Hoe gezond zijn leerlingen in de regio Eemland en Midden-Nederland? Resultaten Schoolkracht

Schoolkracht in het kort Afname vragenlijsten op school via internet: - Groep 6, 7 en 8 basisonderwijs - Steekproef van alle leerjaren voortgezet onderwijs Schriftelijke rapportage op school-, gemeente en regioniveau Advies en ondersteuning van GGD bij schoolgezondheidsbeleid, lokaal gezondheidsbeleid en jeugdbeleid

Samenvatting schoolprofiel V.O. afwijkingen per school van alle VMBO en HAVO/VWO leerlingen in de regio Eemland 21% niet-Nederlandse afkomst. Dit is een hoger percentage dan in de referentiegroep. 9% woont in een eenoudergezin.

Resultaten Gezondheid en psychisch welbevinden Gewicht, lichaamsbeleving en lijngedrag 6% overgewicht 18% ondergewicht 24% afgelopen 4 weken serieus gelijnd 27 % leerlingen, vooral meisjes, vinden zichzelf te dik, terwijl ze dat niet zijn. Lichamelijke fitheid 4:10 verzuimde de afgelopen 4 weken van school wegens ziekte. meer dan in de referentiegroep.

Psychisch welbevinden Met de meeste o.k. 1:10 psychosociale problemen Minder emotionele problemen dan bij referentiegroep. Gedragsproblemen vaker bij VMBO dan bij HAVO/VWO 14% heeft serieus gedacht een einde aan het leven te maken 6% heeft zichzelf het afgelopen jaar wel eens opzettelijk verwond. Dit komt vaker voor bij meisjes.

Ingrijpende levensgebeurtenissen en sociale steun Relatief veel leerlingen hebben een ingrijpende gebeurtenis. 18% heeft daar nog steeds last van. Redenen: ziekte of overlijden van een dierbare, echtscheiding ouders. Sociale steun bij problemen Ze zoeken steun bij ouder(s) of vrienden/ vriendinnen Vrienden/vriendinnen worden vaker genoemd als personen waar ze naar toe zouden gaan en leraar/lerares, mentor of leerlingbegeleider minder vaak.

School Schoolbeleving en spijbelen 4 :10 op school niet naar de zin. Reden: de manier van lesgeven niet leuk vinden of de vakken niet leuk. 18% heeft de afgelopen vier weken gespijbeld. > de referentiegroep 8% heeft 3 uur of meer gespijbeld Pesten en gepest worden 15% is de afgelopen 3 maanden op school wel eens gepest. 25% geeft aan zelf wel eens te pesten Veiligheid en overlast 1% voelt zich (heel) vaak onveilig op school. 6% geeft aan regelmatig last te hebben van seksueel getinte opmerkingen 6% heeft regelmatig last van de bejegening van een docent.

Leefgewoonten Voeding veel leerlingen eten niet gezond: 72% voldoet niet aan de fruitnorm en 60% eet niet elke dag groente. gunstiger dan de referentiegroep. 1:10 ontbijt minder dan 5 dagen in de week. Ze drinken water en vruchtensap en frisdrank onder schooltijd. Beweging 87% voldoet aan de beweegnorm. Toch kijkt 20% dagelijks 2 uur of meer tv. Oudere leerlingen en VMBO leerlingen zijn vaker inactief. Problematisch computergebruik 3:10 zit dagelijks 2 uur of meer achter de computer. Jongens >meisjes. 9% sprake van zorgelijk computergebruik. Dit is hoger dan in de referentiegroep.

Roken en alcoholgebruik 15% van de leerlingen rookt 44% gebruikte de afgelopen 4 weken alcohol 30% deed aan binge-drinking (per keer 5 of meer glazen alcohol) 5% gebruikte de afgelopen 4 weken hasj of wiet en 1% gebruikte in die periode harddrugs. Seksueel gedrag 20% heeft geslachtsgemeenschap gehad. > in de referentiegroep 37% van hen gebruikte de laatste keer geen condoom 9% van de leerlingen geeft aan meisjes op school te kennen die met een loverboy omgaan.

Onderzoek Centrum Gezond Leven Doel vragenlijst schoolgezondheidsbeleid: –Mate waarin GGD’en schoolgezondheidsbeleid op scholen ondersteunen (stand van zaken) –Ervaring met structureel werken met methode voor schoolgezondheidsbeleid

Procesevaluatie: Succesfactoren De aanwezigheid van gunstige randvoorwaarden –Steun gemeente –Preventieteam op school Inspelen op de vraag en wens van de school –Bijvoorbeeld een schoolprofiel Samenwerking met ketenpartners Planmatige aanpak Interne samenwerking –“Samenwerking tussen GB en JGZ” –“Organisatiestructuur Epi/GB/JGZvp/GBlokaal beleid” Overig: –“Jeugdverpleegkundige als contactpersoon: bekend gezicht” –“JGZ- gesprekken in BO waren succesvol

Procesevaluatie: Knelpunten Interne samenwerking en organisatie Interne organisatie  (verschillende programmagroepen met eigen aanbod naar scholen) bedrijfsvoering niet ingericht op deze aanpak Draagvlak binnen de afdelingen  JGZ heeft al veel nieuwe ontwikkelingen Samenwerking tussen afdelingen verloopt soms moeizaam “Binnen JGZ ligt prioriteit bij de individuele zorg” “Onduidelijkheid tussen GB en JGZ  wie voert uit en wie is verantwoordelijk” Beperkte tijd Scholen GGD Gebrek aan draagvlak binnen de school Geen meerwaarde Geen taak voor hen

Activiteiten van de GGD In kaart brengen gezondheidssituatie van de school Creëren van draagvlak bij scholen voor schoolgezondheidsbeleid Bepalen prioriteiten van een school Bepalen strategieën en activiteiten van een school/ opstellen plan van aanpak Uitvoeren activiteiten en interventies op scholen Evaluatie activiteiten op scholen Koppelen van collectieve preventie aan individuele leerlingenzorg

Voorwaarden “Binnen GGD bewust kiezen voor deze werkwijze. Het raakt verschillende afdelingen, daarom MT-besluit nodig om met methode te werken” “Vergt denken buiten de ‘oude’ kaders. Ook financiering loopt niet altijd parallel” “Betere inbedding binnen GGD nodig” “Scholen zijn vooral gericht op zorgleerlingen, minder op preventie”

Stand van zaken Samenwerking Interne samenwerking GB 92% (‘ja’ 69%) JGZ 88% (‘ja’ 46%) Epi81% (‘ja’ 46%) Beleid65% (‘ja’ 15%) “JGZ’er is ingang op school” “Graag meer samenwerking met JGZ” “de samenwerking met JGZ is in ontwikkeling” “ Koppeling van preventie en zorg zou ook nog veel beter neergezet moeten worden zowel bij JGZ als ook bij ketenpartners” “De collectieve aanpak en de individuele aanpak van jeugdarts en verpleegkundige jgz verlopen moeizaam”

Afsluiting Nog vragen? Veel succes!