Scheiding en problemen van jeugdigen Richtlijn

Waarom deze powerpoint? Je wilt jouw collega’s of samenwerkingspartners informeren over deze richtlijn Je bent bijvoorbeeld behandelcoördinator en je wilt je team bijscholen. Of je bent ambulant hulpverlener of pedagogisch medewerker, je werkt met de richtlijn en je wilt jouw ervaringen inbrengen in een teambijeenkomst of werkoverleg. Jij en je collega’s organiseren misschien een organisatiebrede informatiebijeenkomst over de richtlijn. Je hebt binnenkort een afspraak met een gemeenteambtenaar en wilt hem/haar vertellen hoe jullie werken. Gebruik dan deze presentatie! De presentatie start met algemene informatie over richtlijnontwikkeling. Daarna wordt er ingezoomd op deze specifieke richtlijn. Per hoofdstuk van de richtlijn geven we de belangrijkste punten en/of aanbevelingen. Zie deze presentatie als een basis. Maak het van jezelf door slides toe te voegen of weg te laten, het interactief te maken met vragen of opdrachten. Of maak het persoonlijk door eigen ervaringen te verwerken. Instructie voor presentator

Tips voor een goede presentatie Bedenk vooraf wat het doel van je presentatie of bijeenkomst is: wanneer ben je tevreden? Sluit aan bij het niveau van je toehoorders: is het voor jou helder wat mensen al weten over dit onderwerp? Wil je uitwisseling stimuleren? Zorg voor passende werkvormen én neem de tijd. Ken de achtergrond en inhoud van de richtlijn waarover je presenteert. Verdiep je van te voren in de richtlijnproducten. Maak gebruik van de werkkaarten van de richtlijn. De werkkaarten download je op de website. Print ze uit, deel ze rond en verwijs er in de presentatie regelmatig naar. Voeg animaties toe om de presentatie levendiger te maken. Instructie voor presentator

Deze presentatie 1.Richtlijnen voor de jeugdhulp en jeugdbescherming 2.Richtlijn Scheiding en problemen van jeugdigen Gevolgen van een ouderlijke scheiding voor jeugdigen Interventies voor jeugdigen met gescheiden ouders Samenwerking met ouders en met het netwerk Aandacht voor diversiteit en specifieke doelgroepen

1. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming Initiatief van NIP, NVO en BPSW Om jeugdprofessionals te ondersteunen Programma Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming ( ) gefinancierd door VWS Dagelijkse uitvoering berust bij het Nederlands Jeugdinstituut 14 richtlijnen ontwikkeld tussen 2011 en 2015 Autorisatie door de beroepsverenigingen

14 richtlijnen

De 5 belangrijkste boodschappen 1.Van en voor professionals 2.Samen met cliënten 3.Gemaakt voor de praktijk 4.Ontwikkeling en invoering samen 5.Pas toe of leg uit

2. Richtlijn Scheiding en problemen van kinderen Richtlijn voor jeugdigen en hun ouders in scheiding Handvatten voor gevolgen, interventies en samenwerking Aandacht voor omgang met scheidende en vaak strijdende ouders en voor juridische aspecten Ontwikkeld door Nederlands Jeugdinstituut en Universiteit Utrecht

Beschikbare materialen Om online en offline te raadplegen: De richtlijn zelf De onderbouwing Info voor ouders Set werkkaarten Om aan de slag te gaan met deze richtlijn: Werkblad Deze powerpointpresentatie Meer materiaal op komst!

Knelpunten Door werkgroep drie knelpunten vastgesteld: 1.weinig kennis onder hulpverleners over de gevolgen voor jeugdigen van een ouderlijke scheiding. -> Zie hoofdstuk Gevolgen 2.onvoldoende kennis onder hulpverleners over interventies. -> Zie hoofdstuk Interventies 3.afhankelijkheid hulpverleners van scheidende ouders en van andere partijen. -> Zie hoofdstuk Samenwerken Per knelpunt aantal uitgangsvragen

Hoofdstuk 3: Gevolgen Belangrijkste (korte termijn) gevolgen: Externaliserende problemen Internaliserende problemen Problemen in vriendschapsrelaties Zwakkere band met ouders Problemen op school, zoals concentratieproblemen Maar ook: ernstige loyaliteitsconflicten, ouderafwijzing/oudervervreemding en parentificatie

Belangrijkste risicofactoren: Familiaal geweld Ernst en duur van ruzies tussen ouders Band met beide ouders en evt. met stiefouder(s) Materiele veranderingen (financiële achteruitgang) Hoofdstuk 3: Gevolgen

Aanbevelingen hoofdstuk 3 Neem kennis van de cijfers, de belangrijkste risicofactoren en de belangrijkste gevolgen van ouderlijke scheiding voor jeugdigen. Ga bij de intake altijd na of de ouders in scheiding liggen en/of veel ouderlijke conflicten hebben. Als er sprake is van een scheiding of van heftige ouderlijke conflicten, breng dan de problemen van de jeugdige in kaart.

Wet Bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding: ouders (van minderjarige kinderen) moeten aan hun verzoek tot echtscheiding of beëindiging geregistreerd partnerschap een ouderschapsplan moeten toevoegen. Meer dan 90 procent van de ouders houden na hun scheiding gezamenlijk ouderlijk gezag over hun kinderen Een ouder zonder gezag heeft recht op en de plicht tot omgang met zijn kind (omgangsregeling). Contact met een van de ouders kan, al dan niet voor bepaalde tijd, worden stopgezet als het belang van de jeugdige daarom vraagt, of het kind daar zelf om vraagt. Het is belangrijk dat beide ouders instemmen met afspraken over de omgang en zorg voor hun kind. Hoofdstuk 4: Interventies

3 thema’s belangrijk in advies over kinderen: Zorg en veiligheid Passende opvoeding Continuïteit en toekomstpersperctief Hoofdstuk 4: Interventies

Tips vanuit het perspectief van de jeugdige Vertel aan ouders dat kinderen zeggen: - laat ons alsjeblieft geen kant kiezen; - maak geen ruzie waar wij bij zijn; - zeg geen slechte dingen over elkaar tegen ons; - geef ons de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie; - luister echt naar wat we te zeggen hebben; - geef ons de ruimte om van jullie beiden te houden; - vergeet niet dat jullie samen voor ons gekozen hebben. (Bron: Pinedo & Vollinga, 2013). Vertel aan ouders dat kinderen zeggen: - laat ons alsjeblieft geen kant kiezen; - maak geen ruzie waar wij bij zijn; - zeg geen slechte dingen over elkaar tegen ons; - geef ons de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie; - luister echt naar wat we te zeggen hebben; - geef ons de ruimte om van jullie beiden te houden; - vergeet niet dat jullie samen voor ons gekozen hebben. (Bron: Pinedo & Vollinga, 2013).

Hoofdstuk 4: Interventies Hulp voor lichte(re) problemen jeugdigen (individueel) Voor, tijdens en na de scheiding: KIES JES! Dappere Dino’s Zandkastelen Jonge Helden Hulp voor zware problemen jeugdigen In scheiding: Veilig Thuis Bijzondere Curator Na de scheiding: Rouwverwerking Traumaverwerking

Aanbevelingen hoofdstuk 4 Neem kennis van het aanbod in de regio aan interventies voor jeugdigen, ouders en gezinnen. Voorkom een zoektocht naar de juiste hulp. Ken de belangrijkste punten uit de Wet Bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding en uit het ouderschapsplan. Stimuleer ouders en kinderen van scheidende of gescheiden ouders deel te nemen aan een programma zoals KIES, !JES het brugproject of Dappere Dino’s. Adviseer zo nodig individuele hulpverlening.

Hoofdstuk 5: Samenwerking Bij scheiding krijgt hulpverlener een dubbele doelgroep (zowel jeugdige als scheidende/gescheiden ouder). Technieken die hulpverlener kan inzetten om met ouders tot oplossingen te komen: Beide ouders eigen verhaal laten vertellen Reflecteren Wat ouders benoemen gemeenschappelijk maken Normaliseren Herformuleren/heretiketteren Ouders aan het werk zetten

Aanbevelingen hoofdstuk 5 Stimuleer en ondersteun ouders om mee te werken door hen altijd allebei uit te nodigen. Deel met andere professionals binnen uw organisatie en daarbuiten kennis en ervaringen over scheidingsproblematiek. Zoek samenwerking met verschillende professionals als dat voor de behandeling noodzakelijk is. Stem de behandeling af met de andere professionals.

Neem kennis van de (spaarzame) literatuur over allochtone gezinnen en scheiding Neem kennis van de (spaarzame) literatuur over ouders met een lichte verstandelijke beperking en scheiding Aanbevelingen hoofdstuk 6

Do’s voor ouders en jeugdigen

Don’ts voor ouders en jeugdigen

Vragen?

Meer weten? Bekijk Volg Richtlijnen op Vragen? Stuur een mail naar