SSRI Stoppen of doorgaan Wanneer ingesteld? Doel:

Belangenverstrengelingen Funkties: Psychiater POP poli Reinier van Arkel Geneesheer- Directeur Reinier van Arkel Docent Koster en Brekelmans Trainingen Raad van Toezicht Mind 2 Care

SSRI preconceptioneel Wat heb je nodig om daar een advies over te geven?

preconceptioneel consult Samenwerking van arts en patiënte (evt met partner) Arts geeft advies: Patiënte beslist Uiteindelijk beslist de patiënt. Je weet niet wat voor haar/hen belangrijk is. Wat het zwaarste weegt. Voorbeelden?

Advies Arts geeft professioneel en deskundig advies Gebaseerd op algemene kennis en wetenschap Toegespitst op de specifieke situatie van patiënte: Anamnese Psychiatrisch onderzoek (incl persoonlijkheid en IQ) Culturele achtergrond

Stoppen Wat kunnen de gevolgen zijn van stoppen? Recidief klachten Welke klachten en met welk gevolg/effect/schade

Doorgaan Wat kunnen de gevolgen zijn van doorgaan? Effect van SSRI gebruik op de Zwangerschap Partus Neonaat Borstvoeding

Indicaties voor SSRI Depressie Angst Dwang Eetstoornis Chronische Post Traumatische Stressstoornis (PTSS)

Still Face Experiment Youtube filmpje Still Face experiment https://www.youtube.com/watch?v=LJRVKcOZrmU https://www.youtube.com/watch?v=6czxW4R9w2g Youtube filmpje Still Face experiment

Depressie en angst Gevolgen voor patiënte en neonaat Gevolgen voor het gezin

Wetenschap Onbehandelde depressie en angsten in zwangerschap: Laag geboorte gewicht Vroeg geboorte Verstoorde psychische hechting Effect op de cortisol spiegel van de neonaat * zie samenvatting richtlijn SSRI en Zwangerschap 2012 * zie handboek psychiatrie en zwangerschap

Doorgaan??? SSRI: 2 – 3 % van de zwangeren gebruikt een SSRI Selectieve Serotonine Reuptake Inhibitor Voorbeelden: citalopram (Cipramil), paroxetine (Seroxat), sertraline (Zoloft) mirtazapine (Remeron), fluoxetine (Prozac)

Werkingsmechanisme Verhoogt de beschikbaarheid van de neurotransmitter serotonine Gevolg is een betere prikkeloverdracht in de zenuwcellen

Bijwerkingen Misselijkheid Hoofdpijn Slapeloosheid Moeilijke stoelgang Seksuele problemen

Effecten op de stemming Koster & Brekelmans Trainingen Effecten op de stemming Na 4 – 6 weken Langzame verbetering Sombere momenten  of dagen blijven voorkomen Verbetering van de slaap: doorslapen

Koster & Brekelmans Trainingen SSRI en Zwangerschap Weinig goed onderzoek gedaan Moeilijk om conclusies te trekken Weinig objectiveerbare effecten op de foetus Geen kennis van lange termijn effecten op zenuwstelsel  

Koster & Brekelmans Trainingen SSRI en Zwangerschap SSRI in de zwangerschap zijn niet gecontraïndiceerd Er is geen SSRI van voorkeur Routine echoscopische onderzoek is voldoende Geen indicatie voor overname in de 2de lijn (obstetrie) Psychische stabiele zwanger met SSRI gebruik: geen verwijzing POP poli noodzakelijk

Koster & Brekelmans Trainingen SSRI en de partus Geen bijzondere effecten op de partus B-D indicatie (ivm neonatale effecten)

Koster & Brekelmans Trainingen SSRI en de neonaat Post partum controle kinderarts Zeer kleine kans op PPHN (Pulmonale Persisterende Hypertensie bij de Neonaat) - 12 uur observatie van de neonaat in het ziekenhuis Mogelijk na 3 tot 5 dagen postpartum: enkele uren tot 1 dag neonatale maladaptatie (onttrekkingsverschijnselen) - instructie aan ouders - geen extra maatregelen nodig

Koster & Brekelmans Trainingen SSRI en Lactatie SSRI’s komen in de moedermelk in lage dosering Weinig schadelijke effecten bij a terme gezonde neonaat

Doorgaan of stoppen? Jantine Janssen 28 jaar nooit zwanger geweest Eénmaal depressieve klachten, 6 mnd geleden Huisarts geeft SSRI op haar aandringen Geen psychologische behandeling Herstel na enkele weken

Doorgaan of stoppen Marjella de Vries, 32 jaar, twee kinderen Al sinds 8 jaar bekend met angsten Veel psychologische behandeling gehad Uiteindelijk beter met SSRI sinds 6 jaar Eerst zwangerschap gestopt met SSRI: recidief Tweede zwangerschap doorgegaan: geen klachten

Doorgaan of stoppen Emma de Groot, 30 jaar, nooit zwanger geweest SSRI ivm angsten nu 3 jaar Start ten tijde van veel psychosociale stress Familiaire belasting voor angsten en depressies Moeder heeft postpartum depressie gehad Nooit afgebouwd

Doorgaan of stoppen Vera Boonstra, 30 jaar, nooit zwanger geweest SSRI sinds 4 jaar Bij start veel psychosociale problemen Nu goede relatie , werk etc. Enkele malen gestopt en direct weer klachten

Stoppen of afbouwen Bij plots stoppen met SSRI : Hartkloppingen Versnelde ademhaling Hoofdpijn Daarom: afbouwen in 7 – 10 dagen

Koster & Brekelmans Trainingen Conclusie Voorkomen van recidief angst en depressie is belangrijk SSRI hebben weinig nadelen Als het mogelijk is stoppen en andere behandelopties overwegen Preconceptioneel advies door arts met specifieke kennis over psychiatrische ziektebeeld, SSRI’s en effecten op zwangerschap (voor moeder en kind) en alternatieve behandelingsopties