Vorming alcohol- en drugcoach

INHOUD HET PROFIEL ACHTERGROND EN KADERING PROTOCOL AFRONDING

1. Het Profiel Alcohol- en drugcoach

Sportivos 1. Het profiel A&D-coach

Vorming Alcohol- en drugcoach HET PROFIEL ACHTERGROND EN KADERING PROTOCOL AFRONDING

A&D COACH Kennismaking Wie ben je? Waarom A&D-coach? Wat houdt deze functie in volgens jou? Wat houdt deze functie NIET in volgens jou? 1. Het Profiel A&D Coach

WAT HOUDT DEZE FUNCTIE JUIST IN? BEVOEDGDHEDEN Club stimuleren om PREVENTIEVE INITIATIEVEN te nemen AANSPREEKBAAR ZIJN voor ideeën, signalen en specifieke noden DOORVERWIJZEN naar geschikte hulp Adviseren en stimuleren van de club om PREVENTIEVE INITIATIEVEN te nemen in het kader van alcohol- en drugpreventie op basis van de noden van de club. AANSPREEKBAAR voor ideeën, signalen en specifieke noden van andere clubleden die te maken hebben met alcohol en andere drugs en vertaalt deze naar preventieve initiatieven. DOORVERWIJZEN naar geschikte hulp 1. Het Profiel A&D Coach

WAT HOUDT DEZE FUNCTIE NIET IN? De A&D-coach is GEEN Hulpverlener Politie-agent 1. Het Profiel A&D Coach

INHOUD HET PROFIEL ACHTERGROND EN KADERING PROTOCOL AFRONDING

2. Achtergrond & kadering

2. ACHTERGROND EN KADERING 2.1. WAT ZIJN DRUGS? 2.2. QUIZ: SPORT EN MIDDELENGEBRUIK 2.3. WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? 2. Achtergrond en kadering

2.1 Wat zijn drugs? Wat verstaan jullie onder DRUGS 2. Achtergrond en kadering

2.1 Wat zijn drugs? Een stof die geest beïnvloedt: Gevoel Gedrag Waarneming Ingenomen met dat doel. Kan leiden tot afhankelijkheid. 2. Achtergrond en kadering

2. ACHTERGROND EN KADERING 2.1. WAT ZIJN DRUGS? 2.2. QUIZ: SPORT EN MIDDELENGEBRUIK 2.3. WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 1  HOGER  LAGER 1. Alcoholgebruik bij sporters hoger of lager dan bij niet-sporters?  HOGER 2. Alcoholgebruik hoger of lager bij teamsporten dan bij individuele sporten? 3. Alcoholgebruik hoger of lager bij sporten op een hoog niveau dan op laag niveau?  LAGER 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 2 HOGER LAGER Tot tien uur na de consumptie van alcohol kan het uithoudingsvermogen lager zijn dan normaal  HOGER Zelfs tot 24 uur na de consumptie van alcohol 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 3 HOGER LAGER “Het cannabisgebruik bij sporters ligt hoger of lager dan bij niet-sporters?”  LAGER 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 4 FOTO-ronde: herken jij volgende drugs? DOE- OPDRACHT FOTO-ronde: herken jij volgende drugs? Weg want dan prijs geven in handouts? 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 4 - Oplossing Weg want dan prijs geven in handouts?

2.2 QUIZVRAAG 5 WAT KOST DAT EIGENLIJK? DOE- OPDRACHT WAT KOST DAT EIGENLIJK? Verbind het juiste product met de juiste kostprijs* * Dit zijn richtprijzen, in de praktijk kan de prijs variëren, naargelang bijvoorbeeld de kwaliteit van het product. 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 6 “Alcohol verhoogt het risico op blessures”  FEIT FEIT OF FABEL “Alcohol verhoogt het risico op blessures”  FEIT 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 7 “Alcohol is goed tegen stress voor de wedstrijd” FEIT OF FABEL “Alcohol is goed tegen stress voor de wedstrijd”  FABEL 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 8 “Een joint roken helpt tegen stress voor de wedstrijd” FEIT OF FABEL “Een joint roken helpt tegen stress voor de wedstrijd”  FABEL 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 9 “Bier is goed tegen dorst na de match”  FABEL FEIT OF FABEL “Bier is goed tegen dorst na de match”  FABEL 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 10 HOGER LAGER Duurt het verwerken van 5 glazen alcohol langer of korter dan 5 uur? (langer = hoger; korter = lager)  HOGER Voor 5 glazen duurt het 7,5uur 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 11 HOGER LAGER Moet je om de calorieën van 3 pinten te verbranden meer of minder dan een uur hardlopen? LAGER Namelijk ca. 36 minuten Doe de test op: www.sportwijs.be/zelftest- alcohol 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 12 HOGER LAGER “Cannabis is lang traceerbaar: Eén joint kan tot 3 dagen na het roken in de urine worden aangetroffen” (Hoger betekent meer dan 3 dagen, lager betekent minder dan drie dagen.)  HOGER Zelfs tot 5 dagen 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 13 SPIEREN SQUATTEN Wie het langst volhoudt wint. DOE- OPDRACHT SPIEREN SQUATTEN Wie het langst volhoudt wint. 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 14 “Door te sporten word ik sneller nuchter”  FABEL FEIT OF FABEL “Door te sporten word ik sneller nuchter”  FABEL 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 15 “Van alcohol val je sneller in slaap”  FEIT FEIT OF FABEL “Van alcohol val je sneller in slaap”  FEIT 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 16 “Vrouwen worden vlugger dronken dan mannen”  FEIT FEIT OF FABEL “Vrouwen worden vlugger dronken dan mannen”  FEIT 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 17 “Cannabis is prestatieverhogend”  FABEL FEIT OF FABEL “Cannabis is prestatieverhogend”  FABEL 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 18 “Alcohol zorgt voor meer energie tijdens het sporten” FEIT OF FABEL “Alcohol zorgt voor meer energie tijdens het sporten”  FABEL 2. Achtergrond en kadering

2.2 QUIZVRAAG 19 HOGER LAGER “In een standaardglas whisky (3,5 cl.) zit twee keer zoveel alcohol als in een pint bier (van 25 cl.)” LAGER 2. Achtergrond en kadering

 ALCOHOL  CANNABIS  CANNABIS  CANNABIS 2.2 Quizvraag 20 DOE- OPDRACHT SIGNALEN HERKENNEN: IS HET EEN SIGNAAL VAN CANNABIS- OF ALCOHOLGEBRUIK?  ALCOHOL  CANNABIS  CANNABIS  CANNABIS 2. Achtergrond en kadering

2. ACHTERGROND EN KADERING 2.1. WAT ZIJN DRUGS? 2.2. QUIZ: SPORT EN MIDDELENGEBRUIK 2.3. WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? 2. Achtergrond en kadering

2.3 WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? Een persoon hoeft niet verslaafd te zijn om op een problematische manier met A&D om te gaan. VANAF WANNEER IS GEBRUIK EEN PROBLEEM IN DE SPORTCLUB? 2. Achtergrond en kadering

2.3 WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? GEESTELIJK LICHAMELIJK WAT IS EEN VERSLAVING VOLGENS JULLIE? 2. Achtergrond en kadering

2.3 WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? ENKELE CIJFERS

2.3 WANNEER IS ER SPRAKE VAN EEN PROBLEEM? Het MMM-model Mens Milieu Middel MENS: Persoonlijkheid, geslacht, leeftijd, gemoedstoestand, fysieke conditie, kennis en opvattingen, waarden en normen, motieven, biochemische kenmerken, sociale vaardigheden, zelfvertrouwen, … MIDDEL: Aanbod, werking en invloed, effect, risico op afhankelijkheid, hoeveelheid, frequentie, wijze van gebruik, … MILIEU: Context van gebruik, gezin, school, vrienden, hobby, belangrijke derden, subcultuur, uitgaanscultuur, media, socio-economische factoren, cultuur, wetgeving, … 2. Achtergrond en kadering

INHOUD HET PROFIEL ACHTERGROND EN KADERING PROTOCOL AFRONDING

3. Het Protocol Alcohol- en drugcoach

3. Het Protocol 3.1. Preventie-initiatieven nemen 3.2. Openstaan voor ideeën, signalen en noden van andere clubleden 3.3. Het registratieformulier invullen 3. Het Protocol A&D Coach

3.1. Preventie-initiatieven HET PROTOCOL Je denkt na over op welke manier je problemen met alcohol en/of drugs kan voorkomen Je streeft ernaar dat gebeurtenissen die zich in de club voordoen, leiden tot een aanpak die een herhaling van deze gebeurtenissen voorkomt. Je probeert aandacht rond alcohol en drugs actief te houden. Je toetst preventieve initiatieven af bij de mede-A&D- coach(es) of bij de werkgroep Sportivos Je geeft, op vraag of spontaan, advies en informatie aan het bestuur, Je vraagt ondersteuning aan het preventiewerk tabak, alcohol en drugs wanneer nodig. 3. Het Protocol A&D Coach

3.1. Preventie-initiatieven POSITIEVE PREVENTIE CASUS – ‘BAKKEN BIER IN DE KLEEDKAMER’ Klacht van mama van jeugdspeler: 16-jarige zoon heeft vaak alcohol gedronken wanneer hij thuiskomt. Blijkbaar wordt er na de trainingen telkens een bak bier voorzien in de kleedkamer. Dit kan voor haar absoluut niet door de beugel. Ze vraagt aan jou om hier op clubniveau iets aan te doen. Wat kan je met dit verhaal doen in de praktijk? Bedenk een actie waarmee je dit probleem zou aanpakken. Bepaal een concreet doel van je actie. 3. Het Protocol A&D Coach

Kadering probleemstelling 3.1. Preventie-initiatieven CASUS – ‘BAKKEN BIER IN DE KLEEDKAMER’ Kadering probleemstelling WAAROVER GAAT HET? UITLEG DE CASUS Product Alcohol, cannabis, andere drug? Omstandigheden Geïsoleerd probleem of iets dat vaker voorkomt in de club, strafbaar feit of niet, … Kenmerken van de doelgroep Jongeren/volwassen sporters, supporters, bezoekers, kantineklanten, alle clubleden, … Alcohol Het gebeurt vaker (na de trainingen) Strafbaar als er – 16- jarigen zijn betrokken. Strafbaar als wordt aangezet tot dronkenschap Jeugdspelers Trainers 3. Het Protocol A&D Coach

3.1. Preventie-initiatieven CASUS – ‘BAKKEN BIER IN DE KLEEDKAMER’ Van verhaal tot actie WAAROP GA JE FOCUSSEN? UITLEG WAT IS NODIG IN DE CASUS? OPLOSSINGEN GROEPJES Kennis Informatie over de gevolgen, risico’s van gebruik, wetgeving van bepaald product, clubregels, …   Kennis van wetgeving, zeker indien -16-jarigen betrokken zijn Kennis van het effect van alcohol op de recuperatie na het sporten Kennis van de eventuele clubregels over alcohol Attitudes Wat is ‘normaal gebruik’? Cfr. de richtlijn voor alcoholgebruik. Wat vinden we van alcoholgebruik? Wat vinden we van cannabisgebruik? Past gebruik bij sport? Neem je verantwoordelijk-heid t.a.v. gebruik? Sporten is gezond bezig zijn Na het sporten is het belangrijk te hydrateren Voorbeeldfunctie van de trainer tov jeugdspelers Moedig 16-jarigen niet aan tot alcoholgebruik Vaardigheden Eigen grenzen kennen, anderen aanspreken op gebruik, elkaar aan de afspraken herinneren, verantwoord schenken, … Jongeren leren omgaan met groepsdruk Trainer inzicht bieden in hoe voorbeeldfunctie positief aan te wenden Brochures over effecten van alcohol verspreiden Een infoavond organiseren over alcohol: zowel voor ouders als voor jeugdspelers Het spel ‘Homerun’ spelen in de jeugdploegen Een infoavond organiseren over alcohol: zowel voor ouders als voor jeugdspelers Gesprek met jeugdploeg en/of trainers van jeugdploegen: appelleren op voorbeeldfunctie 3. Het Protocol A&D Coach

3.1. Preventie-initiatieven CASUS – ‘BAKKEN BIER IN DE KLEEDKAMER’ Van verhaal tot actie WAAROP GA JE FOCUSSEN? UITLEG WAT IS NODIG IN DE CASUS? OPLOSSINGEN GROEPJES Structurele maatregelen Zichtbaar maken van clubregels, alternatieve fondsenwerving, … Alternatief aanbod voorzien in de kantine (goedkope, lekkere, non-alcoholische drank) Regelgeving Een aantal waarden en normen waar de club achter staat, vorm geven in een charter of clubreglement. Engagement opnemen in het charter: ‘We vinden het belangrijk het goede voorbeeld te geven, ook wat betreft alcohol en drugs’ In het clubreglement opnemen dat er geen alcohol wordt gedronken in de kleedkamers Affiches van Sportivos verspreiden, oa in de kleedkamer Alcohol uit de picture halen, met behulp van het plukboek ‘alternatieve fondsenwerving’ Een alcoholvrij alternatief voorzien De jeugdspelers met iets anders belonen dan een bak bier Opnemen in de clubregels dat er in de club geen gratis alcohol wordt aangeboden + laten tekenen door de spelers Opnemen in de clubregels dat er enkel in de kantine alcohol wordt geconsumeerd 3. Het Protocol A&D Coach

3.1. Preventie-initiatieven DE DOELEN VAN PREVENTIE Algemeen Problemen door middelengebruik voorkomen Concreet Mensen gaan op een verantwoordelijke manier om met middelen (van niet-gebruik tot schadebeperking), Het thema is bespreekbaar Mensen denken genuanceerd over middelengebruik Mensen gaan op een doordachte manier om met middelengebruik in hun omgeving en in de samenleving 3. Het Protocol A&D Coach

3. Het Protocol 3.1. Preventie-initiatieven nemen 3.2. Openstaan voor ideeën, signalen en noden van andere clubleden 3.3. Het registratieformulier invullen 3. Het Protocol A&D Coach

3.2. Openstaan voor ideeën, signalen en noden van andere clubleden HET PROTOCOL Iedereen kan bij de A&D-coach terecht met ideeën, noden of signalen. Je staat hiervoor open en grijpt dit aan om preventieve initiatieven op te starten. Persoonlijk verhaal? Ga er vertrouwelijk mee om en verwijs door voor een gesprek, advies of gepaste hulpverlening. 3. Het Protocol A&D Coach

3.2 Openstaan voor ideeën, signalen en noden van andere clubleden INHOUD 1. Het gesprek 3. De wet 2. Doorverwijzen 3. Het Protocol A&D Coach

LET OP VOOR DE 12 COMMUNICATIEBLOKKADES HET GESPREK OEFENING CASUS Je dochter/zoon komt naar je toe, met volgende boodschap: “Ik ben het voetbal echt beu. Het wordt veel te competitief. De lat ligt altijd zo hoog. Ik kan niet meer gewoon gaan sporten om mij te amuseren. Ik ga niet meer.”  Hoe zou jij reageren op deze situatie? LET OP VOOR DE 12 COMMUNICATIEBLOKKADES

HET GESPREK ACTIEF LUISTEREN Verken het idee/ de gebeurtenis. Vel geen oordeel Let op met interpretatie Neem perspectief 3. Het Protocol A&D Coach

HET GESPREK ACTIEF LUISTEREN Speel volgend filmpje af: https://www.youtube.com/watch?v=Ahg6qcgoay4 3. Het Protocol A&D Coach

HET GESPREK OEFENING CASUS “Bij de jeugdploeg: ouders rijden om beurt naar de uitmatchen. Enkele ouders drinken dan eigenlijk te veel om te rijden. Andere ouders komen dit bij jou aankaarten.” Wat kan je als A&D-coach doen? Wat is een passende preventieve actie? Hoe kan je dit structureel aanpakken? 3. Het Protocol A&D Coach

DOORVERWIJZEN A&D-COACH ≠ HULPVERLENER Komt er toch iemand naar je toe met een persoonlijk verhaal? Ga er respectovol mee om. Verwijs door naar De DrugLijn

DE WET SITUATIE 1 Wanneer er een strafbaar feit werd gepleegd in de sportclub. ALS INDIVIDU Rechtstreeks getuige van een aanslag tegen de openbare veiligheid, op iemands leven of eigendom  Kennis geven aan parket. Enkel feiten die je zelf vaststelt Niet aangeven wordt niet gesanctioneerd 3. Het Protocol A&D Coach

DE WET SITUATIE 1 (vervolg) Wanneer er een strafbaar feit werd gepleegd in de sportclub ALS SPORTCLUB Annonieme tip of aanklacht bij de politie Doorverwijzen naar drughulpverlening (gegevens via De DrugLijn) Niet toelaten dat iemand illegale drugs gebruikt 3. Het Protocol A&D Coach

DE WET SITUATIE 2 Wanneer je iemand die in groot gevaar verkeert moet helpen. SCHULDIG VERZUIM Elke burger is wettelijk verplicht iemand die in groot gevaar verkeert te helpen. Toestand zelf vastgesteld OF Beschreven door degene die hulp inroept 3. Het Protocol A&D Coach

DE WET SITUATIE 3 Wanneer je de privacy van de minderjarige moet afwegen met het ouderlijk gezag voor het nemen van belangrijke opvoedingsbeslissingen. Ouders hebben recht op informatie voor belangrijke opvoedingsbeslissingen. ~ Tenzij op voorhand ingestemd (bv. bij inschrijving)  Zoek samen met de jongere een weg voor het vertellen aan de ouders. 3. Het Protocol A&D Coach

3. Het Protocol 3.1. Preventie-initiatieven nemen 3.2. Openstaan voor ideeën, signalen en noden van andere clubleden 3.3. Het registratieformulier invullen 3. Het Protocol A&D Coach

3.3. Het invullen van een registratieformulier HET PROTOCOL Registratieformulier = soort logboek. Invullen na elke melding Anoniem, enkel door jezelf raadpleegbaar. Hiermee nood aan initiatieven in club staven. (Bijvoorbeeld acties rond veilig verkeer, info-avond voor ouders of sporters, sensibilisering van de jeugdploegen, vormingsnoden, nood aan groepsgesprek met de ploeg, …) 3. Het Protocol A&D Coach

3.3. Het invullen van een registratieformulier 3. Het Protocol A&D Coach

4. De Afronding

Wat wordt er van jou verwacht in Sportivos Zilver? 4. De Afronding

En nu? Maak je functie bekend in de club! Zorg dat iedereen weet wie je bent en wat je juist doet. Schrijf je in voor de nieuwsbrief Sportivos door te mailen naar sportivos@vad.be Ga aan de slag met de Checklist Sportivos Zilver en het registratieformulier. 4. De Afronding

Bedankt voor je deelname