat het verstand zei (ik kan dit niet aan) eerdere ervaringen waarin de client om zichzelf kon lachen

Zelf Inflexibel: - fusie met het zelfbeeld - een ‘armoedig zelf’. Aan welk zelfbeeld houdt de client vast ? Armoedig zelf : zelfbeschrijving ontbreekt of is beperkt en rigide. Is er sprake van een zelfbeeld dat gebaseerd is op sociale wenselijkheid en verwachtingen van anderen?

Zelf Inflexibel (zelf-als-proces) De cliënt weet niet dat of wat hij voelt, kan er geen woorden aan geven, kan geen onderscheid maken tussen emoties, kan alleen intellectueel reageren, merkt veranderingen in de omgeving niet op

Waarden Inflexibel: weinig contact met waarden, weinig duidelijkheid van waarden, weinig doelen en actie. Is er sprake van sociale wenselijkheid ? verwarren van doelen en waarden ? vermijding van/terugtrekking uit waarden ? verdediging van/fusie met waarden ? een beperkte schakering van waarden ?

Waarden Flexibel: Helderheid over waarden en doelen, kunnen bewegen in de richting van waarden. Kan de cliënt zijn waarden op een losse, open manier hebben?

Toegewijde actie Inflexibel: inactiviteit, impulsiviteit, volharding in vermijding

Toegewijde actie Flexibel: toegewijd handelen Kan de cliënt toegewijde actie zien als proces van ‘vallen en opstaan’ ? als een experiment ? Behulpzaam : Tijden in het verleden waarin de cliënt iets deed wat moeilijk of pijnlijk was maar het toch deed Terug kon komen op een keuze en uiteindelijk een richting in kunnen slaan die positiever was Eerdere ervaringen met het stellen van persoonlijke doelen en stap voor stap toewerken naar de verwezenlijking ervan.