Oriëntatie op Communicatie- en Informatiewetenschappen Hoorcollege 3

Mededelingen / Nestor Hoorcollege-aantekeningen en quizzes blijven beschikbaar tot eind van het jaar. Inmiddels zijn 97 studenten op de Nestorsite geweest, 70 à 74 hebben de quizzes gemaakt en 26 hebben een homepage gemaakt. Discussion Board: V&A bevat o.m. info over homepages; wekelijkse discussies lopen goed (haal achterstand gauw in!) Problemen met inloggen: stuur mail aan

Overzicht Hoorcollege 3 Communicatie in context het SPEAKING - model Samenhang in communicatie textuele inferenties, sequentiële structuren Communicatie als samenwerking ‘common ground’, implicatures reprise: het SPEAKING - model

Transmission Model zender  kanaal  ontvanger wat dit model niet beschrijft: interpersoonlijke functies, doelen (niet- referentiële boodschappen) context (situatie/activiteit, rol van Z en O, kennis, common ground, cultuur,...) samenhang tussen uitingen

Communicatie

Taal en Context A:Ik heb een 14-jarige zoon, B:Da’s prima. A:en ik heb ook een hond. B:O, ‘t spijt me. Harvey Sacks

SPEAKING-model (Dell Hymes 1974) Setting, scenefysieke + sociale context P articipantsdeelnemers E nd doel(en) A ct sequence(taal-)handelingen K eytoon I nstrumentalitiestaal, kanaal / medium N ormsnormen, regels G enregenre (tekst-/gesprekssoort)

Sequentiële structuren (‘bijeenbehorende paren’) 1AEen pils graag. 2BAmsterdammertje? 2AJa, da’s goed. 1BKomt eraan.

Tekstuele inferenties 1: ‘bridging inferences’ Jan haalde de picknickspullen uit de auto. Het bier was warm. Inferentie: ‘het bier’ zat met de picknickspullen in de auto The baby cried. The mommy picked it up. Inferentie: ‘the mommy’ is de moeder van de baby en ze neemt hem op omdat die huilt

Tekstuele inferenties 2: ‘scripts’ en plannen Jan had honger. Hij ging naar de KPN-site en zocht het nummer van zijn favoriete Chinees. Benodigde kennis om dit tekstje te begrijpen: eten kun je telefonisch bestellen, bijv. bij Chinese restaurants telefoonnummers kun je op de website van KPN vinden

Samenwerkingsbeginsel H. Paul Grice (1975) Maak je gespreksbijdrage zo dat die, op de plaats waar je hem uit, voldoet aan de (impliciet of expliciet) overeengekomen doelen van het gesprek waaraan je deelneemt.

Zeggen en impliceren A:I'm out of petrol. B:There is a garage around the corner. A zegt iets over benzine (en bedoelt haar auto) en impliceert een vraag naar een benzinestation B zegt iets over een benzinestation en impliceert dat zijn informatie een oplossing biedt (dus o.m. dat het benzinestation naar zijn beste weten ook open is)

De “Gricean conversational maxims” Maxim of quantityzeg niet te weinig en niet te veel Maxim of qualityzeg niets waarvan je zelf denkt of weet dat het onjuist is of waarvoor je geen onderbouwing hebt Maxim of relationwees relevant Maxim of mannervermijd “obscuur”, onduidelijk taalgebruik vermijd ambiguïteit vermijd onnodig uitwijden (“be brief”) wees ordelijk, enz.

Conversational Implicatures AHeb je je huiswerk al gedaan? BMooi weer vandaag, hé? Vader tegen zoontje: Meneer Janssen! Wat is dit? Bediening in fastfood restaurant tegen hetzelfde jongetje: Meneer ? relation (relevance) manner

SPEAKING-model (Dell Hymes 1974) Setting, scenefysieke + sociale context P articipantsdeelnemers E nd doel(en) A ct sequence(taal-)handelingen K eytoon I nstrumentalitiestaal, kanaal / medium N ormsnormen, regels G enregenre (tekst-/gesprekssoort)