een toekomst zonder aardgas ? Wilt u ook een toekomst zonder aardgas ? Warmtepomp Het Warmte Effect

Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 21.00 uur Ervaringen met een warmtepomp Wil Zweemer 21.10 uur De leverancier van Het Warmte Effect - Warmtepomp Daniel Lodders, Saman Groep 21.40 uur Vragen over de warmtepomp Daniel Lodders, Wil Zweemer en Niek Tramper 22.00 uur Afsluiting van de avond

Het Warmte Effect Streven naar een duurzame samenleving Vereniging met 23 lid organisaties Bureau met 10 medewerkers ZMf werkt onder andere aan…

Het Warmte Effect Burger coöperatie wind- en zonne-energie 2300 leden Bureau met 5 vaste medewerkers 12 windparken met 39 windturbines 53 MW met 63.000 MWh = 20.000 huishoudens In aanbouw onder andere : Krammer 34 turbines 102 MW - 365.000 MWh OSK bouw 7 turbines 30 MW - 110.000 MWh

Een toekomst zonder aardgas? Waarom? Aardgas is een eindige grondstof CO2 besparing is noodzakelijk (klimaatverandering) NL: “Laat Groningen niet zakken!” Oplossing: Trias Energetica geeft richting

Trias Energetica Woning isolatie HR+++ glas Zon-PV Balansventilatie; warmtewiel Zuinige verlichting Fiets ipv auto Label A+++ witgoed Slimme thermostaat Zon-PV Zonneboiler Windturbine Groene Stroom Groen Gas Biomassa Geothermie HRe-ketel, Warmtepomp, warmtenet, WKO-systeem uit aardwarmte

Trias Energetica Energie besparen Duurzame energie Het Warmte Effect isolatie: actieperiode van 10 maart t/m 21 april 2018 Duurzame energie Het Zon Effect: actieperiode van 7 april t/m 2 juni 2018 Efficiënt gebruik fossiele brandstoffen Het Warmte Effect warmtepompen: actieperiode 27 januari t/m 31 maart 2018

Warmtepomp Niek Tramper Alles over de Warmtepomp Niek Tramper

Uw huidige situatie: Bron

elektriciteit + buitenlucht = warmte Warmtepomp elektriciteit + buitenlucht = warmte 1 deel Elektriciteit Warmte Pomp 4 delen Warmte + 3 delen Buitenlucht

elektriciteit + buitenlucht => warmte Warmtepomp elektriciteit + buitenlucht => warmte 3.000 kWh Elektriciteit Warmte Pomp 12.000 kWh Warmte + 9.000 kWh Buitenlucht

Warmtepomp Warmte Pomp Buitendeel Binnendeel Verwarming

Werking warmtepomp Verdamper Compressor Condensor Verwarming Neemt warmte op Compressor Condensor Geeft warmte af 5oC 70oC 10oC 35oC Verwarming 25oC 0oC 35oC

Warmtepomp aandachtspunten Geen nachtverlaging Aanpassen van het gedrag Inregelen van de warmtepomp COP = Coëfficiënt of Performance Temperatuur uit warmtepomp

Warmtepomp soorten All-electric Hybride Volledig elektrisch - geen gas Verwarming met buffervat Warmtapwater door boiler COP = 3 Hybride Combinatie warmte pomp en gasketel Verwarming door elektriciteit en gas Warmtapwater door gasketel COP = 3,7

Toekomst zonder gas Ruimte verwarming

Afgifte systemen Hoge Temperatuur en Lage Temperatuur afgifte: LT Lage temperatuur 25 – 45 C HT hoge temperatuur 50 – 70 C Radiatoren Zowel LT als HT Convectoren zowel LT als HT Vloerverwarming alleen LT LT of HT heeft grote invloed op het vermogen

Inregelen centrale verwarming Bij overgang van HT naar LT: Het vermogen van radiatoren wordt lager Combinatie vloerverwarming en radiatoren en een warmtepomp dan is inregelen is noodzakelijk Inregelen d.m.v. voetventielen en /of dubbel instelbare kranen

Warmtepomp met radiatoren Kenmerken hoge temperatuur: Korte opwarmtijd Nacht verlaging WP hybride: verdeling Ketel/WP 50% WP all-electric: COP < 3

Warmtepomp met radiatoren Kenmerken lage temperatuur: lange opwarmtijd Geen nacht verlaging Hybride: verdeling Ketel/WP > 70% WP all-electric COP > 3

Warmtepomp met Vloerverwarming Kenmerken van vloerverwarming: Comfortabel Energie besparend Langere opwarmtijd Geen isolerend tapijt Geïsoleerde vloer Kosten € 45,00 per m2 Infrezen zonder stof

Warmtepomp COP 4 Gemiddelde wintertemperatuur 4oC Uitgaande temperatuur 45oC -> COP 3

Soorten warmtepompen Lucht – lucht Bron: buitenlucht Afgifte: lucht + Kosten - Comfort Lucht – water Bron: binnenlucht Afgifte: water + Kosten - Vermogen water – water Bron: bodem Afgifte: vloer - Kosten + Comfort lucht – water Bron: buitenlucht Afgifte: vloer/radiatoren + Kosten + Comfort

Toekomst zonder aardgas Goede keuze: Lucht –water warmtepomp + Lage investering + Goed comfort + Geen gas aansluiting +/- kosten “niet meer dan anders”

Besparingen – All-electric Huidige situatie Gas verbruik: 1900 m3 Gas ketel: ja, HR Gas haard: nee Bewoners: 3 personen Woonkamer: vloerverwarming Slaapkamers: radiatoren *

Besparingen – All-electric Nieuwe situatie Warmtepomp Verdeling HR/WP: 100% WP Verwachte COP: 3

Besparingen – All-electric

Niet meer dan anders Kosten voor de all-electric warmtepomp 6 kW € 5.600,= Kosten voor een HR gas ketel € 1.800,= Netto kosten voor de warmtepomp € 3.800,= Besparing op de energiekosten per jaar € 290,= Extra onderhoudskosten € 50,= Eenvoudige terugverdientijd: 3800 / 240 = 16 jaar CO2 besparing 1000 Kg per jaar

Toekomst met minder aardgas Beste keuze voor de bestaande bouw hybride warmtepomp + Lage investering + Uitstekend comfort + Lage maand kosten +

Besparingen – Hybride Huidige situatie Gas verbruik: 1900 m3 Gas ketel: ja, HR Gas haard: nee Bewoners: 3 personen Woonkamer: vloerverwarming Slaapkamers: radiatoren *

Besparingen – Hybride Nieuwe situatie Hybride warmtepomp Verdeling HR/WP: 70% WP Verwachte COP: 3,7

Besparingen – Hybride

Aanbod

Niet meer dan anders Kosten voor de hybride warmtepomp 4,4 kW € 4.000,= Kosten voor een HR gas ketel € 1.800,= Netto kosten voor de warmtepomp € 2.200,= Besparing op de energiekosten per jaar € 200,= Extra onderhoudskosten € 50,= Eenvoudige terugverdientijd: 2200 / 150 = 14 jaar CO2 besparing 900 Kg per jaar

Hybride warmtepomp (lucht-water) in combinatie met PV-installatie Het Warmte effect Hybride warmtepomp (lucht-water) in combinatie met PV-installatie Wil Zweemer

Energetisch effect (op de meter) Vóór: Circa 3500 kWh elektriciteit en circa 2000 Nm3 aardgas Ná: Circa 5625 kWh elektriciteit en circa 820 Nm3 aardgas én 2850 kWh terug levering, dus netto 2775 kWh elektriciteit Bruto productie PV-installatie (gemeten op omvormer): ca 4230 kWh Met saldering betekent dit een minder verbruik van: (3500-2775= ) 725 kWh elektriciteit En de WP: (2000-820=) 1180 Nm3 aardgas Dat komt samen overeen met een emissiebeperking van 5000 kg CO2 Conclusie: De warmtepomp ‘verdringt’ circa 1180 Nm3 aardgas met circa 3350 kWh, wat neerkomt op een COP van 3,4 gemiddeld over het jaar.

Overzicht 2017 Elektriciteitsverbruik 5626 kWh Productie 4230 kWh Terug levering 2847 kWh Gasverbruik 818 m3

Woningwaarde in relatie tot Investering in WP en PV-installatie Vóór: Woning waarde € X00.000 met energielabel C Ná investering: Woningwaarde € X11.000 met energielabel A * Investeringen: WP-installatie € 6000,00 meerprijs tov CV € 4000,00 PV-installatie € 7000,00 Totaal extra investering: € 11.000,00 Conclusie: De aanschaf en installatie van een WP en PV-installatie levert een potentiële hogere verkoopprijs voor de woning op gelijk aan de extra investering. Daarnaast daalt de energienota met circa 200 + 660 = € 860,00 per jaar. * Bron: Woningen met energielabel A leveren gemiddeld tien procent meer op bij verkoop dan een verder identieke woning met label D. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg in samenwerking met de Universiteit Maastricht

Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMF & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 21.00 uur Ervaringen met een warmtepomp Wil Zweemer 21.10 uur De leverancier van Het Warmte Effect - Warmtepomp Daniel Lodders, Saman Groep 21.40 uur Vragen over de warmtepomp Daniel Lodders, Wil Zweemer en Niek Tramper 22.00 uur Afsluiting van de avond