Lever en Nieren Les 1 di 2de uur 01-02-’11 Uitleg lever en nieren en opdracht Les 2 wo 3de uur 02-02-’11 Uitleg bloedonderzoek formulier, maken opdracht Les 3 vrij 9de uur 04-02-’11 (computer lokaal) Maken opdracht en wissel uit Les 4 di 2de uur 08-02-’11 Presentaties bloedonderzoek

Lever en Nieren Voorkennis quiz

Lever en Nieren: Homeostase

Lever Opslag Omzetten Afbreken Produceren Afgeven Leverslagader - Zuurstof Poortader Glucose, aminozuren, vetten, mineralen, vitaminen Afvalstoffen Gifstoffen Leverader Constant gehalte van voedingsstoffen Gal - Galzure zouten (emulgeren vetten) - Afvalstoffen Opslag Omzetten Afbreken Produceren Afgeven

Lever

Bouw Nieren

Nieren: uitscheiding water, zouten, afvalstoffen, gifstoffen

Lever en Nieren 1. Je lever zit rechts onderin je buik. 2. De galblaas produceert gal. 3. Glucose kan worden omgezet in glycogeen. 4. Als een deel van de lever verwijderd wordt, groeit de lever vanzelf weer aan. 5. De kleur van je ontlasting kan iets zeggen over de gezondheid van je lever. 6. Er gaan twee bloedvaten naar de lever. 7. De lever verwijdert gifstoffen uit je bloed. 8. Een van de functies van je nieren is het opslaan van stoffen. 9. Een nier bestaat uit nierschors, niermerg en nierbekken. 10. De nieren verwijderen alcohol uit je bloed. Onjuist Juist

Leverziektes http://www.youtube.com/watch?v=lwFoXxWkT9Y&feature=related

Bloedonderzoek Lever of Nier patiënt Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

Opdracht Lever of Nier patiënt Zoek dit in groepjes van twee uit (voor 2 patiënten) in les 1-3. Aan het eind van les 3 bespreken jullie je patiënten met 2 andere groepjes. In les 4 presenteert één van jullie welke bloedtesten en waarom je uit laat voeren. Gebruik voor deze opdracht als naslagwerken - kopie BVJ Thema 4.5-7 - samenvatting Bioplek - uitleg Bioplek Uitscheiding - Binas (82E, 84H, 85A-D) - bloedonderzoek formulier - extra info

Patiënt kom bij de dokter… Klachten Anamnese (symptomen, voorgeschiedenis, omstandigheden) Lichamelijk onderzoek Aanvullend onderzoek Bloed Scans/foto’s

Bloedonderzoek formulier

Patiënt 1 is geïnfecteerd met Hepatitis C Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

Patiënt 2 krijgt medicijnen die als bijwerking de lever kunnen aantasten Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

Patiënt 3 krijgt snel blauwe plekken en wondjes helen slecht Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

Patiënt 4 heeft last van pijn in de bovenbuik, ontkleurde poep, donkere urine en een gele en jeukende huid. Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

Patiënt 5 heeft last van een gezwollen buik en is een beetje geel Patiënt 5 heeft last van een gezwollen buik en is een beetje geel. De patiënt heeft een alcohol probleem Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

Patiënt 6 krijgt medicijnen die als bijwerking de nieren kunnen aan tasten. Bedenk wat deze patiënt kan hebben. Beschrijf welk(e) proces(sen) in de lever of nieren waarschijnlijk niet goed functioneren. Bedenk welke bloedwaardes in deze patiënt anders zijn in vergelijking met een gezond persoon (zie formulier en extra info). Zoek op wat deze waardes in het bloed een gezond persoon zijn (BINAS en extra info). Bedenk welke bloedwaardes je zou testen als je de arts van een van deze patiënten bent, hou hierbij rekening dat je maximaal 5 dingen mag testen in verband met de kosten en de hoeveelheid bloed die je mag afnemen van een zieke patiënt.

LEVER Problemen Schade ALAT/ASAT (γGT en Alk. fosfatase) Functie PT-INR Albumine Bilirubine (Ammoniak en Glucose) Oorzaken Hepatitis, cirrose alcohol virale Hepatitis A, B, C, D, E leververvetting

GAL Problemen Schade γGT en Alk. Fosfatase (ALAT/ASAT) Functie PT-INR (weinig gal minder vit K) Oorzaken Galstenen Tumor in de galweg of alvleesklier

NIER Problemen Functie Ureum Kreatinine (Albumine en Glucose in urine) Oorzaken Schade Bijwerking medicijnen Diabetes Hoge bloeddruk (zwangerschap)

Schema bron 25 Zoek op Welke stoffen de lever in gaan Wat er met deze stoffen kan gebeuren Hoe en waar worden deze stoffen uitgescheiden