Kruisingen & Rassen Fokkerij 2

Kruisen Waarom zou je willen kruisen met andere rassen? ▫Inteelt voorkomen ▫Zwak kenmerk van ras verbeteren ▫Heterosis (kruisingseffect, nakomelingen doen het beter dan verwacht)

Kruisen……………. moet bij het bedrijf en de omstandigheden passen is keuze van veehouder Is afhankelijk van het fokdoel

Soorten kruisingen Gebruikskruising Veredelingskruising Rotatiekruising Verdringingskruising

Gebruikskruising Kruising die bijv. wordt gebruikt bij melkkoeien waarvan je geen vaarskalf aan de melk wilt hebben. Kruising met vleesras ▫Kalf met meer vlees ▫Hogere slachtprijs

Veredelingskruising Verbeteren van een ras 1 keer kruisen met een ander ras Specifieke kenmerken van een ander ras in de veestapel fokken Voordeel: sterke eigenschappen van beide rassen worden samengevoegd. Goede eigenschappen oorspronkelijk ras blijft bewaard

Rotatiekruising Elke keer een ander ras inzetten bij het kruisen ▫Bijv. drieweg-rotatiekruising ▫Brown Swiss * Holsteiner * Fleckvieh Kan ook met 2 of 4 rassen Mengeling van rassen ▫Weinig kans op inteelt ▫Goede eigenschappen verschillende rassen behouden ▫Veel heterosis

Voorbeeld rotatiekruising

Verdringingskruising Wanneer er steeds gekruist met een nieuw ras en het oude ras wordt ‘verdrongen’. Bijv. Holsteinisatie in Nederland ▫Fries-Hollandse koeien zijn verdrongen door holsteindieren.

Kruisen in de praktijk Ken je een bedrijf dat gebruik maakt van kruisingen? Wat is de reden om te kruisen? Welke rassen worden hiervoor gebruikt? Waarom deze rassen?

Nederlandse koeienrassen NRS (Nederlands Rundvee Syndicaat) Fries Rundvee Stamboek (FRS) 3 Nederlandse Rassen ▫Fries-Hollands Vee ▫Groninger Blaarkoppen ▫Maas-Rijn-IJsselvee Voor Holsteinisering

Fries-Hollandse Ras (fh) Dubbeldoel Kleiner dan hf Compacte bouw Vruchtbaarheid Beperkte populatie NL (2009: 1541 kalveren) Conditie Hoge eiwitovererving Sobere omstandigheden

Groninger Blaarkop Dubbeldoel Klein Bespierd Vruchtbaarheid Eiwitgehalte Been- en klauwkwaliteit

Maas-Rijn-IJsselras MRIJ Roodbont Dubbeldoel Na HF grootste ras in NL Gebruik teruggelopen Robuust Hoog eiwitgehalte Vet-eiwitverhouding Geschikt voor kruisen

Buitenlandse Melkrassen Kruisen in de zoektocht naar ideale (melk)ras Veel gebruikte rassen: ▫Brown Swiss ▫Jersey ▫Fleckvieh ▫Montbéliarde ▫Zweeds Roodbont

Buitenlandse Vleesrassen 50% vleesras levert meer op dan 100% melkras Nakomelingen verkopen Gebruikskruising Veelgebruikte rassen: ▫Belgisch Witblauw ▫Blonde d’Aquitaine ▫Charlois ▫Limousin ▫Piemontese ▫Verbeterd Roodbont

Varkensrassen Nederlands Landras Bonte Bentheimer Large White

Nederlands Landras Bevleesdheid ▫Zwaardere hammen Mengelmoesje verschillende rassen Hoge vruchtbaarheid Goede moedereigenschappen

Bonte Bentheimer Goede vleeskwaliteit Vitaal Robuust Goede moedereigenschappen Vriendelijkheid

Large White (Yorkshire) Hoge vruchtbaarheid Goede vleeskwaliteit Goede moedereigenschappen Stressbestendig, rustig en vriendelijk ▫Veel gebruikt op kinderboerderijen

Aan de slag Opdracht 7 (kruisingen) ▫(45 min) Vragen 1 t/m 6 ▫nabespreken