Carthago: de grote rivaal van het Romeinse Rijk De Punische oorlogen Carthago: de grote rivaal van het Romeinse Rijk

Hoofdvragen Wat waren de belangrijkste oorzaken van de Punische oorlogen? Geef een samenvatting van het verloop van de oorlogen. Wat was de rol van Hannibal hierin?

Voorgeschiedenis De stichting van Rome door de eerste koning Romulus, 753 v. Chr.

De koningstijd (753-509 v. Chr.) Voorgeschiedenis De koningstijd (753-509 v. Chr.) 7 mythische koningen Laatste 3 Etruskisch Einde koningstijd: verkrachting Lucretia door kroonprins, verdrijven koning door Brutus

Republiek (509-27 v. Chr.) Senaat + 2 consuls aan de macht Voorgeschiedenis Republiek (509-27 v. Chr.) Senaat + 2 consuls aan de macht Begin uitbreiding rijk: eerst steden omgeving Rome, daarna rest Italië Rond 270 v. Chr. heel Italië veroverd Machtige handelsstad Carthago werd nerveus van groei en invloed Rome

Carthago (in huidig Tunesië) Gesticht door koningin Dido uit Phoenicië (nu Libanon) Belangrijke handelsstad Handelsposten op de eilanden Sicilië, Sardinië en Corsica Mythische oorsprong conflict met Rome?

De eerste Punische oorlog (264-241 v. Chr.) Conflict op Sicilië Carthago en Rome mee gemoeid als patronen Rome won Werd hierdoor grootste zeemacht

De gevolgen voor Carthago Carthaagse generaal bij 1e Punische oorlog: Hamilcar Barca Vader van Hannibal Carthago verstevigde positie in Spanje, om verlies eilanden te compenseren

De tweede Punische oorlog (218-201 v. Chr.) Heftigste oorlog uit Romeinse geschiedenis Geniale Carthaagse generaal Hannibal Begon in Spanje Daarna reis naar Italië

De tocht over de Alpen Hannibal trok op naar Rome 2e Punische oorlog De tocht over de Alpen Hannibal trok op naar Rome In 218 stak hij de Alpen over Enorm leger: soldaten, lastdieren, machines, olifanten. Veel verliezen: vertrokken met 40.000 man, aangekomen met 26.000

Slag bij Trasumeense meer (217 v. Chr.) 2e Punische oorlog Slag bij Trasumeense meer (217 v. Chr.) Een van eerste slagen Romeinen afgemaakt Paniek in Rome Dictator: Q. Fabius Maximus (cunctator) Consul hierna: L. Aemilius Paullus

Slag bij Cannae (216 v. Chr.) Romeinen afgeslacht: 50.000 doden 2e Punische oorlog Slag bij Cannae (216 v. Chr.) Romeinen afgeslacht: 50.000 doden Consul Aemilius Paullus gesneuveld Na deze slag had Hannibal de kans om naar Rome zelf op te trekken, maar hij gaf de soldaten liever rust

‘Ne haec pugna morte consulis funesta sit. Etiam sine morte tua satis lacrimarum luctusque est!’ ‘Deze strijd moet niet bezoedeld worden met de dood van een consul. Ook zonder jouw dood is er genoeg aan tranen en rouw!’ (vert. 26A)

‘Nuntia publice patribus, ut, priusquam Hannibal victor adveniat, urbem Romanum muniant. Privatim Q. Fabio nunties L. Aemilium Paullum memorem praeceptorum eius vixisse et mortuum esse.’ ‘Bericht in het openbaar aan de sentatoren dat ze, voordat Hannibal als overwinnaar aankomt, de Romeinse stad versterken. Moge je persoonlijk aan Quintus Fabius berichten dat Lucius Aemilius Paullus gedachtig aan zijn voorschriften heeft geleefd en is gestorven. (Vert. 26A)

‘Vincere scis, Hannibal, victoria uti nescis.’ Haec mora unius diei saluti urbi et imperio fuit. Si Hannibal verbis Maharbalis paruisset, Romam fortasse expugnavisset. ‘Je weet te overwinnen, Hannibal, maar je weet je overwinning niet te gebruiken.’ Dit oponthoud van een dag was tot redding voor de stad en het rijk. Als Hannibal de woorden van Maharbal gehoorzaamd had, zou hij Rome misschien hebben veroverd.(Vert. 26B)

Afloop 2e Punische oorlog Hannibal trok niet op naar Rome Romeinen met leger naar Spanje en Carthago Hannibal terug geroepen om Carthago te verdedigen Rome verslaat Carthago in Afrika

‘Vicit ergo Hannibalem non populus Romanus, totiens caesus et fugatus, sed sentatus Carthaginiensis me revocando.’ ‘Dus niet het Romeinse volk, zo vaak afgeslacht en op de vlucht gejaagd, overwon Hannibal, maar de Carthaagse senaat door mij terug te roepen.’ (Vert. 26C)

Saepe litora Italiae respexit, deos et homines accusans, quod non cruentos ab Cannensi victoria milites Romam duxisset; Scipionem ausum esse Carthaginem ire, qui consul hostem Poenum in Italia non vidisset. Vaak keek hij om naar de kusten van Italië, terwijl hij goden en mensen vervloekte, dat hij niet zijn bebloede soldaten meteen na de overwinning bij Cannae naar Rome had geleid: Dat Scipio het had gedurfd naar Carthago te gaan, die als consul de Carthaagse vijand in Italië niet had gezien. (Vert. 26C)

2e Punische oorlog Slag bij Zama (202 v.Chr.) Hannibal vraagt Scipio om vrede, Scipio weigert Scipio verslaat Hannibal definitief bij Zama (vlakbij Carthago) Carthago moest vloot afstaan, betalen aan Rome, gebieden aan Rome overdragen

Slag bij Zama

Kortom: Begin conflict Rome + Carthago grootmachten Concurrentie op gebied van handel 1e Punische oorlog Strijd om Sicilië Rome wint: macht over zee 2e Punische oorlog Hannibal + olifanten over de Alpen Schijnover-winning Rome wint 3e Punische oorlog Totale verwoesting Carthago (volgende les meer)