taak 6. Geboorte en nazorg Voorbereiding (blz. 57) Grondig theorie bestuderen. Stel verhelderingsvragen en maak van deze taak een PP. Luister naar de uitleg van de docent Maak de Vragen (blz. 70). Controleer met de klas de antwoorden. Bewaar een uitwerking voor jezelf, bijvoorbeeld op VIBE

6.1 De 4 stadia Voorbereiding(uier, banden, kling en slijm) Ontsluiting (weeën; op het einde komt de waterblaas) 2-12 uur Uitdrijving (begin: pootjesblaas) 0,5-6uur Bij stuitligging langer door: ONTBREKENDE WIGVORM MOEDER PERST MINDER Nageboorte (>24 uur= aan de nageboorte blijven staan)

6.2 (Afwijkende) geboorte Geboortehulp: Achterstel reinigen Handen wassen Glijmiddel gebruiken Opvoelen (ligging, ontsluiting cervix en schede, leven, ligging navelstreng, grootte kalf) Kop- of stuitligg.

Knie: Knie -> half terug geslagen. -> volledig teruggesl. Levenstekenen: tussenklauw, slik- of anus-reflex

Ander afwijkende liggingen Rugligging in kopligging Rugligging bij een stuitgeboorte Tarsaalligging: achterbenen in de hak gebogen bij stuitligging Heupligging: achterbenen gestrekt naar voren bij stuitligging Teruggeslagen kop

Te doen tijdens geboorte Onsluiting baarmoederhals Elastisch: wachten of oprekken Geen rek: dierenarts bellen Levenstekenen, Tussenklauwreflex Slikreflex Anusreflex

Te doen tijdens geboorte Oprekking schede en kling Te weinig: oprekken met glijmiddel Blijft weinig: dierenarts bellen Ligging navelstreng controleren Vooral bij stuitligging belangrijk Controleren grootte kalf: dikte onderpootjes

6.3 Professionele hulp Meten is weten: Hele hand tussen schouder kalf en bekken koe: vlotte geboorte Twee vingers: zware geboorte Geen ruimte: dierenarts bellen

Neersnoeren Voordelen liggende verlossing: Kalf wordt geboorteweg ingedrukt Minder trekkracht nodig Bekken wordt ruimer Koe en kalf kunnen niet vallen

Bevestiging touwtjes

Vervolg 6.3, blz 65 Trekken tijdens buikpers Juiste trekrichting Koe perst mee Bekken is dan ruimer Juiste trekrichting Stuitligging Kopligging Trek aan het kalf in plaats van aan de koe

Vervolg 6.3, blz. 65 Het veeverlos apparaat -> als het nodig is -> met indicator over trekkracht film verlossing kalf geboorte kalf film keizersnede koe Kalf draaien ? : zie blz. 63 Afzagen bij dood kalf -> laatste “red middel”

6.4 De verlossing van een zeug film geboorte big nestgedrag zeug Zorg voor goed milieu big bij geboorte Snelle biestopname 3-5 uur duur geboorte Iedere big zijn eigen nageboorte Stagnatie door: te grote big, dwarsligger, stress in de stal en weeënzwakte (ca-tekort of vermoeidheid)

7.5 Na de geboorte: de juiste zorg Zwak kalf op gang helpen Hondenzit Koud water over kop Beademen (voorpoot of mond op mond) Respirot op tong voor ademhaling Op de kop hangen Slijm verwijderen Bicarbonaat tegen verzuring Normale zorg: droogwrijven, navel, biest, bijspeentjes verwijderen

Zorg voor de koe Let op eventuele 2-ling Koe snel laten staan (voorkom slaapbenen) Wees bedacht op kalfziekte (niet volledig leegmelken)