Veroudering, mortaliteit en doodsoorzaken bij Dravetsyndroom 06-06-2017 Monique Veendrick,AVG Kempenhaeghe

Inleiding 22 jaar AVG Kempenhaeghe Volwassen en kinderen, baby’s en peuters vanaf 1999 Dravet; volgen klinisch beloop in al zijn facetten Herkenning beeld in de voorgeschiedenis bij de volwassen patiënten. Beetje geschiedenis beetje heden en een blik op de toekomst .

Dravet, SMEI, GEFS+ SCN1A mutatie geeft heterogeen beeld Ernstige vroegkinderlijke vorm; SMEI/Dravet genetisch heterogeen SCN1A, SCN2A, SCNB1, GABRG2, PCDH 19 Patiënten( SMEI+SCN1A mutatie) bekend bij Kempenhaeghe > 18 jaar per 01-01-2017; n=49 10-15 kinderen met Dravet syndroom opgenomen op Kempenhaeghe 3 patiënten met familieleden met dezelfde mutatie die geen of eenmaal in hun leven een epileptische koortsaanval gehad hebben.

Dravet syndroom 0-2jaar ( 1/40.000) Epilepsie 1e aanval voor < 1jr ;koorts en /of vaccinatie TC gegeneraliseerd of hemiconvulsie met vitale bedreiging EEG vaak niets te zien MRI niet afwijkend Na 1e aanval : afbuigen ontwikkeling Mortaliteit > 10 % doodsoorzaken SUDEP /SE Genetisch vaststellen mogelijk vanaf 2001;Ceulemans Antwerpen (Ned 2003 /Utrecht) Sudep; sudden unexpected death in epileptic patients / SE Status epilepticus

Dravet syndroom ;2-5 jaar Epilepsie: TC, myoclone aanvallen en atone aanvallen Vaak uitgelokt door kinderziekte en/of koorts Gegeneraliseerde epileptische ontladingen en ook multifocale epileptische activiteit in het EEG MRI geen afwijkingen Ontwikkeling stagneert; lopen vaak atactisch; vallen! Spraak achteruit; cognitie stagneert Typisch gedrag ;ASS Mortaliteit >10% SUDEP/SE

Dravet syndroom 5-18 jaar Epilepsie; Ontwikkeling Bont beeld van aanvallen EEG prefrontaal /multifocale epileptische activiteit interictaal / ictaal MRI niet afwijkend Ontwikkeling Motoriek hypertonie; rigiditeit; ataxie Typische houding met heupen, knieen, enkels in flexie achteruitgang spraak ASS Voeding: PEG / voedselweigering/ verminderde eetlust/ verslikken Mortaliteit : SUDEP/SE

samengevat 18-40jaar ataxie/ rigiditeit>> begin loopstoornissen/ADL Epilepsie stabiel therapieresistent Eetprobleem door eetlust vermindering; soms PEG nodig. Spraak/taal verminderd Verandering medicatie bij diagnose geeft redelijke kans op enige verbetering . Cave afbouw CBZ! 40+ Mn rigiditeit en krachtsverlies/ rolstoel; ADL Verslikken/aspiratie pneumonieen Epilepsie stabiel/SE risico bij pneumonie Verandering medicatie na diagnose >> verbetering

Verandering medicatie na diagnose Cbz - : afname myoclone aanvallen; toename TC aanvallen mogelijk (Snoeijen,et.al.2015) +VPA : vaak verbetering aanvalsbeeld; Bijwerkingen +STP :Verbetering aanvalsbeeld : gedrag!! +LEV: verbetering aanvalsbeeld: gedrag +CBD : 1 patiënt geen effect

Risico op overlijden Obtundation status Interictaal ontladingen zonder klinisch herkende aanvallen ; NCSE beeld Bij 2 patiënten Kh die overleden zijn (18-40 jaar) Aanvallen met langdurige apneus ; alle 4 patiënten overleden Nachtelijke aanvallen/ slaapkwaliteit Aspiratie+ pneumonie+ SE bij patiënten 40+ parasympathetische activiteit na TC aanval>> bradycardie en ritmestoornissen

Typisch voor Dravet syndroom? Ataxie: verminderde aanwezigheid Na ionen in purkinje cellen Hyperexitatie: verminderde na+ion activiteit in inhiberende corticale neuronen Koorts gevoeligheid: immuunfactoren bij vaccinatie /koorts mogelijk meer epileptogeniciteit Deterioratie: Neuropathologisch; geen verval van neuronen in corticaal weefsel

slotbeschouwing Onderdiagnostiek Longitudinaal beloop epileptische encefalopathie Of toch meer? Verschil met andere epilepsie syndromen Slikproblemen/ ataxie/hypertonie en rigiditeit ASS typisch (Berkvens,2016) Comorbiditeit PEG/LWI/##/ Therapeutische opties AED/KD/NVS/PEG/levodopa preventie en vroegbehandeling LWI

Toekomst Diagnose stellen bij volwassen patiënten AED zn. ( behoedzaam) aanpassen Anticiperen op gezondheidsproblemen; ontwikkelen healthwatch Longitudinaal prospectief volgen van baby’s met net gestelde diagnose Onderzoek naar onderliggende neurofysiologische en andere mechanismen Slaap onderzoek in relatie met sudep risico.

literatuur Autism and behavior in adult patients with Dravet syndrome (DS) J.J.L. Berkvens et.al. Epilepsy Behav 2011 Mortality in Dravet syndrome: Search for risk factors in Japanese patients Masako Sakauchi et.al. Epilepsia 2011, Carbamazepine and oxcarbazepine in adult patients with Dravet syndrome: Friend or foe? Snoeijen-Schouwenaars FM et. al. Seizure. 2015 Jul;29:114-8. Dravet syndrome as epileptic encephalopathy: evidence from long-term course and neuropathology. Catarino CB, et.al. Brain, 2011 Mortality in Dravet syndrome: A review. Shmuely S, et.al Epilepsy Behav. 2016 Dravet Syndrome: Diagnosis and Long-Term Course Mary B. Connolly, Can J Neurol Sci. 2016