Vallen? Voor mij geen struikelblok! Vrijdag 16 mei 2014 Werkconferentie Valpreventie

Verbeterproject Vallen in een 1 e lijnssetting en de (soms weerbarstige) praktijk Pim Leenders, fysiotherapeut Willemijn de Graaf, huisarts Berg en Dal

Aanleiding verbeterproject “Vallen” (in 1 e lijn) Kaderopleiding ouderengeneeskunde weinig informatie bekend bij ouderen over valgevaar/valrisico (afstudeerscriptie FT)

Verbeterproject “Vallen” (sept 2012) Doel: Analyseren van de mensen met een verhoogd valrisico in Berg en Dal. En deze groep informeren over de risico's en de behandelmogelijkheden van vallen. Wij informeren en de patient beslist zelf wat ze wel/niet gaan doen. Huidige situatie: Momenteel is er geen structurele analyse vallen door de huisarts en geen duidelijke verwijzing naar de fysiotherapie. Ook andere disciplines zijn momenteel niet betrokken. Wij zien alleen de groep mensen met het letsel en gaan dan mogelijk niet diep genoeg in op de reden van vallen. Er zijn geen duidelijke afspraken met de fysiotherapeut en/of de ergotherapeut.

Gewenste eind situatie Patiënten doelgroep structureler analyseren en deze groep beter inzicht laten hebben in de risico's van vallen en de behandelmogelijkheden. Zodat de patienten zelf de overweging kunnen maken of ze hiermee aan de slag gaan. We verwachten dat mensen sneller komen met deze problematiek. Voor ons een duidelijk protocol welke patienten eerst naar de huisarts gaan en welke eerst naar de fysiotherapie. ( Kookboek)

resultaten Niemand reageert op de poster Patienten volgen ook niet het stroomdiagram Wat werkt is een pro-actieve houding van de huisarts en fysiotherapeut

Structurele valanalyse Voor de 1 e lijns gezondheidszorg: “kapstok” Zie > typ in: valanalysewww.veiligheid.nl

Items in deze Valanalyse Valrisicotest (beslisboom) Anamnese van de val Duizeligheidsklachten Balans, lopen, spierkracht Voetproblemen Gewrichtsproblemen

Mogelijke vervolg items Cognitie (kloktest, MMSE) Valangst (short-FES-I) Gezichtsvermogen Osteoporose screening ( NHG standaard fractuurpreventie) Medicijngebruik ADL (Barthel). Als ADL Omgevingsfactoren

Casus A

vervolg

Analyse Fysiotherapie Start: 6 dagen na aanvraag HA Door knieën gezakt bij reiken naar (lage) telefoon Breed gangspoor Mw zoekt op kamer steun aan meubels Sneltesten kracht en balans niet mogelijk Dynamische spierkracht 4 (op 5) Val-angst is groot (Short-FES-I: 16)

Vervolg Analyse FT Loopt laatste weken minder vaak buiten Wankel (“duizelig”) bij/na opstaan Cognitie?! TUG: 40 sec zonder rollator/ 19 sec mét GUGo-test: 4x “aarzelend” op 7 10 meter looptest (rollator) 12 sec

Conclusie Verhoogd valrisico (op basis van meerdere testen)

Therapie Dynamische kracht- en balanstraining Aktiveren, coachen Omgaan met opstaan Advies: gebruik rollator Plaats van telefoon!

Resultaat Na 6 weken TUG 16,5 sec 10 m looptest 11,2 sec Accepteert rollator beter…maar niet op kamer Loopt weer vaker; opstaan rustiger Telefoon Huiswerk-oefeningen Val-risico nog wél aanwezig…!

Eerste val Werkafspraken okt 2013 structurele analyse door huisarts en door fysiotherapie en/of ergotherapie. ( valrichtlijn) Komend half jaar “naar inschatting” eerst de fysio of eerst de ergo therapeut. Binnen 2 weken een verslag van de valanalyse bij de huisarts. De huisarts deelt het mee aan de patiënt en daarna de interventies van de betreffende het vallen.

Mensen met een verhoogd valgevaar (groep ZZG ) vervolg werkafspraken Huidige procedure: In de intake/ easycare wordt gevraagd naar vallen en mobiliteit. Verzorging vraagt er ook naar maar hierop ook geen actie. VZ vult lijst in en bij verhoogd valrisico wordt dit doorgegeven aan de WVK/ casemanager. ( (deze beoordeelt of er verdere actie nodig is) Expertise van verzorging vergroten ( scholing) om lijst goed in te kunnen vullen en familie te betrekken. Herziene risico-analyse lijst implementeren bij verzorging ( actie Pim ZZG) Vallen bespreken in MDO Verzorging zo veel als mogelijk betrekken. Onderzoeken wat het economisch oplevert Beweegtuin Rol van de gemeente.

Recidiverend vallen Recidiverend vallen Vervolg werkafspraken Veilige omgeving creëren Blijven bewegen Accepteren. Als na lange periode niet vallen, weer gevallen wordt: toch opnieuw onderzoek! Echte recidiverende vallers niet steeds onderzoeken.

Voordelen Veiligheid.nl Één visie voor alle betrokkenen. Maakt multidisciplinaire samenwerking makkelijker. Multifactoriële benadering Goede beschrijving testen en interpretaties Gelaagde opbouw Is ook kapstok om de valproblematiek met de oudere door te spreken.

Beperkingen Veiligheid.nl Tijdrovend Testen komen niet altijd overeen met aanbevolen testen beroepsvereniging Geen totaalscore Conclusie: op basis van meerdere testen én het functionele beeld Sensibiliteitsstoornissen, dubbeltaken worden niet genoemd.

Resultaten” structurele valanalyse “ Resultaten” structurele valanalyse Meer aandacht bij zorgverleners voor vallen ; o.a. screening/toeleiding verbeterd Korte communicatielijnen. Werkafspraken Met de kapstok komt de oudere goed in beeld Aandacht voor bewegen/vallen in het MDO Aantal val-incidenten iets gedaald (niet sign.) Soms puur praktisch oplossingen zoeken!

Vervolg “Resultaten” project Grotere rol van verzorging mogelijk?! (aandacht en beoordelen valrisico inventarisatie, invullen Barthel). Kan signalering nog beter? Hoe de oudere nog meer betrekken?

Casus P

Val-analyse FT Gaat soms door knie (arthrose) Enige angst (bukken, trap/helling af). Score Short-FES-I : 10 (7 is maximaal) Tandemstand enige moeite Functioneel lopen goed. Tempo (te) hoog! TUG 11 sec; GUG 1x aarzeling Hallux links: OK gehad; orthese Kracht goed!

Therapie Hoog nivo van functioneren Tempo valkuil Enige val-angst i.c.m. gewrichtsproblematiek Scores suggereren veilige mobiliteit Balans- en looptraining; bewustwording (ook o.b.v. T’ai Chi)

Resultaat Kan balans handhaven ook op ongelijke ondergrond Ook dynamisch opvangen/steunen op 1 been mogelijk Meer bewust van haar lichaam Handelingstempo blijft aandachtspunt (4 behandelingen)

Dr Willemijn de Graaf Huisartsenpraktijk Berg en Dal Pim Leenders Fysiotherapeut ZZG zorggroep