Ethische Visies

3 Ethische Stromingen Deugdenethiek Plichtenethiek Utilisme Aristoteles (384 - 322 BCE) Verwerven van een deugdzaam karakter Plichtenethiek Emanuel Kant (1724 – 1804 CE) Mensen ervaren een innerlijke plicht Utilisme John Stuart Mill (1806 – 1873) Handeling is juist als ze bijdraagt aan het vergroten van het geluk van zoveel mogelijk mensen

Het Utilisme Het Begin: Epicurus Het Hedonisme: 'Waar het om gaat in de filosofie is het persoonlijk geluk, volgens Epicurus het hoogste goed in het menselijk leven. Centraal hierbij staat het vermijden van pijn en verdriet. Als de filosofie ons niet van onze angsten zou bevrijden, met name van onze angst voor de goden en voor de dood, dan zou er geen reden zijn om haar serieus te nemen.'

Epicurus Het Hedonisme: Niet streven naar direct geluk Streven naar uiteindelijk geluk → op de lange termijn Niet kweken van nieuwe verlangens

Jeremy Bentham Geinspireerd door Epicures 2 intrinsieke waarden: PIJN GENOT "de natuur heeft de mensheid onder het bestuur van twee soevereine meesters, pijn en genot."

John Stuart Mill Opgevoed door James Mill in visie van Bentham Publiceert het boek: Utilitarianism

Utilisme Niet letten op de handeling, maar op het gevolg van de handeling Gevolg moet nuttig zijn: Levert zoveel mogelijk mensen geluk op Egoisme is moreel onjuist

Kritiekpunten Utilisme Kijken naar totaal van geluk → minderheid die ongelukkiger wordt Het doel heiligt de middelen → mag je een slecht middel gebruiken om een goed doel te realiseren?

3 Ethische Stromingen Deugdenethiek Plichtenethiek Utilisme Aristoteles (384 - 322 BCE) Verwerven van een deugdzaam karakter Plichtenethiek Immanuel Kant (1724 – 1804 CE) Mensen ervaren een innerlijke plicht Utilisme John Stuart Mill (1806 – 1873) Handeling is juist als ze bijdraagt aan het vergroten van het geluk van zoveel mogelijk mensen

De Verlichting 'In deze periode ontstond een culturele stroming of beweging van intellectuelen in Europa met als doel het gebruik van de rede en het filosoferen te bevorderen. De rede gaat alleen maar af op feiten hoe verborgen die ook zijn. Verlichting stond aldus voor bevordering van de wetenschap en intellectuele uitwisseling. De propagandisten van de Verlichting bestreden het bijgeloof, misbruik van recht in kerk en staat, intolerantie en kwamen op voor zekere grondrechten.'

Immanuel Kant 'Kritik der reinen Vernunft' - Algemene Metafysica * Empirisch te controleren → komt voort uit “zuivere rede” - Speciale Metafysica * Eigenlijke doel metafysica → bv. 'Is er een God?' * Neemt afstand hiervan in zijn kritische periode

Centraal: 'mensen ervaren een innerlijke plicht' Plichtenethiek Centraal: 'mensen ervaren een innerlijke plicht' - Niet 'plicht' door iemand opgelegd - Wel 'autonome' ervaring → 'je geweten gebiedt je' Autos → zichzelf Nomos → wet Zelf handelen naar wat de algemene morele wet voorschrijft

'Hoe kun je weten waarin je plicht bestaat?' Wat is mijn plicht? 'Hoe kun je weten waarin je plicht bestaat?' - Ratio → je verstand - Jouw handelen → algemene wet - Niet gevolg van handelen → daad wel/niet goed hangt niet af van het gevolg Nut of geluk BEPAALD NIET moreel van handeling Alleen GOEDE WIL is van belang

Kritiekpunten Plichtenethiek - Houdt geen rekening met de omstandigheden waarbinnen gehandeld wordt bv. niet liegen als algemene wet → zijn er geen uitzonderingen te bedenken? - Er is veel aandacht voor de plicht van de mens → geen aandacht voor het karakter bv. de mens wordt niet alleen beoordeeld op zijn daden, maar ook om wie hij is → hij 'deugt wel' Als je eens een keer iets doet wat niet goed is, wat zegt dat dan over jou?