Huidmiddelen Hoofdstuk 8 Farmacotherapie in de apotheek Okt 2015
Inhoud De huid Toedieningsvormen Keuze toedieningsvorm
De huid (Latijn: cutis) Grootste orgaan; oppervlak: 1,5 tot 2 m 2 Bestaat uit: Opperhuid (epidermis) Bescherming tegen invloeden van buitenaf Lederhuid (dermis) bevat bloedvaatjes, talgklieren, lymfekliertjes, zenuwuiteinden Onderhuids bindweefsel (subcutis) warmte, energieopslag, bescherming tegen stoten
De huid
Toedieningsvormen Vloeibaar Halfvast (smeerbaar op de huid) Vast (niet smeerbaar)
Toedieningsvormen: vloeibaar Oplossingen (solutio) Oplossingen in water, alcohol of propyleenglycol Bijv. depvloeistof Schudsels (lotion) Combinatie vaste stof en vloeistof Bijv. zinkoxideschudsel Smeersel (linimentum) Vet verdeeld in water (vloeibare emulsie) Bijv. Lanettesmeersel voor op behaarde hoofdhuid
Toedieningsvormen: halfvast Gel (mucilago) Vloeistoffen die verdikt zijn tot een halfvaste massa Vaak dik genoeg voor in een tube Vb. carbomeerwatergel Crème (cremor) Mengsel van water en vetten met emulgator Gemakkelijk afwasbaar > 20% vaseline vette creme
Toedieningsvormen: halfvast Zalf (unguentum) Vastere massa dan crèmes, bevat geen water Onderverdeling: Vette zalf alleen vet (+ gnm) watervrij met vaseline en paraffine Emulgerende zalf vet + emulgator (+ gnm) water opneembaar, hechten makkelijk op vochtige huid, makkelijk afwasbaar, bv. Lanettezalf Hydrofiele zalf macrogolzalf water opneembaar, indrogend effect Uitzondering: Koelzalf Vet + emulgator + water = crème
Toedieningsvormen: halfvast Pasta (pastae) Hoog gehalte vaste stof (vaak meer dan 50%) Onderverdeling: Stijve pasta vaste stof + vet bijv. zinkoxidepasta Weke pasta vaste stof + olie (+ evt. water) bijv. zinkoxide-kalkwaterzalf (ZOK-zalf) Waterige pasta vaste stof + water
Toedieningsvormen: vast Strooipoeders (conspergentia) Resorbeerbare strooipoeders, mogen (na sterilisatie) gebruikt worden op wonden, bv. resorbeerbaar strooipoeder Niet-resorbeerbare strooipoeders, bevatten vaak talk, op intacte huid, bv. strooipoederbasis
Keuze toedieningsvorm De gouden regel: Nat op nat Vet op droog
Keuze toedieningsvorm Nattende huid indrogend zinkoxidesmeersel of ZOK-zalf Na behandeling huid afdekken; na wisseling verband de huid schoonmaken met olie (bv. paraffine) Omslag gedrenkt, in bv. Water Droge huid Uitdroging tegengaan, bv. Vette crème, (vette) zalf Zalf geeft huid glanzend laagje, dus overdag crème en ‘s nachts zalf
Keuze toedieningsvorm Behaarde (hoofd)huid Behandelen met oplossingen en gelen: makkelijk afwasbaar Bv. lanettesmeersel Mondslijmvlies Moet goed hechten aan slijmvlies Hypromellosezalf