Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Dit is het eerste blad zie notitiepagina. In september 2012 starten wij met de opleiding Mechatronica N3. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Monostabiel elektrisch bediend 3/2-ventiel Het ventiel schakelt als de spoel wordt bekrachtigd. Als de spoel niet meer wordt bekrachtigd zorgt de veer ervoor dat het ventiel in de ruststand terug keert. Dit symbool betekent dat het ventiel indirect wordt bediend. De spoel schakelt inwendig een luchtkanaaltje open waardoor het ventiel omschakelt. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Monostabiel elektrisch bediend 5/2-ventiel Het ventiel schakelt als de spoel wordt bekrachtigd. Als de spoel niet meer wordt bekrachtigd zorgt de veer ervoor dat het ventiel in de ruststand terug keert. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Bistabiel elektrisch bediend 5/2-ventiel SET RESET Het ventiel heeft twee standen. Door de spoel aan de SET zijde te bekrachtigen schakelt het ventiel om. Nadat de SET is bediend blijft het ventiel in deze stand staan totdat de RESET wordt bediend. Het ventiel keert dan weer terug in de uitgangspositie. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Bistabiel elektrisch bediend 5/2-ventiel SET RESET 14 12 Als de spoel met code 14 wordt bekrachtigd dan wordt poort 1 verbonden met poort 4 Als de spoel met code 12 wordt bekrachtigd dan wordt poort 1 verbonden met poort 2 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Geheugens L N L N SET RESET Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Geheugens SET RESET Reset dominant Set dominant Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Geheugens Wat is dominant SET of RESET? Antwoord: RESET Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Geheugens Wat is dominant SET of RESET? Antwoord: SET Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Spoel in het stroomkringschema 1Y1 1Y2 1Y1 1Y2 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Voorbeeld, spoel in het stroomkringschema Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers, eindschakelaars Cilinder A 1A1 a0 1b1 a1 1b2 A+ = commando cilinder uit A- = commando cilinder in symbool in stroomkringschema Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers, eindschakelaars Voorbeeld Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers Cilinder B 1B1 b0 1b1 b1 1b2 B+ = commando cilinder uit B- = commando cilinder in symbool in stroomkringschema Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers symbool magnetische 2-draads sensor In de meeste gevallen worden sensoren op cilinders uitgevoerd in een 3-draads uitvoering . Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers Bruin + 24V Zwart schakeldraad Blauw – 24 V De sensor krijgt een vaste voeding (24 V), bruin en blauw Als de sensor bediend wordt door de zuiger van de cilinder dan wordt de 24 V doorgeschakeld naar de zwarte draad. Vaak geeft een led aan dat de sensor is geschakeld. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers Aansluitschema 3-draads sensor Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Signaalgevers in het stroomkringschema Als de sensor bediend wordt door de zuiger van de cilinder dan wordt de 24 V doorgeschakeld naar de zwarte draad. In dit geval schakelt de sensor een spoel van een relais De sensor krijgt een vaste voeding (24 V) Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Cilinder met signaalgevers, eindschakelaars Voorbeeld Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Schakelformules Voorbeeld start 1A1+ = start . 1b1 1A1- = 1b2 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Directe- en indirecte besturing Directe besturing, de ventielen worden direct aangestuurd door S1 en S2 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Directe- en indirecte besturing Directe besturing, de ventielen worden direct aangestuurd door a0 en a1 en S1 en S2. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Directe- en indirecte besturing Indirecte besturing, de ventielen worden aangestuurd door relaiscontacten van K1 en K2. De relais worden aangestuurd door de drukknoppen. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Directe- en indirecte besturing Indirecte besturing, de ventielen worden aangestuurd door relaiscontacten van K1, K2 en k3. De relais worden aangestuurd door de drukknoppen en de sensoren a0 en a1. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Volgordeschakelingen Binnen de elektro-pneumatiek lossen we de volgordeschakelingen op de zelfde manier op als bij de pneumatische volgordeschakelingen. De methode van oplossen: Stap 1: bewegingsdiagram tekenen Stap 2: signalen tekenen Stap 3: afleiden schakelformules Stap 4: commando’s tekenen Stap 5: controleren tegenstrijdige signalen Stap 6: tekenen elektro-pneumatisch schema Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Volgordeschakelingen Aan de hand van een voorbeeld gaan we een volgorde besturing uitwerken. Ontwerp een elektro-pneumatische schema met een indirecte besturing voor twee cilinders met als volgorde: A+ (B+ A-) B- Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Volgordeschakelingen Uitwerking stap 1 Volgorde A+ (B+ A-) B- in het bewegingsdiagram tekenen Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 2, signalen tekenen Het startsignaal en de sensoren voor de begin- en eindpositie van de cilinders intekenen Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 2, onderzoek geheugens 20 = 1 21 = 2 A 0 1 0 0 + B 0 0 2 0 Geen dezelfde getallen dus geen geheugen nodig 0 1 2 0 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 3, afleiden schakelformules 1 2 3 4 We kijken naar de signalen die voor de wissellijn hoog worden. Let op, wissellijn = wissellijn 4 SA = start . b0 RA = a1 SB = a1 RB = a0 . b1 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 4, tekenen commando’s 1 2 3 4 SA = start . b0 RA = a1 SB = a1 RB = a0 . b1 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 5, controleren tegenstrijdige signalen SA = start . b0 RA = a1 SB = a1 RB = a0 . b1 De set en reset signalen vormen geen tegenstrijdigheden dus de schakelformules kunnen zo in het pneumatisch schema worden verwerkt. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Opbouw elektro-pneumatisch schema Het elektro-pneumatisch schema bestaat uit twee delen. Hier zijn de schakelformules verwerkt Deel 1 Hier sturen de ingangen, start en sensoren, de relais aan. Deel 2 Hier sturen de relaiscontacten de spoelen van de ventielen aan Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Opbouw elektro-pneumatisch schema Eerste deel schema tekenen. Dit is altijd hetzelfde. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Opbouw elektro-pneumatisch schema Tweede deel schema tekenen. Het tweede deel van het schema is afhankelijk van de schakelformules. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Opbouw elektro-pneumatisch schema Het complete schema Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Stap 6, tekenen elektro-pneumatisch schema SA = start . b0 RA = a1 SB = a1 RB = a0 . b1 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Volgordeschakelingen Aan de hand van een voorbeeld gaan we een tweede volgorde besturing met geheugen uitwerken. Ontwerp een pneumatische besturing voor twee cilinders met als volgorde: A+ B+ B- A- Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Volgordeschakelingen Uitwerking stap 1 Volgorde A+ B+ B- A- in het bewegingsdiagram tekenen Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 2, signalen tekenen Het startsignaal en de sensoren voor de begin- en eindpositie van de cilinders intekenen Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 2, onderzoek geheugens 20 = 1 21 = 2 A 0 1 1 1 0 + B 0 0 2 0 0 Dezelfde getallen dus een geheugen nodig 0 1 3 1 0 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 3, afleiden schakelformules We kijken naar de signalen die voor de wissellijn hoog worden. Let op, wissellijn = wissellijn 4 SG = start . a0 RG = b1 SA = start . a0 RA = b0 . G SB = a1 . G RB = b1 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 4, tekenen commando’s 1 2 3 4 5 SG = start . a0 RG = b1 SA = start . a0 RA = b0 . G SB = a1 . G RB = b1 Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Uitwerking stap 5, controleren tegenstrijdige signalen SG = start . a0 RG = b1 SA = start . a0 RA = b0 . G SB = a1 . G RB = b1 De set en reset signalen vormen geen tegenstrijdigheden dus de schakelformules kunnen zo in het elektro-pneumatisch schema worden verwerkt. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Stap 6, tekenen elektro-pneumatisch schema A+ B+ B- A- Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3

Schemalezen elektro-pneumatiek 1 Opbouwen volgordeschakelingen in FluidSim Bouw nu de twee schakelingen op in FluidSim en test de werking. Kijk goed of je de schakelformules herkend in de schema’s. Module 6 Basis pneumatiek 04-03-2013 Mechatronica N3