H10 Gezondheid

10.1 Goed geregeld Niet teveel en niet te weinig

Glucose Glucose is een brandstof, dit hebben alle cellen nodig om te kunnen leven. Het glucosepeil in het bloed moet daarom altijd constant blijven. Teveel aan glucose is schadelijk voor de cellen Organen die samen zorgen voor een constante bloedsuikerspiegel: -alvleesklier (insuline/glucagon) - lever (opslag glycogeen) -spieren (opslag glycogeen)

Glucose stofwisseling suikerziekte

Bloedsuikerspiegel oefenen

Nog andere functies van de lever Van aminozuren nieuwe eiwitten maken Van vet cholesterol maken Giftige en overtollige stoffen afbreken Gal maken Ijzer opslaan

Nieren

Havo examen 2010

10.2 Je huid

Hoe geneest een wondje? Bloedplaatjes knappen open Komt een stollingsstof vrij Fibrinogeen (eiwit in het bloedplasma) reageert met die stof er vormt fibrinedraden Daarin blijven rode bloedcellen hangen Er ontstaat een korstje verdieping bloedstolling (2.54)

Pigment in de opperhuid

UV a /UV b /UV c

10.3 Ziek Virus

Virus Om zich te vermeerderen  nemen ze in de cel van een ander organisme de controle over van de stofwisselingsfabriek van die gastheercel. Virussen bestaan alleen uit stukje dna of rna en een eiwitmantel. Dus geen organisme. Antibiotica werken alleen tegen bacteriën. Ons lichaam kan virussen wel onschadelijk maken met antistoffen.

bacterie Eencellig organisme Vermeerdering door celdeling Wel te bestrijden met antibiotica Flemming) (vanaf 26.34) Antibiotica resistentie (1.28 min) ‘Ziek van toilet’ kennis van nu (9.35 min)

Incubatietijd Tijd die zit tussen moment van besmetting en het krijgen van klachten Bij griep duurt dat enkele dagen maar bij aids kan het jaren duren voordat je klachten krijgt. In de incubatietijd kun je wel anderen besmetten

Beter worden: zonder ingrijpen Witte bloedcellen: vreetcellen Witte bloedcellen maken antistoffen: immuniteit Witte bloedcellen herkennen ziekteverwekkers aan de antigenen=eiwitten aan de buitenkant van de ziekteverwekker

Beter worden door inenten Actieve immuniteit: inenten met verzwakte ziekteverwekker (lichaam gaat zelf antistoffen maken) Passieve immuniteit: inenten met antistoffen (lichaam maakt niet zelf antistoffen, dus volgende keer weer ziek door dezelfde ziekteverwekker)

Koorts Opgewekt door giftige stoffen ziekteverwekkers Witte bloedcellen geven signaalstoffen af waardoor hypothalamus hoger wordt ingesteld Daardoor werkt de afweer beter Te hoog (42) is schadelijk omdat dan enzymen dood gaan Q koorts 35 min

Orgaantransplantatie Een donororgaan in een ander lichaam plaatsen Risico op afstoting door het lichaam : De witte bloedcellen van de ontvanger vinden het donororgaan een lichaamsvreemd object en gaan antistoffen maken tegen het nieuwe weefsel Ja of Nee?/ wie donor? Chronische ziek=langdurig (vaak hele leven) ziek Donor=diegene die een orgaan geeft

§ 10.4 Ongezond? Zembla 35 min http://www.rijksoverheid.nl/