Hoofdstuk 6 Leven binnen de grenzen van het mogelijke. ILLICH Ivan De dubbelle drempeltheorie

Illich steunt op Aristoteles OORDELEN: vormt de menselijke wetenschap HANDELEN: vormt het menselijke samenleven MAKEN: ordent de verhouding van de mens tot het stoffelijke « als het MAKEN de overhand krijgt op het handelen en oordelen gaan we de verkeerde richting uit »

De uniciteit van de mens ONGELIJKHEID ONTOLOGISCHE ongelijkheid De uniciteit van de mens Een rijkdom goed GEPRODUCEERDE Ongelijkheid Niet dezelfde kansen Onrechtvaardigheid slecht

Relativiteit van begrippen. Het begrip vooruitgang is relatief. De betekenis van het begrip wordt bepaald door het standpunt dat de gebruiker van het begrip inneemt. (andere voorbeelden: ) groot-klein rechts-links Boven-onder enz.

Ik ga vooruit, want vooruit is langs hier NEEN, Ik ga vooruit want vooruit is langs hier

Ik ben groter Neen, ik ben groter Neen ik ben groter en roder

Vooruitgang en ontwikkeling volgens Illich « Vooruitgang zou moeten betekenen groeiende bekwaamheid in zelfvoorziening in plaats van groeiende afhankelijkheid van onderontwikkelde gebieden waardoor de kloof arm<rijk blijft groeien.

continuumbegrippen Autonome energie Heteronome energie Handwerktuig Krachtwerktuig Autonome productiewijze Heteronome productiewijze gebruikswaarde ruilwaarde

a.middel-doel inversie b.radicale monopolievorming c.moderne armoede d.contraproductiviteit verzadigingsdrempel Synergie: het juiste midden tussen autonome en heteronome krachten leidt tot een conviviale samenleving Efficiëntiedrempel: Lage globale doeltreffendheid

Middel-doel inversie middel doel verzadigingsdrempel middel doel

Middel-doel inversie: geneesmiddelenmisbruik Patient(middel) Medicament(doel) verzadigingsdrempel Medicament(middel) Patient(doel)

Middel-doel inversie:grootschaligheid Student(middel) School(doel) verzadigingsdrempel School(middel) Student(doel)

Radicale monopolie van de technocratie en de heteronome productiewijze Wat is economisch monopolie? Ik heb de alleenverkoop en bepaal de prijs. De concurrentie is uitgeschakeld. Als consument kan ik ontsnappen door iets anders te consumeren. Wat is het radicale monopolie? Ik ben als consument zo geïndoctrineerd dat ik niet meer op het idee kom dat er nog alternatievan zijn om mijn behoeften te vervullen.

Moderne armoede De afhankelijkheid van de door de heteronome krachten geproduceerde goederen wordt zo groot dat de autonome bevrediging van eigen behoeften wordt vernietigd. Vb. Kind te midden van bergen speelgoed « verveelt zich » omdat zijn autonoom vermogen van creatief spel door een teveel vermoord is.

Contraproductiviteit: 1.afnemende meeropbrengst 2.negative externaliteiten 3.negatieve internaliteiten Specifieke contraproductiviteit: verstopping Paradoxale contraproductiviteit: verlamming

convivialiteit