Kurt De Belder, MA, MLIS Hoofd sector Elektronische Diensten Universiteitsbibliotheek Universiteit van Amsterdam Geïntegreerde toegang tot catalogi kunstbibliotheken.

Presentatie over: "Kurt De Belder, MA, MLIS Hoofd sector Elektronische Diensten Universiteitsbibliotheek Universiteit van Amsterdam Geïntegreerde toegang tot catalogi kunstbibliotheken."— Transcript van de presentatie:

1 Kurt De Belder, MA, MLIS Hoofd sector Elektronische Diensten Universiteitsbibliotheek Universiteit van Amsterdam Geïntegreerde toegang tot catalogi kunstbibliotheken

2 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 2  Doel presentatie  Digitale Bibliotheek van de UvA  Integratie via Z39.50  Demonstratie  Wat betekent dit voor kunstbibliotheken?  Integratie via OpenURL  Demonstratie  Wat betekent dit voor kunstbibliotheken?  Vragen? Overzicht presentatie

3 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 3  Een aantal integratie mogelijkheden en technologieën bekijken  Concrete voorbeelden tonen (gebaseerd op ervaring met Digitale Bibliotheek van de UvA)  Voor- en nadelen van deze ontwikkelingen Doel presentatie

4 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 4  Grote mate van integratie van heterogene informatiebestanden en diensten.  Georiënteerd op behoeften van de klant, niet product georiënteerd.  Onderwerpsportalen.  Persoonlijke digitale bibliotheek (My Library).  Attendering, zoekvragen bewaren, E-shelf.  Dynamisch & contextueel linken (OpenURL)  Integratiemogelijkheden met ELO. Digitale Bibliotheek van de UvA

5 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 5 Geschiedenis  Protocol voorgesteld in 1984  Standaard is geëvolueerd: 1988, 1992, 1994, 1995  Oprichting van Z39.50 Maintenance Agency bij Library of Congress in 1989  Oprichting van Z39.50 Implementors Group (ZIG) in 1990  ZING (Z39.50 International Next Generation) waaronder SRW (Search/Retrieve for the Web). Integratie via Z39.50

6 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 6  Z39.50: open internationale standaard voor Information Retrieval Integratie via Z39.50 MetaLib Z39.50 client Z39.50 target Gedistribueerde systemen

7 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 7  Z39.50: open internationale standaard voor Information Retrieval Integratie via Z39.50 MetaLib Z39.50 client Z39.50 target Gedistribueerde systemen

8 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 8 Waarom?  Zoekvraag aan meerdere systemen tegelijkertijd sturen.  Zelfs wanneer dataformaten, interfaces en zoeksystemen verschillend zijn.  Resultaten uit meerdere databases worden op zelfde wijze getoond en kunnen als geheel verwerkt worden. Integratie via Z39.50

9 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 9 Hoe?  Transformaties.  Conversie naar gemeenschappelijk format. Gevolgen?  Minder specifiek zoeken.  Taal van database.  Niet alle databases kunnen geïntegreerd worden. Integratie via Z39.50

10 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 10 Producten en technologie volop in ontwikkeling  Gewerkt aan toegang tot thesauri.  ZING (Z39.50 International Next Generation) waaronder SRW (Search/Retrieve for the Web). “Current ZING initiatives are SRW (including SRU), CQL, ZOOM, ez3950, and ZeeRex. Some (for example, SRW/U) seek to evolve Z39.50 to a more mainstream protocol, while for others (e.g. ZOOM) the purpose is to preserve the existing protocol but hide its complexity.” Integratie via Z39.50

11 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 11 Digitale Bibliotheek van de UvA Demo

12 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 12 Portaal waarin alle catalogi doorzoekbaar zijn via één interface (kan eenvoudiger applicatie zijn dan MetaLib/SFX). Voordelen:  Op basis van bestaande lokale catalogi  Betere koppeling naar lokale bibliotheekdiensten  Grotere flexibiliteit: virtuele i.p.v. gemeenschappelijke catalogus  Klant kan zelf de catalogi selecteren die gezamenlijk doorzocht dienen te worden  Kan algemeen doorzocht worden Wat betekent dit voor kunstbibliotheken in Nederland?

13 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 13 Nadelen:  Minder snel dan gemeenschappelijke catalogus  Sterke afhankelijk van lokale kwaliteit (records, down-time catalogus, enz.)  Verschillen ontsluiting, taal, thesauri hebben gevolgen Belangrijkste voorwaarden voor lokale catalogus:  Verbonden met internet  Webinterface  Z39.50 en vervolg standaarden Ook hier zijn (beheers) kosten aan verbonden Wat betekent dit voor kunstbibliotheken in Nederland?

14 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 14 Meer informatie  http://www.loc.gov/z3950/agency/ http://www.loc.gov/z3950/agency/  http://www.loc.gov/z3950/agency/zing/ http://www.loc.gov/z3950/agency/zing/ Integratie via Z39.50

15 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 15  OpenURL: framework voor open linking dat de mogelijkheid van linkcreatie toestaat via componenten (link-servers) die extern en onafhankelijk zijn t.o.v. de bron van de link (de citatie bron). Hierdoor kan linking contextueel en relevant zijn.  SFX: commerciële applicatie (linking server) van Ex Libris gebaseerd op OpenURL.  UvA-linker: SFX implementatie van de Universiteit van Amsterdam. Integratie via OpenURL

16 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 16 DB vendors bieden proprietary linking:  SilverLinker (SilverPlatter)  OpenLinks (Ovid)  SmartLinks (EBSCO)  LinkOut (NCBI)  CrossLinks (Proquest) Integratie via OpenURL

17 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 17 Problemen met proprietary linking:  Lokalisatie: ‘appropriate copy’ probleem.  Klant krijgt # linking systemen ~ DB en dus # kwaliteit & diensten.  Bibliotheek administreert # linking systemen.  Vaak geen “extended services”.  Bepaalde diensten vereisen vaak nog uploads van bijv. holdings.  Kan geen diensten leveren voor specifieke klanten. Integratie via OpenURL

18 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 18 Voordelen OpenURL & lokale linking server:  Lokalisatie: ‘appropriate copy’ wordt geleverd.  Eén gestandaardiseerd linking systeem.  Eén punt van administratie voor de verschillende diensten van mogelijk alle data bronnen.  Levering van extended services.  Diensten voor specifieke klanten.  NISO standaardisering opgestart.  Aansluiting bij andere standaarden (DOI, CrossRef). Integratie via OpenURL

19 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 19 1 2 3 4 5 6 SFX Source SFX Menu SFX Target

20 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 20 A&I Catalogus Full text... Bronbestand (Source) OpenURL Linking server Full text Doelbestand (Target) Link Catalogus A&I Citation DB Zoekmachine Hoe ziet een OpenURL eruit? Hoe gebeurt het? OpenURL hook

21 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 21 OpenURL http://pinakes.ic.uva.nl:9003/sfx_local?sid=SilverPlatter:MLAB& genre=article&atitle=For%20an%20Aesthetics%20of%20the%20Inconsequential&ti tle=Eighteenth-Century-Studies&isbn=&issn=0013- 2586&date=2002&volume=35&issue=3&spage=510&pid=%3CAN%3E200287020 5%3C/AN%3E%3CAU%3EHarari%2c-Josue%3C/AU%3E  Base URL  Origin description  Object-metadata-zone De OpenURL

22 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 22 Digitale Bibliotheek van de UvA Demo

23 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 23 Bieden kunstbibliotheken ook andere diensten (naast toegang tot catalogi)?  Elektronische tijdschriften?  Bibliografische databases?  Documentatie kunstvoorwerpen?  Andersoortige informatie over kunstenaars?  Digitale plaatjes?  Asynchrone of synchrone ondersteuning? Zo ja, dan kan OpenURL een belangrijk middel zijn om koppelingen te maken. Wat betekent dit voor kunstbibliotheken in Nederland?

24 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 24 Meer informatie: Artikelen van Herbert van de Sompel in D-Lib Magazine: http://www.dlib.org/ http://www.dlib.org/  Reference Linking in a Hybrid Library Environment: Part 1, 2 & 3.  Open Linking in the Scholarly Information Environment Using the OpenURL Framework  Generalizing the OpenURL Framework beyond References to Scholarly Works Ex Libris SFX site: http://www.sfxit.com/http://www.sfxit.com/ NISO OpenURL standaardisering: http://www.niso.org/committees/committee_ax.html OpenURL

25 OKBN: Geïntegreerde toegang tot catalogi, 24 februari 2003 25 Van harte bedankt voor uw aandacht! Vragen? k.f.k.debelder@uva.nl