Van harte welkom!

Programma: Hoge bloeddruk / hypertensie Een duo presentatie door internist Laila Niamut en Ineke Knot verpleegkundig specialist. Jeanette Stamps vertelt over de informatielijn van de Hart en Vaatgroep. Pauze Forum met Laila en Ineke Afsluiting

Hypertensie Laila Niamut, internist-nefroloog Ineke Knot, verpleegkundig specialist Maart 2017

Hypertensiepoli Sinds 2008 Locatie Martini Niercentrum Verpleegkundig specialist i.s.m. internist Verwijzing door huisarts of specialist Voorlichting en behandeling

Wat is hypertensie (een te hoge bloeddruk) ? Bloeddruk is de kracht waarmee het hart het bloed de vaten inpompt. Bovendruk (systolische bloeddruk) De bovendruk wordt gemeten als het hart samenknijpt. Dan is de druk het hoogst.  Onderdruk (diastolische bloeddruk) Als het hart zich ontspant, is de bloeddruk het laagst. Dit heet de onderdruk. Wanneer je bloed te hard tegen de wanden van je bloedvaten drukt, spreken we van een te hoge bloeddruk. Langdurig hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders. Dit bevordert het ontstaan van aderverkalking. Door slagaderverkalking worden de vaten minder elastisch en de bloeddruk neemt verder toe. Een goede bloeddruk is belangrijk om de hart- en vaten gezond te houden

Bloeddrukwaarden Systolisch Diastolisch Optimale bloeddruk: <120 en <80 Normale bloeddruk: <130 en <85 Hoognormaal: 130-139 of 85-89 Hypertensie: - Milde hypertensie: 140-159 of 90-99 - Matige hypertensie: 160-179 of 100-109 - Ernstige hypertensie: ≥180 of ≥110 Geïsoleerde Syst. hypert.: ≥140 en <90 ‘Richtlijnen Cardiovasculair Risicomanagement’ Volwassenen van 18 jaar en ouder, conform CBO-consensus. (Centraal Begeleidings Orgaan) Hypertensie: gebaseerd op het gemiddelde van twee of meer waarden, gemeten tijdens verschillende visites na aanvankelijke screening. De meeste artsen zullen pas de diagnose van een te hoge bloeddruk (hypertensie) stellen wanneer er bij iemand op tenminste drie verschillende momenten een te hoge bloeddruk is gemeten.

Symptomen Meestal geen klachten, “stille”aandoening. Bij extreem hoge bloeddruk vaak: hoofdpijn, kortademigheid, problemen met zien of duizeligheid.

Hypertensie Hartvaat risicofactor Prevalentie westerse populatie 4% leeftijdsgroep 18 -29 jaar 45% leeftijdsgroep >80 jaar Als iemand ouder wordt, stijgt de bloeddruk. De wanden van de slagaders worden wat minder soepel, waardoor het bloed iets minder makkelijk door de bloedvaten stroomt. Bij iemand met een hoge bloeddruk is de kracht op de vaatwanden groter dan normaal. Hierdoor kunnen op termijn de wanden van de bloedvaten beschadigd raken, een proces dat arteriosclerose (aderverkalking) wordt genoemd. Arteriosclerose begint vaak eerst in de kleinere vaatjes van het lichaam.

Primaire of ‘essentiële’ Hypertensie Primaire of ‘essentiële’ (95%) Secundaire (5%) Er kunnen duidelijke oorzaken zijn van een verhoogde bloeddruk, zoals een ziekte aan de bijnieren, een aangeboren nierafwijking, een nierontsteking, een vernauwing van de grote lichaamsslagader (aorta) of een vernauwing van een nierslagader. Dit is echter vrij zeldzaam; in 95% van de gevallen is de oorzaak niet precies bekend. Er zijn wel risicofactoren bekend die een rol kunnen spelen, zoals overgewicht, te zout eten, gebruik van alcohol en suiker, stress en erfelijke factoren. Ook diabetes (suikerziekte), nierziekten en zwangerschap kunnen de bloeddruk doen stijgen.

Risico’s hypertensie Schade aan de grote bloedvaten Etalagebenen 3x vaker bij HT Aderverkalking nierslagaders → HT Verwijding grote lichaamsslagader AAA) door plaquevorming en thrombusvorming bij HT Aderverkalking halsslagaders (vernauwing) → CVA Nierfunctieverlies Kreatinine klaring Microalbuminurie Vaatziekte in het oog Vaatverandering in het netvlies Risico’s hypertensie Hersen infarct/bloeding(CVA) 80% infarct 20% bloeding Ziekte van de hartvaten < 65 jaar 6 x vaker dan CVA LVH t.g.v. hoge bloeddruk ↑ spiermassa Risicofactor voor: hartinfarct, hartfalen, acute hartdood

Eindorgaanschade kan zijn: Linkerkamer hart verdikt (LVH) Verdikte arteriële vaatwand Gering tot mild nierfalen Eiwitverlies in urine (Albuminurie)

Andere Cardiovasculaire risicofactoren Hoogte van SBD en DBD Leeftijd Sekse Man > 55 jaar Vrouw > 65 jaar Roken Vetstofwisselingsstoornis 6. Vroege Hartvaatziekte in familie Abdominale obesitas/overgewicht Ras CRP ≥ 10 mg/l 8.

Diabetes mellitus Nuchter > 7.0 mmol/l Na het eten > 11.0 mmol/l HbA1c > 7% (nieuwe waarde = > 53 mmol/mol)

Potentiële bloeddruk verhogers

Behandeleffect Kans op ziekte van hart en bloedvaten Bij behandelen: verlaging systole met 10 – 12 mmHg verlaging diastole met 5 – 6 mmHg afname risico CVA 38% afname ziekte van de hartvaten16%

Medicamenteuze behandeling

Bijwerkingen

Meerdere pillen zijn vaak nodig.. 1 pil geeft gemiddeld 9/5 mmHg daling. Combinatie therapie: geeft meer daling en over het algemeen minder bijwerkingen, combineren van twee verschillende bloeddrukverlagende medicatie is circa vijfmaal effectiever.

Behandeleffect Obesitas (BMI = gewicht in kg / lengte in m² ) Normaal gewicht :     BMI tussen 18 en25 Overgewicht :            BMI tussen 25 en 30 Obesitas:                   BMI tussen 30 en 35 Morbide obesitas : BMI > 35 (met minstens 2 comorbiditeiten)                              BMI > 40 Gewichtsverlies 3 kg - ↓ RR 7/4 mmHg 12 kg - ↓ RR 21/13 mmHg

Behandeleffect Niet-farmacologische bloeddrukverlaging Zeker effectief voorkomen en behandelen van obesitas beperking van zoutconsumptie matiging van alcoholconsumptie verhoging van de kaliumconsumptie (groente en fruit) vetarm dieet Niet bewezen effectief verhoogde calciumconsumptie ontspanningstherapie, yoga en biofeedback vitaminen, foliumzuur, traditionele kruidenmiddeltjes

Bloeddruk meten Hoe doe je dat? ESH richtlijnen voor bloeddruk meten

Verschillende mogelijkheden voor bloeddruk meten Thuisbloeddrukmeting Dynamapmeting 24-uurs bloeddrukmeting: op indicatie

1. Thuisbloeddrukmeting Betere weergave van de dagelijkse bloeddruk Betere voorspeller voor ontstaan van hart- en vaatziekten Betere voorspeller voor krijgen van een beroerte Betere overeenkomst met orgaanschade …..dan de spreekkamermeting ESH Richtlijnen Praktijkrichtlijnen van de “European Society of Hypertension” voor klinische, ambulante en zelf bloeddrukmetingen

Variabiliteit van bloeddruk Bloeddruk: een variabel haemodynamisch fenomeen beïnvloed door verschillende factoren Meet omstandigheden Emotie Beweging Maaltijd Tabak Alcohol Temperatuur Ademhaling Volle blaas Pijn Leeftijd Ras Tijdstip van de dag (normaal laagst tijdens de slaap)

Instructie thuisbloeddrukmeting Uitvoering gedurende 7 aaneengesloten dagen, daarna 1 vaste dag per week ‘s ochtends direct na het opstaan: 5 minuten rust 2 metingen met tussenpoos van 2 minuten ‘s avonds voor de nacht

Houding patiënt Ontspannen (5 min) Rugsteun Benen naast elkaar Arm ondersteund, cuff ter hoogte van het hart Niet praten vóór en tijdens de meting 1e meting na 5 min rust 2e meting na 2 min rust

2. Dynamapmeting Dynamapmeting bij elk pk-bezoek Indien thuismeting onmogelijk, tussentijds Bloeddrukmeting HA/ praktijkondersteuner 5 minuten rust 2 metingen met tussenpoos van 2 minuten

3. Indicatie 24-uurs bloeddrukmeting Geaccepteerde indicaties Potentiële indicaties Vermoeden ‘witte jassen’ hypertensie Vermoeden nachtelijk hypertensie Vermoeden gemaskeerde hypertensie Hoge bloeddruk variabiliteit Vaststellen nachtelijk dip Resistente hypertensie Hypertensie tijdens zwangerschap Oudere patiënten Bepalen optimale behandeling Type 1 diabetes Evalueren symptomen die duiden op orthostatische hypertensie

Meervoudige risicofactoren Roken Passieve levensstijl Overgewicht Vetstofwisselingsstoornis Diabetes Mellitus

Zwaarwegende adviezen

Leefstijl maatregelen Zoutbeperking, minder werkt ook al 106 vs 184 mmol Na/dag (6 gram vs 10,8 gram) Slagman, BMJ juli 2011 Heerspink, ASN 2011

Informatie over de infolijn van de Hart en Vaatgroep door Jeanette Stamps

Pauze Schrijf al uw vragen aan Laila en Ineke op!

Dank voor uw aandacht en veilig naar huis! Volgende Hart en Vaatcafé is op 15 juni Alles over reanimatie De Presentaties van vanavond en de vraag en antwoorden komen op de site van het ziekenhuis en van de Hart en Vaatgroep.