Communicatievaardigheden

Presentatie over: "Communicatievaardigheden"— Transcript van de presentatie:

1 Communicatievaardigheden
Schrijven: rapporteren Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

2 Communicatievaardigheden
‘Hun vakken hebben ze meestal wel goed gedaan’, vertelt mevr. Polder, hoofd recrutering van Shell International’ (…) ‘Maar ze zijn niet in staat over hun vakgebied heen te kijken en het geleerde op andere gebieden toe te passen. Verder hebben ze een gebrek aan zelfstandigheid en communicatieve vaardigheid’ (NRC, 23 juni 1993) Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

3 Communicatievaardigheden
‘General dynamics and other aerospace firms are concerned that a growing number of entry-level engineers cannot write technical reports, fail to make effective presentations of their ideas or concepts, and find it difficult to communicate with their peers.’ (Barclay et al., 1991, 331) Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

4 Strategische factoren
het schrijven is gericht op maatregelen en /of besluiten er zijn verschillende lezers, met verschillende interesses lezers zijn niet altijd bereid veel tijd te steken in leeswerk Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

5 Schrijven met het oog op maatregelen
Onderwijssituatie: gericht op bewijs van competentie Kern:technische gegevens & analyses Werksituatie: gericht op actie Kern: technische gegevens & analyses zijn middel om noodzakelijke actie te onderbouwen Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

6 Schrijven voor verschillende lezers
besluitvormers generalisten specialisten Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

7 Communicatievaardigheden
Tips: bruikbaarheid niet alleen voor opdrachtgever niet voor eenmalig gebruik voorzichtig met ‘vanzelfsprekende’ zaken Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

8 Schrijven voor lezers met ‘weinig tijd’
Wat is dit? Wat moet ik ermee? Wie moet ik hierbij betrekken? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

9 Ongeschikte inleiding
De nieuwe installatie voor de recycling van afvalolie die in mei jl. in gebruik werd genomen, blijkt in de drietrapsfilter voor de batchtank slechts deeltjes tot 0,2 mm te verwijderen. Dit rapport beschrijft de resultaten van een studie naar de mogelijkheden deze afvang op te voeren. Verder zijn de mogelijkheden van herdistillatie in twee trappen en het reraffinageproces van KTI bekeken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van ontgassing en vacuümdistillatie. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

10 Ongeschikte inleiding: analyse
De nieuwe installatie voor de recycling van afvalolie die in mei jl. in gebruik werd genomen, blijkt in de drietrapsfilter voor de batchtank slechts deeltjes tot 0,2 mm te verwijderen. probleem Dit rapport beschrijft de resultaten van een studie naar de mogelijkheden deze afvang op te voeren. welke actie? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

11 Ongeschikte inleiding: analyse
Verder zijn de mogelijkheden van herdistillatie in twee trappen en het reraffinageproces van KTI bekeken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van ontgassing en vacuümdistillatie. Waarom dat onderzoek? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

12 Communicatievaardigheden
kwaliteitsprobleem milieu-conflict kostenprobleem Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

13 Geschikt voor besluitvormer
De nieuwe installatie voor de recycling van afvalolie die in mei in gebruik werd genomen, blijkt de verontreinigingen onvoldoende uit de afvalolie te verwijderen. Het gevolg is dat het eindproduct momenteel niet aan de specificaties van hoogwaardige stookolie voldoet en slechts 60% van de normale prijs opbrengt. acuut probleem Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

14 Geschikt voor besluitvormer: analyse
Dit rapport presenteert aanbevelingen voor enkele aanpassingen in het productieproces die de kwaliteit binnen twee weken op het gewenste niveau kunnen brengen. actie aanbevolen Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

15 Geschikt voor besluitvormer: analyse
Verder is er literatuuronderzoek gedaan naar de mogelijkheden om op termijn (een à twee jaar) van een totaal ander proces uit te gaan, te weten herdistillatie in twee trappen of het door KTI (Kinetics Technology International) gepatenteerde reraffinageproces. lange termijn Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

16 Communicatievaardigheden
Misverstanden talent, inspiratie taalvaardigheid zonder moeite Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

17 Communicatievaardigheden
Aanpak direct beginnen plannen gefaseerd werken dialoog met lezers reacties verzamelen perfectie? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

18 Communicatievaardigheden
Rapporten analyserapport discussienota haalbaarheidsstudie invertarisatienota jaarverslag proposal onderzoeksverslag ontwerprapport projectplan scriptie stageverslag practicumverslag subsidievoorstel testrapport werkplan onderoeksaanvraag Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

19 Communicatievaardigheden
Doel schrijftechniek eisen aan standaardonderdelen van rapporten Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

20 Schrijven = vragen beantwoorden
onderwerp vastleggen en afbakenen Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

21 Communicatievaardigheden
Onderzoek de mogelijkheden tot invoering van een snelheidsbeperking tot 30 km/u in de bebouwde kom. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

22 Communicatievaardigheden
Welke maatregelen zijn nodig om beperking in te voeren? Wat is juridisch, verkeerstechnisch en financieel haalbaar? Zal beperking aanvaard worden? Zal beperking nageleefd worden? Hoe kan beperking gecontroleerd worden? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

23 Schrijven = vragen beantwoorden
onderwerp vastleggen en afbakenen schrijven is communiceren met anderen Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

24 Communicatievaardigheden
Nu duidelijk is, waarom de gemeten waarde verschilt van de theoretische waarde, rijst de vraag welke rol de temperatuur in het proces speelt? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

25 Schrijven op basis van een opdracht
Vertaal een opdracht in precieze vragen Definieer elke term in de opdracht en de daarvan afgeleide vragen Randvoorwaarden? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

26 Vb. 1 Rapport over herinvoering van kolengestookte schepen
Welke technische problemen, samenhangend met de scheepsconstructie en de machinekamer, moeten worden overwonnen opdat kolengestookte schepen opnieuw ingevoerd zouden kunnen worden? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

27 Vb. 1 Rapport over herinvoering van kolengestookte schepen
Welke factoren op het gebied van techniek, infrastructuur en grondstoffenvoorraad bepalen de mogelijkheid tot herinvoering van kolengestookte schepen? Welke economische en politieke motieven spelen een rol? Welke toekomstverwachtingen kan men formuleren? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

28 Schrijven op basis van een opdracht
Vertaal een opdracht in precieze vragen Definieer elke term in de opdracht en de daarvan afgeleide vragen Randvoorwaarden? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

29 Vb. 2 Rapport over herinvoering van steenkolengestookte schepen
Bestudeer de technische problemen rond de herinvoering van kolengestookte schepen en geef daarvoor oplossingsrichtingen aan. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

30 Vb. 2 Rapport over herinvoering van steenkolengestookte schepen
Bestudeer de technische problemen rond de herinvoering van kolengestookte schepen en geef daarvoor oplossingsrichtingen aan. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

31 Schrijven op basis van een opdracht
Vertaal een opdracht in precieze vragen Definieer elke term in de opdracht en de daarvan afgeleide vragen Randvoorwaarden? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

32 Randvoorwaarden: onderwijssituatie
Welke vaardigheid dient u te verwerven? Zoeken naar hanteerbare theorieën? Toepassen van bepaalde methoden? Verwerken van bepaalde gegevens? Zijn er voorschriften i.v.m. methode, etc. Tijd? Tekstomvang? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

33 Schrijven zonder opdracht: topische vragen 1
Wie/wat is het? Met welke eigenschappen? Waarop lijkend? Waaraan tegengesteld? Wie/wat doet het? Wie/wat ondergaat het? Voor wie bestemd? Wie/wat is erbij betrokken? Waaruit bestaat het? (soorten, onderdelen, …) Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

34 Schrijven zonder opdracht: topische vragen 2
Waar behoort het toe? (soort, klasse) Wat is er een voorbeeld van? Waar? Hoe? (methode, middel) Wanneer? Welke ontwikkelingsgang heeft het? (ontstaan/verloop/einde) Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

35 Schrijven zonder opdracht: topische vragen 3
Waardoor? (oorzaak) Met welk gevolg? (resultaat, consequentie, nevengevolg) Waarvoor/waartoe (doel) Waarom (reden, argument) Tot welke conclusie leidt het? Ondanks wat? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

36 Schrijven zonder opdracht: topische vragen 4
Onder welke voorwaarden? Aan welke eisen moet het voldoen? Waar wijst het op? waar is het een teken van? Wat is het waard? (voordelen, nadelen) Wat is ervoor/ertegen te doen? Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

37 Vb. Topische vragen Koeling met behulp van vacuümkoeler
Wat verstaan we onder vacuümkoeler? Definitie Waarin verschilt deze koeltechniek? Geen bevriezingsgevaar… Door wie wordt het toegepast? Soorten bedrijven … Op wat voor producten wordt het toegepast? Sla, niet op kip…. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

38 Vb. Topische vragen Koeling met behulp van vacuümkoeler
Wat is er allemaal voor nodig? Luchtdichte tank, vacuümpomp… Welke verschillende methoden en installaties zijn ervoor? Varianten… Hoe werkt het? Verdamping in luchtdichte tank… Op wat voor principes is werking gebaseerd? Verdamping en daardoor afkoeling na drukverlaging Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

39 Samenvatting: voorbereiding van schrijven
het interpreteren of uzelf formuleren van een opdracht afleiden van deelvragen formuleren van antwoorden vastleggen van structuur van het rapport Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

40 De onderdelen van een rapport
omslag titelpagina inhoudsopgave samenvatting inleiding (ongenummerd of als eerste hoofdstuk) genummerde hoofdstukken Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

41 Facultatieve onderdelen (bijna altijd)
voorwoord conclusies literatuurlijst bijlagen Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

42 Facultatieve onderdelen
lijst van symbolen verklarende woordenlijst aanbevelingen noten register Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

43 Communicatievaardigheden
Uitvoerig rapport omslag titelpagina voorwoord Inhoudsopgave samenvatting (abstract) lijst van symbolen woordenlijst inleiding hoofdstukken (genummerd) conclusies (genum.) aanbevelingen (genum.) noten literatuurlijst bijlagen register Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

44 Communicatievaardigheden
Omslag en titelpagina titel + eventuele ondertitel naam + voorletter (voornaam) van schrijver(s) plaats jaar instelling (bv. Universiteit Gent Faculteit Toegepaste Wetenschappen) Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

45 Communicatievaardigheden
Titel Toonwaarneming De invloed van vervorming van tonen op de waarneming ervan Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

46 Communicatievaardigheden
Titel Een onderzoek naar nieuwe methoden ter verkrijging van een mate van waterdichte indeling en lekstabiliteit van vrachtschepen Waterdichte indeling en lekstabiliteit van vrachtschepen Een overzicht van drie nieuwe berekeningsmethoden Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

47 Communicatievaardigheden
Titel Onderzoek naar… Enkele beschouwingen over… Een studie van …. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

48 Communicatievaardigheden
voorwoord gegevens over schrijver informatie over kader waarin rapport tot stand is gekomen dankbetuigingen aanduiding van de doelgroep van het rapport aanduiding van de manier waarop werk gebruikt kan worden Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

49 Communicatievaardigheden
Inhoudsopgave Alle genummerde elementen (zelfde titels als in het werk) Alle ongenummerde elementen Voorwerk: samenvatting, symbolenlijst Nawerk : literatuurlijst, bijlagen… Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

50 Samenvatting: begrijpelijk vb. 1
Heel kort kan dit rapport in drie aspecten worden omschreven: technische, economische en maatschappelijke kant; fasering van het ontwerp; aanverwante werken. De fasering wordt eerst beschreven en daarna worden enkele… Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

51 Samenvatting : begrijpelijk vb. 1
Het sluiscomplex in de Vliet te Leiden is te klein om de verkeersstroom op het het land en te water te verwerken. Uitbreiding van de capaciteit van de sluis van 400 tot 1000 ton blijkt wenselijk. In dit rapport wordt een ontwerp voor een nieuwe sluis…. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

52 Samenvatting : begrijpelijk vb. 2
In dit rapport wordt duidelijk gemaakt dat de toegankelijkheid van de gemeentelijke diensten te wensen overlaat. In hoofdstuk 3 vindt u de resultaten van een enquête onder burgers, waaruit dit blijkt. In hoofdstuk 4 zal daarom voorgesteld worden in de komende drie jaar Euro uit te trekken voor noodzakelijke aanpassingen. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

53 Samenvatting : begrijpelijk vb. 2
De toegankelijkheid van gemeentelijke diensten laat te wensen over. Dit is af te leiden uit de resultaten van een enquête onder burgers. Er wordt daarom voorgesteld in de komende drie jaar ieder jaar Euro uit te trekken voor de noodzakelijke aanpassingen. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

54 Communicatievaardigheden
Abstract: 150 woorden kader thema vraagstelling methode belangrijkste resultaten conclusie Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

55 Communicatievaardigheden
Abstract In opdracht van de gemeente Ronse doet de Hogeschool Gent een reeks onderzoeken naar de relatie gemeente-bewoners. In dit rapport staat een onderzoek centraal naar de gemeentelijke dienstverlening. Met interviews en een enquête is onderzocht hoe burgers in contact komen met de gemeente en wat ze van de dienstverlening vinden. De respondenten blijken tevreden over de gemeentelijke dienstverlening, maar vinden het moeilijk er een beroep op te doen. Daarbij speelt schaamtegevoel een rol, maar ook de beperkte Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

56 Communicatievaardigheden
Abstract openingstijden van de gemeentelijke diensten weerhouden vele burgers van een persoonlijk bezoek. Opvallend is dat de gemeentelijke advertenties in huis-aan-huisbladen zeer goed worden gelezen en hoog worden gewaardeerd, maar de gemeentelijke informatie op de kabelkrant en het Internet nauwelijks bekend is. De conclusie van het onderzoek luidt dat de communicatieve houding en de kwaliteit van de dienstverlening voldoende zijn, maar dat de organisatie op het punt van openingstijden verbeterd kan worden. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

57 Communicatievaardigheden
Abstract In opdracht van de gemeente Ronse doet de Hogeschool Gent een reeks onderzoeken naar de relatie gemeente-bewoners. In dit rapport staat een onderzoek centraal naar de gemeentelijke dienstverlening. Met interviews en een enquête is onderzocht hoe burgers in contact komen met de gemeente en wat ze van de dienstverlening vinden. De respondenten blijken tevreden over de gemeentelijke dienstverlening, maar vinden het moeilijk er een beroep op te doen. Daarbij speelt schaamtegevoel een rol, maar ook de beperkte Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

58 Communicatievaardigheden
Abstract openingstijden van de gemeentelijke diensten weerhouden vele burgers van een persoonlijk bezoek. Opvallend is dat de gemeentelijke advertenties in huis-aan-huisbladen zeer goed worden gelezen en hoog worden gewaardeerd, maar de gemeentelijke informatie op de kabelkrant en het Internet nauwelijks bekend is. De conclusie van het onderzoek luidt dat de communicatieve houding en de kwaliteit van de dienstverlening voldoende zijn, maar dat de organisatie op het punt van openingstijden verbeterd kan worden. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

59 Communicatievaardigheden
Inleiding nadere informatie over het onderwerp beschrijving van het doel van het rapport beschrijving van de opbouw van de tekst Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

60 Inleiding Nadere informatie over het onderwerp
Al vanaf 1930 liggen bij de gemeente Leiden plannen om een brug aan te leggen over de Oude Rijn. Deze brug, de Churchchillbrug, moet een belangrijke schakel gaan vormen tussen de rijksweg (…). De discussie over deze plannen is vertroebeld door onduidelijkheid over de vraag, hoe de brug eruit zou komen te zien en welke consequenties dat zou hebben voor de verkeerssituatie in de omgeving. Helderheid op deze punten is gewenst, wil de gemeente in maart van dit jaar een verantwoorde beslissing over de aanleg van een brug kunnen nemen. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

61 Inleiding Beschrijving van het doel van rapport
Het doel van dit rapport is, een ontwerp op te stellen van deze brug en de verkeerssituatie in de naaste omgeving, rekening houdend met de belangen van het scheepvaartverkeer. Uitgangspunt is dat de brug drie vaste overspanningen zal moeten hebben van elk 12 m en een beweegware overspanning van 10,5 m. Bij het ontwerp is geen rekening gehouden met problemen die zich ten gevolge van de plannen zouden kunnen voordoen met buizen en leidingen, bijvoorbeeld door het verleggen van het kruispunt. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

62 Inleiding Beschrijving van opbouw van tekst
In het rapport wordt eerst een globale beschrijving gegeven van de kostenfactoren die een rol spelen bij de aanleg van een brug. Op basis hiervan kunnen bij het afwegen van de verschillende mogelijkheden, financieel onhaalbare alternatieven worden uitgesloten. Vervolgens komen enige eisen aan de orde, waaraan de aansluitingen rond de brug moeten voldoen, onafhankelijk van de specifieke uitvoering van de brug. In hoofdstuk 3 (…) In hoofdstuk 4 (…) Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

63 Communicatievaardigheden
Kern van het rapport indeling hoofdstukken lengte hoofdstukken Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

64 Conclusies en aanbevelingen
begrijpelijk voor niet-lezer van het rapport geen verrassing voor lezer kernachtige uitspraken, gevolgd door toelichting Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

65 Conclusie: zelfstandig leesbaar
Conclusies over geluidshinder De deellocatie Lijnden valt binnen de 35 Ke van de nabije toekomstige baanstructuur (2003: 4S2) en 20 ha valt binnen de 35 Ke voor 5P in 2015… Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

66 Conclusie: zelfstandig leesbaar
Conclusies over geluidshinder Als het huidige vierbanenstelsel gehandhaafd blijft (alternatief 4S2), dan valt de deellocatie Lijnden in 2003 in zijn geheel binnen de geluidscontour van 35 Ke. Bij het voorgenomen vijfbanenstelsel (alternatief 5P) valt 20 ha van dit gebied binnen de 35 Ke-contour in 2015, wanneer de vijfde baan gereed is. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

67 Conclusie: antwoord op hoofdvraag
Het doel van dit onderzoek is twee systemen voor rioolwaterzuivering te vergelijken, bellenbeluchting en tegenstroombeluchting, om te kunnen bepalen welk systeem het meest geschikt is voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie te Andel. Beide systemen worden beoordeeld op zuiveringsrendement, investeringskosten en energieverbruik Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

68 Conclusie: antwoord op hoofdvraag
Het zuiveringsrendement is bij tegenstroombeluchting 5% hoger dan bij bellenbeluchting, vooral als gevolg van de langere contacttijd tussen luchtbellen en water. De investeringskosten van bellenbeluchting zijn echter aanmerkelijk lager, vooral door… Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

69 Conclusie: antwoord op hoofdvraag
Bellenbeluchting is voor de waterzuiveringsinstallatie te Andel het meest geschikte systeem. De investeringskosten zijn 30% lager dan bij tegenstroombeluchting. Het zuuiveringsrendement van bellenbeluchting is weliswaar… Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

70 Conclusie: kernachtig + toelichting
Verbetering van de kwaliteit van de letters die door de Mitsubishi Movemaster robotarm geschreven worden, is op twee punten totstandgekomen. De greep van de robot op de pens is verstevigd… De Forth-routines OP en NEER zijn aangepast… Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

71 Communicatievaardigheden
Afwerking typografie tabellen en figuren Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

72 Communicatievaardigheden
Lay-out dezelfde marge in het hele werk voldoende (en zelfde) regelafstand typografisch verschil tussen titels van verschillend niveau alinea’s aangeven door inspringen of regel wit onder en boven figuren, tabellen regel wit controleer op tikfouten Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

73 Communicatievaardigheden
Tabellen en figuren nummer en titel zoveel mogelijk los van de tekst begrijpelijk zo dicht mogelijk bij tekst Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart

74 Communicatievaardigheden
Literatuur Steehouder, M. e.a. (1999), Leren communiceren. Handboek voor mondelinge en schriftelijke communicatie. Groningen: Wolters-Noordhoff Elling, R. e.a. (1999), Rapportagetechniek. Groningen: Wolters-Noordhoff. Elling, M.G.M. (1984), De techniek van het schriftelijk rapporteren. Groningen: Wolters-Noordhoff. Willockx, C. (1998), Citeren & refereren. Schriftelijke, mondelinge, audiovisuele en elektronische bronnen. Leuven: Garant. Academiejaar Communicatievaardigheden Dr. A. Mottart