Agentschap Integratie en inburgering Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid

Extern verzelfstandigd Agentschap Onthaal bureaus Integratie centra Sociaal tolk -en vertaal diensten Huizen van het Nederlands Kruispunt Migratie - Integratie Agentschap Integratie & Inburgering WIE ZIJN WIJ? ° 1 januari 2015 Extern verzelfstandigd Agentschap Samen gaan van 22 vzw’s Geïntegreerd werken = meer slagkracht Partner en ondersteuner van de andere Vlaamse beleidsdomeinen

Agentschap Integratie en inburgering Antwerpen (excl. stad Antwerpen) Oost-Vlaanderen (excl. Gent) Brussel Limburg Vlaams Brabant West-Vlaanderen Actief in 6 regio’s Brussel: NIET de sociaal tolk- en vertaaldienst en het Huis van het Nederlands Hoofdzetel in Brussel (Tour & Taxis)

Vzw Integratie en Inburgering Antwerpen Stedelijke Agentschappen in Antwerpen en Gent IN-Gent Vzw Integratie en Inburgering Antwerpen Nauwe samenwerking en afstemming

Inburgering Doelgroep inburgering verschilt naargelang stadium procedure Asielzoekers: Rechthebbend inburgeraar na 4 maanden in asielprocedure Erkend vluchtelingen en subsidiair beschermden: Verplicht inburgeraar vanaf toekenning verblijfsstatus Inburgeringstrajecten op maat NT2 + Maatschappelijke oriëntatie + trajectbegeleiding Loopbaanoriëntatie Diplomagelijkschakeling Nieuw: AMIF project hooggeschoolde nieuwkomers Inburgeraar kiest perspectief binnen traject: Professioneel perspectief Educatief perspectief Socio-cultureel perspectief

Verhoogde instroom asielzoekers en vluchtelingen In cijfers

Aanvragen asiel 1981-2015 2015 was in de geschiedenis van de asielaanvragen in ons land een nieuw recordjaar. 35.476 asielaanvragen (dossiers). Aantal betrokken personen ligt hoger: minderjarige begeleide kinderen worden niet geregistreerd. CGVS: richtlijn: aantal dossiers x 1,3 = werkelijke cijfer  ongeveer 46.100 betrokken personen. 2000 = Balkancrisis Grootste verschil met 2000 = beschermingsgraad ligt veel hoger! Nu rond 60% (APRIL: 1.147 beslissingen voor 1.450 personen, aan zo’n 930 personen bescherming toegekend) En nu ook “plots” – geen voorbereiding BRON: Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen, bewerking: Agentschap Integratie en Inburgering

Aanvragen asiel januari 2015 – maart 2016 APRIL: 1.300 Asielaanvragen geregistreerd BRON: Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen, bewerking: Agentschap Integratie en Inburgering

Aantal niet-begeleide minderjarige vreemdelingen dat asiel aanvroeg, januari 2015 – februari 2016 Totaal 3.919 aanvragen in 2015 Na september blijft het stijgen. Piek is pas in december. Opvallend is hier het sterke aandeel uit Afghanistan (65%) en de oververtegenwoordiging van jongens (92,5%). BRON: Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen, bewerking: Agentschap Integratie en Inburgering

Wat betekent dit voor Vlaanderen? We spreken over 44.760 aanvragen in 2015 Vlaanderen vangt ongeveer 45% op = 20.142 mensen Er is een beschermingsgraad van gemiddeld 60% = 12.085 mensen die zich kunnen vestigen in Vlaanderen (bij benadering)

Wat betekent dit voor Vlaanderen? Aantal opvangplaatsen op 1 juli 2015, 30 september 2015, 31 december 2015 en 18 maart 2016, naar regio

Asiel in een breder perspectief 2013: bijna 1,2 miljoen inwoners in Vlaanderen heeft een buitenlandse herkomst = 18% van de Vlaamse bevolking Ongeveer 500.000 ‘vreemdelingen’ (= geen Belgische nationaliteit) Ongeveer 700.000 personen die in de loop der jaren Belg zijn geworden en kinderen van personen met een vreemde geboortenationaliteit Bijna 1 op de 3 Vlaamse kinderen heeft een buitenlandse herkomst Asielzoekers zijn ‘maar’ een deel van wie naar België migreert: gezinsherenigers (= grootste groep), arbeidsmigranten,…. Groeiende diversiteit: gevolg van een stijgende instroom én van groeiende heterogeniteit van nieuwkomers in Vlaanderen (naar herkomstregio’s, demografische profielen, verblijfsredenen, … )

… terug naar asiel Wie zijn de aanvragers?

Aanvragen asiel 2015 – nationaliteit aanvragers Toestroom uit 4 landen verklaart de verhoging: Irak, Syrië, Afghanistan en in mindere mate Somalië. (Eritrea = eerdere golf) BRON: Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen, bewerking: Agentschap Integratie en Inburgering

Beschermingsgraad 2015 per nationaliteit erkenning als vluchteling subsidiaire bescherming weigering aantal beslissingen ten gronde Syrië 87,5% 10,1% 2,4% 2.792 Irak 46,8% 25,4% 27,8% 1.126 Afghanistan 40,4% 36,9% 22,7% 1.025 Somalië 34,5% 47,3% 18,2% 560 Andere nationaliteiten 1,9% 57,6% 7.866 Gemiddelde 50,5% 10,2% 39,2% 13.369 Opvallend is dat de vier nationaliteiten die de verhoging van de instroom uitmaken, ook allemaal een hoge beschermingsgraad hebben (97,6% Syriërs, meer dan 80% van de Somaliërs en meer dan 70% van de Afghanen en Irakezen krijgt een bescherming bij eerste beslissing van CGVS)  Dit is de uitdaging: deze personen zullen duurzaam verblijfsrecht in België verkrijgen BRON: Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen, bewerking: Agentschap Integratie en Inburgering

Profiel van asielzoekers, vluchtelingen en subsidiair beschermden Naar inburgeringsperspectief: Voornamelijk professioneel perspectief Overwicht Mannen: 70% VS gemiddelde inburgeraars = 50% Jonger dan de gemiddelde inburgeraar: +50% jonger dan 24 Naar opleiding Lagere opleiding dan gemiddelde inburgeraar 17% is niet of zwak gealfabetiseerd in het Latijns schrift 47% geen diploma of slechts diploma lager onderwijs 37% doorverwijzing naar Centra Basiseducatie voor NT2 Verschillen per nationaliteit Populatie: personen die een CONTRACT afsloten in de periode september 2015 – januari 2016 HvN: personen die een COVAARTEST aflegden in de periode september 2015 – januari 2016

Bron: Fedasil, bewerking AgII Opvang asielzoekers in Vlaanderen en Brussel naar leeftijd, februari 2016 Bron: Fedasil, bewerking AgII

Leeradvies Huis van het Nederlands BRON: Kruispuntbank Inburgering, verwerking Agentschap Binnenlands Bestuur en Agentschap Integratie en Inburgering

Uitdagingen voor het integratiebeleid Uitdaging omwille van : Hoge beschermingsgraad (60%) Snelheid creatie extra opvangplaatsen Snelle reactie vereist andere beleidsdomeinen (onderwijs – inburgering – woningmarkt – toeleiding naar werk – zorg voor welzijn) De uitdaging: Hoe krijgen we dit op korte termijn allemaal gemanaged? Hoe slagen we erin om, dwars door alle beleidsdomeinen en beleidsniveaus heen, nieuwkomers aansluiting te doen vinden op de arbeidsmarkt?

Asielprocedure en tewerkstelling Verloop asielprocedure - recht op opvang - recht op werk

Hoe verloopt de asielprocedure? Indienen asielaanvraag bij Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) = start asielprocedure  verblijfsrecht tijdens de hele procedure België bevoegd? DVZ onderzoekt en beslist: Terugsturen naar land dat bevoegd is voor asielaanvraag Doorsturen naar CGVS voor behandeling asielaanvraag Indienen asielaanvraag bij Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) = start asielprocedure verblijfsrecht tijdens de hele procedure: Attest van Immatriculatie (AI, ook wel ‘oranje kaart’ genoemd) België bevoegd? DVZ onderzoekt en beslist: Terugsturen naar land dat bevoegd is voor asielaanvraag: beroep mogelijk bij Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) maar zonder verblijfsrecht tijdens beroep! Doorsturen naar CGVS (= Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen) voor behandeling asielaanvraag CGVS onderzoekt dossier 3 mogelijkheden: Erkenning als vluchteling: definitief verblijfsrecht: elektronische B kaart Toekenning subsidiaire verblijfsrecht: tijdelijk verblijfsrecht (na 5 jaar: definitief): eerste 5 jaar elektronische A kaart, daarna B kaart Weigering: Bevel om het grondgebied te verlaten (BGV) 4. Beroep bij de RvV: bijlage 35

Weigering  Beroep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV): Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) onderzoekt dossier  3 mogelijkheden: Erkenning als vluchteling: definitief verblijfsrecht Toekenning subsidiaire verblijfsrecht: tijdelijk verblijfsrecht (na 5 jaar: definitief) Weigering Weigering  Beroep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV): Bevestigen weigeringsbeslissing Erkennen als vluchteling of toekennen subsidiaire bescherming Terugsturen naar CGVS voor verder onderzoek

Hoe verloopt de asielprocedure? Bron: www.cgvs.be

Hoe verloopt de asielprocedure? Copyright AgII (Odice), nagekeken door CGVS

Tijdens asielprocedure: recht op materiële opvang (Fedasil) Recht op opvang? Tijdens asielprocedure: recht op materiële opvang (Fedasil) Kost en inwoon: “bed, bad, brood” Maatschappelijke, medische, juridische en psychologische bijstand Een erkend vluchteling of subsidiair beschermde moet binnen 2 (of 3) maanden na toekenning verblijfsstatus de opvang verlaten Dan recht op financiële OCMW-steun. Asielzoekers hebben tijdens de asielprocedure (en tijdens een eventuele beroepsprocedure) recht op materiële opvang vanwege de federale overheid. Ze worden opgevangen in een opvangstructuur die erkend is door Fedasil: bijvoorbeeld een asielcentrum of een lokaal opvanginitiatief (LOI) van een gemeente. Dieper ingaan op financiële steun, sociale zekerheidsrechten en sociale bijstandsrechten? Mss wat raar om enkel over die opvang te spreken… + andere procedure voor opvang van NBMV

Recht op werken? Asielzoeker: Vrijwilligerswerk mag Werken als zelfstandige kan met een beroepskaart. Als het CGVS na 4 maanden nog geen negatieve beslissing heeft genomen, mag een asielzoeker een arbeidskaart C aanvragen Aanvraag arbeidskaart C en beroepskaart: Door de werknemer of zelfstandige zelf Bij de Dienst Economische Migratie van de Vlaamse overheid Arbeidskaart C: niet gebonden aan een bepaalde werkgever of functie= werknemer mag werken bij gelijk welke werkgever Vrijwilligerswerk mag natuurlijk niet alleen door een asielzoeker, maar ook door een erkende vluchteling of een subsidiair beschermde. De opvanginstantie moet helpen bij het zoeken naar vrijwilligerswerk. Fedasil moet op de hoogte gesteld worden als een asielzoeker vrijwilligerswerk gaat doen. Beroepskaart bekomen hangt af van het soort zelfstandige activiteit die uitgeoefend zal worden. Er mogen bv geen (grote) investeringen nodig zijn aangezien het om iemand met een precair verblijfsrecht gaat.

Subsidiair beschermde: Recht op werken? Erkend vluchteling: Mag werken als werknemer zonder arbeidskaart Mag werken als zelfstandige zonder beroepskaart Subsidiair beschermde: Mag werken als werknemer met arbeidskaart C Mag werken als zelfstandige met beroepskaart Meer informatie: www.vreemdelingenrecht.be

Aanvragen arbeidskaart C Aantal toegekende arbeidskaarten C   Aanvragen arbeidskaart C Aantal toegekende arbeidskaarten C asielzoekers 2 177 1 748 subsidiair beschermden 3 527 3 384 Totaal 5 704 5 132 Tabel 1. Aangevraagde een toegekende arbeidskaarten C in 2015, Vlaams Gewest Bron: Departement Werk en Sociale Economie, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering

Toegekende arbeidskaarten Top drie van de nationaliteiten (zowel bij asielzoekers als bij subsidiair beschermden): Afghanistan, Irak en Syrië. Toegekende arbeidskaarten C per maand (januari 2015-2016), Vlaams Gewest

Asielprocedure en Inburgering Inburgering en tewerkstelling

Inburgering Doelgroep inburgering verschilt naargelang stadium procedure Asielzoekers: Rechthebbend inburgeraar na 4 maanden in asielprocedure Erkend vluchtelingen en subsidiair beschermden: Verplicht inburgeraar vanaf toekenning verblijfsstatus Inburgeringstrajecten op maat NT2 + Maatschappelijke oriëntatie + trajectbegeleiding Loopbaanoriëntatie Diplomagelijkschakeling Nieuw: AMIF project hooggeschoolde nieuwkomers Inburgeraar kiest perspectief binnen traject: Professioneel perspectief Educatief perspectief Socio-cultureel perspectief

Professioneel perspectief Inburgeraar wil werken of beroepsopleiding volgen Meerderheid van de inburgeraars VDAB is prioritaire partner Standaard doorverwijzing van werkzoekenden Nieuw afsprakenkader in de maak Ook Agentschappen Antwerpen en Gent zijn betrokken Afstemming dienstverlening aan gedeelde klanten Geïntegreerde trajecten: gelijktijdig NT2- MO – beroepsopleiding i.p.v. sequentieel Gelijkwaardig aanbod over regio’s heen Nieuw afsprakenkader cf. situatie voordien: elk onthaalbureau eigen afspraken met regionale VDAB, verscheidenheid in aanpak

Tewerkstelling: enkele uitdagingen Voor het integratie- en inburgeringsbeleid én voor het tewerkstellingsbeleid Omgevingsanalyse samenvatting grote uitdagingen Voor asielzoekers / vluchtelingen / subsidiair beschermden: extra: welzijnstraject / traumaverwerking.

Uitdagingen Integratie en inburgering Werk en tewerkstellling Inzetten op geïntegreerde trajecten en flexibele trajecten op maat Sensibilisering werkgevers: beroepsbevolking van buitenlandse herkomst als tegengewicht tegen vergrijzing Sensibilisering omtrent randvoorwaarden Hervorming doelgroepenbeleid Vlaamse regering: personen van buitenlandse herkomst zijn geen specifieke doelgroep meer Het arbeidsmarktbeleid motiveren om blijvend in te zetten op de etnische kloof Duaal leren en werken mogelijk maken Integratiebeleid - Geïntegreerde trajecten: vb: MO-trajecten gecombineerd met een professionele opleiding en intensief Nederlands. Investeren in duurzame trajecten naar werk. Flexibele trajecten MO en NT2 - Randvoorwaarden: welzijn (vb: traumaverwerking), kinderopvang, mobiliteit, huisvesting,… - Het arbeidsmarktbeleid motiveren om blijvend in te zetten op de etnische kloof: expertise opgebouwd binnen het EAD-beleid dreigt weg te vallen. Daarom: het arbeidsmarktbeleid sensibiliseren om op een diepgaande manier het spoor « mobiliserende strategie tegen vooroordelen » uit het nieuwe EAD-beleid in te vullen (bron: http://www.werk.be/nieuws/focus-op-ieders-talent-niet-op-gebreken-vlaamse-regering-hervormt-ead-beleid) Tewerkstellingsbeleid Klaar zijn voor 2020: de bevolking van Belgische herkomst vergrijst en verlaat de arbeidsmarkt. De potentiële beroepsbevolking van buitenlandse herkomst is daarentegen jong: van de personen tussen 18 en 64 jaar in deze groep, is 80% jonger dan 40 jaar. De jonge bevolking van buitenlandse herkomst kan een tegengewicht vormen tegen de vergrijzing bij de bevolking van Belgische herkomst. (Bron: herkomstmonitor: http://www.werk.be/sites/default/files/herkomstmonitor_2015.pdf) Hervorming doelgroepenbeleid: de Vlaamse regering kiest in haar Regeerakkoord 2014 – 2019 voor drie doelgroepen: jongeren, ouderen en personen met een arbeidshandicap (Bron: conceptnota doelgroepenbeleid van Vlaams Minister Muyters). Duaal leren en werken: een vak leren op de werkvloer wordt een volwaardige kwalificerende leerweg. Dit is een interessante manier om de niet gekwalificeerde uitstroom tegen te gaan, maar dient nog verder op poten gezet te worden. Er moet dus werk gemaakt worden van zo kwalitatief mogelijke leerwerkplekken. (Bron: http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2015/07-03-duaal-leren.htm)

Wat doet het Agentschap Integratie en Inburgering? Reguliere werking en acties i.k.v. verhoogde instroom Omgevingsanalyse samenvatting grote uitdagingen

Onze reguliere werking MO Traject NT2 Inburgering Netwerkoverleg Maatwerk Projecten Vorming Advies Integratie: ondersteuning lokale partners Website Helpdesk Juridische dienstverlening Telefonisch tolken - Babel Tolkopleiding Tolken op locatie Sociaal tolken en vertalen Partner en ondersteuner van de andere Vlaamse beleidsdomeinen

Acties i.k.v. verhoogde instroom Monitoring info aan andere beleidsdomeinen en lokale besturen Infolijn Asiel en Integratie Voor professionals Per regio AgII Eerste aanspreekpunt Beantwoorden vragen – doorverwijzing – registratie en communicatie – ondersteuningsaanbod op maat Telefonisch en per mail

Overleg en afstemming Uitbreiding aanbod Aanbod Nederlands als tweede taal Regionaal overleg tussen besturen Partner in het overleg tussen beleidsdomeinen Proactief in de regio: bezoek lokale besturen en opvangcentra Uitbreiding aanbod Extra personeel inburgering en Huizen van het Nederlands Versneld traject certificering tolken Standaard Arabisch, Somali en Dari Aanbod NT2: afstemming met de onderwijsaanbieders per regio;

Contact Omgevingsanalyse samenvatting grote uitdagingen

Infolijn Asiel en Integratie Brussel infolijn.brussel@integratie-inburgering.be 0485/99 99 90 Limburg infolijn.limburg@integratie-inburgering.be 0485/99 99 91 Oost-Vlaanderen infolijn.oost-vlaanderen@integratie-inburgering.be 0485/99 99 92 Provincie Antwerpen infolijn.provincie.antwerpen@integratie-inburgering.be 0485/99 99 89 Vlaams-Brabant infolijn.vlaams-brabant@integratie-inburgering.be 0485/99 99 93 West-Vlaanderen infolijn.west-vlaanderen@integratie-inburgering.be 0485/99 99 94

Sociaal Tolken en Vertalen Limburg tolkendienst@limburg.be 011 30 57 52 Oost-Vlaanderen Greet.dekesel@oostvlaanderen.inburgering.be 09 321 86 59 Provincie Antwerpen tolkenvertaaldienst@provincieantwerpen.be 03 240 61 77 Vlaams-Brabant frieda.feijten@vlaamsbrabant.be 016 26 77 71 West-Vlaanderen tolkenvertaaldienst@desom.be 056 74 21 52 Ba-Bel (telefonische tolkendienst): 02 208 06 11 Steeds registratie vereist

Vragen? Bedankt voor uw aandacht 28/04/2017 Vragen? Bedankt voor uw aandacht Quentin Callens| Stafmedewerker Europa Quentin.callens@integratie-inburgering.be Jo Van Vaerenbergh | Expert Lokale Besturen Jo.VanVaerenbergh@integratie-inburgering.be Agentschap Integratie en Inburgering Centrale Zetel Tour & Taxis - Koninklijk Pakhuis Havenlaan 86C bus 212, 1000 Brussel www.integratie-inburgering.be kies "Lint › Invoegen › Tekst › Koptekst en voettekst" om hier de titel van de presentatie in te voegen.