Francée Aarts Arts Medische Milieukunde GGD Rivierenland, Tiel

Gezondheidsrisico’s bodemverontreiniging Verontreiniging eerste 0,5 meter Welke stoffen? Ernst verontreiniging? Welke blootstellingroutes?

Interventiewaarden Ernstige verontreiniging=concentratie > interventiewaarde Interventiewaarden: Risico voor de mens Risico voor het milieu Interventiewaarden gebaseerd op meest gevoelige risico mens ecologisch Lood 530 (300) 580 Koper 8600 190 Zink 46100 720 Paktotaal 40

Resultaten bodemonderzoek ‘t Pieterplaatsje Matige verontreiniging met zink en barium Sterke verontreiniging met lood in 3 van de 27 boringen Waarden: 460, 1000 en 1100 mg/kg ds

Barium, zink: risico voor milieu Lood: mogelijk gezondheidsrisico

Bronnen van lood Voeding Drinkwater (loodhoudende waterleidingen) Lucht (loodhoudende benzine)

Blootstelling aan lood bij bodemverontreiniging Inname van gronddeeltjes: m.n. kinderen bij spelen Inname via gewassen, geteeld op verontreinigde bodem SUS Volw kind inname 50 mg/dag 150 mg/dag Bodemdeeltjes 1 dag/week 3 dagen/week Wonen met tuin: consumptie knolgewas 10% consumptie bladgewas 10 % Wonen met moestuin consumptie knolgewas 50% consumptie bladgewas 100 % Toetsing levenslange blootstelling (wonen met tuin): 1460 mg/kg ds Toetsing blootstelling kinderjaren (‘kinderspeelplaats’): 300 mg/kg ds

Gezondheidsrisico lood risico voor kleine kinderen (1 tot 6 jaar); lager IQ (intelligentie quotiënt) Belangrijke bron van lood was loodhoudende benzine. Andere bronnen waren loodhoudende waterleidingen. Hoge concentraties lood: bloedarmoede, moeheid, verminderde nierfunctie Relatief lage concentratie: daling IQ (daling 3 IQ punten per 10 microgr/l PAK (250 verbindingen) Ontstaan bij verbrandingsproducten (verbranden hout, olie, kolen, braden vlees, roken sigaretten, uitstootgassen) Kankerverwekkend. Over de niet-carcinogene effecten van PAK is weinig bekend (mogelijk negatief effect op immuunsysteem, voortplantingsstelsel, aderverkalking)

Lood Toetsing aan GGD-normen Inname van gronddeeltjes: Maximaal aanvaardbare concentratie is 600 mg/kg ds (landelijke GGD-waarde) ‘Gevoelige’gewassen voor loodopname: aardappelen, prei, wortelen, boerenkool, sla, andijvie, spinazie. Modellen geven o.h.a. een overschatiing van plantopname. Door variatie in gewasteelt vindt uitmiddeling van overschrijdingen mbt consumptie

Conclusie gezondheidsrisico ‘t Pieterplaatsje Barium en zink geen gezondheidsrisico Lood mogelijk gezondheidsrisico door inname van bodemdeeltjes

Advies GGD In afwachting van de sanering contactmogelijkheden beperken: volledige begroeiing/bedekking van het terrein

Vragen, opmerkingen? Contactgegevens: GGD Rivierenland 0344-698700