Gesubsidieerde bio-LNG keten? Waarom bio-LNG Wat is bio-LNG Wie zijn nodig voor een keten Wat zijn de problemen Hoe dit te realiseren Subsidie innovatiecontracten BMA Sustainability advice

Milieu en economie Fossiele bronnen zijn eindig Verminderen afhankelijkheid Versterken eigen economie CO2 emissie reductie – –30% < CO 2 tov – –duurzame energie 20% (nu 2%) Verbeteren luchtkwaliteit – –verminderen emissies NOx, fijn stof – –euro emissieklassen BMA Sustainability advice

Broeikasgas uitstoot Lokaal schadelijke uitstoot Benzine Diesel LPG benzine hybride CNG Biodiesel Gen. 1 bio CNG LNG Biodiesel Gen. 2 E85 Elektrisch/H2 LNG Energietransitie BMA Sustainability advice

biomethaan in mobiliteit gasvormig ( bio-)CNG – –personenauto’s – –bestelauto’s – –bestelbussen – –bussen vloeibaar ( bio-)LNG – –vrachtagens – –schepen en …. – –treinen BMA Sustainability advice

Liquified Natural Gas (vloeibaar aardgas) – –1 koolstof en 4 waterstofatomen – –fossiel aardgas bij C – –methaan gehalte van 85 tot 96 % – –LNG: 50 MJ / kg of 22,7 MJ / ltr – –diesel : 44 MJ / kg of 36,8 MJ / ltr bio-LNG – –uit : mest, GFT, agr. afval e.a. – –methaan gehalte vanaf 97 % – –productie goedkoper als fossiel LNG – –geen food-fuel discussie voor : – –wegtransport tot 40 ton treingewicht – –maar ook scheepvaart en treinen Wat is (bio) LNG ? BMA Sustainability advice

schoner (EEV of Euro 6) stiller dan diesel aanbestedingen overheid Toegang tot milieuzones % CO 2 neutraal Prestaties vergelijkbaar Imago Terugverdienen: – –bij km/jr : tvt 3-5 jr – –bij 7 jr expl. : km/jr Waarom (bio)-LNG BMA Sustainability advice

LNG trucks 4 leveranciers – –Mercedes: Econic – –Iveco : Stralis, Euro Cargo – –Scania: 270 en 310 pk – –Volvo: 460 pk dual fuel kenmerken trucks – –aanschaf : > € € – –opslagvolume: ltr – –actieradius: km – –verbruik diesel : 30 ltr op 100 km – –verbruik LNG : 30 kg op 100 km LNG prijs – –€ 0,75 – € 0,85 /kg (excl BTW) BMA Sustainability advice

Terugverdiencapaciteit BMA Sustainability advice

Maken van bio-LNG Kosten maken bio LNG € 0,75 - € 0,90 kg afhankelijk van : omvang van de plant aard feed stock feed in tarief proceskeuze subsidies BMA Sustainability advice

vergunningen Stakeholders in de keten afnemers / transporteurs vulpunt bevoegd gezag aanjager investeerder subsidie BMA Sustainability advice √ √ √ √ √ √ √√ leverancier biomassa producent voertuigen

Overheden –Provincie Zuid-Holland –Omgevingsdienst West Holland –Gemeenten Alphen, Gouda, Leiden Vergister : –Indaver (Delta) Leveranciers : –Cyclus, Alphen a/d Rijn, Gevulei Afnemers : –Hoogvliet, Verkerk, Duivenvoorde, van Uden, Detail Resultgroup, gem. Alphen a/d Rijn Vulpunt : –BP, HIT BMA Sustainability advice Wie zijn de stakeholders

Overheden –Aanbesteding GFT verwerking –Instand houden regionale keten –Vermijden staatssteun Vergister –Voldoende en constante aanvoer –Aanvoer van gelijke en goede kwaliteit –Productiekosten –Voldoende en zekere afname bio-LNG Afnemers –Juiste prijs bio-LNG –Juiste voertuigen Vulpunt –Investering versus omzet BMA Sustainability advice Wat zijn de uitdagingen

Wat doen de stakeholders Bepalen eigen haalbaarheid Bepalen investerings- en deelname bereidheid Gewenste ondersteuning Meewerken opstellen projectplan Ondertekenen Letter of Commitment (LoC) BMA Sustainability advice

Hoe een keten te realiseren Provincie financiert projectmanager Projectmanager benadert alle stakeholders Uitwerken projectonderdelen per stakeholder Opstellen projectomschrijving/-plan Ondersteunen stakeholders Invullen projectsheet (Stichting LNG TR&D) tbv deelname innovatie contract small scale LNG Bewaken traject toekenning Projectuitvoering BMA Sustainability advice

Innovatiecontracten 1. Small Scale (bio)LNG – –1 hoofdlijn 3 marktintroductie of hoofdlijn 4 sociale acceptatie 2. Groengas – – 2 programmalijn “toepassing” 60/40 verdeling van publieke en private middelen Indien voor 1 april 2011 – –Projectplan/-sheets – –LoC : Letter of Commitment Projectmanager – –Gerko Brouwer – – –06 – BMA Sustainability advice