Leskaart indelen van organismen
Organismen Wat zijn organismen? = levende wezens Organismen worden onderverdeeld in 4 rijken: Planten Schimmels Bacteriën Dieren
Verschillen in cellen Organismen zijn opgebouwd uit cellen. Je hebt organismen die uit 1 cel bestaan oftewel eencellige organismen, zoals bacteriën Je hebt organismen die uit meerdere cellen bestaan, zoals schimmels, planten en dieren. Door kenmerken van de cellen van organismen kunnen we ze indelen in de 4 rijken.
Cellen Plantencel Schimmelcel Dierlijke cel Bacterie celkern celmembraan celwand cytoplasma celkern cytoplasma vacuole celmembraan cytoplasma bladgroenkorrels celkern celmembraan celwand Bacterie celwand celmembraan cytoplasma
Eencellig of meercellig? Dieren: kunnen zowel eencellig als meercellig zijn Planten: kunnen zowel eencellig als meercellig zijn Schimmels: kunnen zowel eencellig als meercellig zijn Bacterien: zijn altijd eencellig! pantoffeldiertje tijger boomalg varen gistcel paddestoel E. Coli bacterie
Taxonomie Als je de celkenmerken van de 4 rijken goed kent kun je een onderverdeling gaan maken, dit noemen ze met een moeilijk woord taxonomie. Het rijk van de planten kun je weer onderverdelen in drie afdelingen; zaadplanten en sporenplanten en wieren. Het rijk van de dieren kunnen we onderverdelen in de volgende afdelingen; eencelligen, holtedieren, weekdieren, wormen, stekelhuidigen, geleedpotigen, gewervelden & sponzen
Taxonomie organismen rijken afdelingen klasse bacteriën dieren schimmels planten afdelingen eencellige diertjes holtedieren weekdieren gewervelden zaadplanten sporenplanten stekelhuidigen wieren wormen geleedpotigen sponzen klasse naaktzadigen bedektzadigen
Indeling plantenrijk Wieren: kunnen ééncellig zijn (algen) of meercellig. Ze hebben geen wortels, stengels, balderen of bloemen. Ze planten zich voort d.m.v. celdeling. Sporenplanten: zijn meercellig. Hebben wortels, stengels en bladeren. Planten zich voort d.m.v. sporen. Zaadplanten: zijn meercellig. Hebben wortels, stengels, bladeren èn bloemen. Planten zich voort d.m.v. zaden.
Indeling zaadplanten (in klassen) De afdeling zaadplanten wordt verder ingedeeld in de klassen naaktzadigen en bedektzadigen. Naaktzadigen: De zaden liggen bloot, dit kun je bijvoorbeeld goed zien in een denneappel die net open komt. Hier liggen alle zaadjes normaal tussen. Bedektzadigen: De zaden zijn letterlijk bedekt. In bijvoorbeeld een appel zijn de zaadjes bedekt met een vrucht.
Indelen van het dierenrijk Het dierenrijk wordt ingedeeld aan de hand van kenmerken van de aanwezigheid van een skelet of niet. Naast het skelet wordt er ook gekeken naar de symmetrie van een dier.
Kenmerken Eencellige dieren & holtedieren Niet-symmetrisch Geen skelet Bestaan uit 1 cel Leven in het water Holtedieren: Veelzijdig symmetrisch Meestal geen skelet Vangen hun prooi met tentakels pantoffeldiertje kwal zeeanemoon
Kenmerken Eencellige dieren & holtedieren Niet-symmetrisch Geen skelet Bestaan uit 1 cel Leven in het water Holtedieren: Veelzijdig symmetrisch Meestal geen skelet Vangen hun prooi met tentakels pantoffeldiertje kwal zeeanemoon
Kenmerken weekdieren & wormen Tweezijdig symmetrisch Meestal een schelp of huisje als skelet Wormen: Geen skelet Het lichaam is lang en dun mossel slak inktvis regenworm lintworm spoelworm
Kenmerken Stekelhuidigen & geleedpotigen Veelzijdig symmetrisch Inwendig skelet van kalk De huid is bedekt met stekels of knobbels Leven op de bodem van de zee Geleedpotigen: Tweezijdig symmetrisch Het skelet is een pantser zeester zeeegel duizendpoot vlieg krab spin
Kenmerken Gewervelden & Sponzen Tweezijdig symmetrisch Een inwendig skelet Sponzen: Niet-symmetrisch Een skelet van stevige hoornvezels tussen de cellen Zitten meestal vast op de bodem van de zee vis kikker slang vogel aap badspons